Ponad 290 uruchamianych pociągów tygodniowo, a można by było aż 1950… Transport intermodalny w Polsce rozwija się dynamicznie, ale wciąż nie jest wykorzystywany jego potencjał. Dlatego Urząd Transportu Kolejowego proponuje wprowadzenie stałej ulgi dla przewozów intermodalnych.
Nie bez powodu UTK ogłosił 2013 rokiem przewozów intermodalnych. W drugim kwartale 2012 roku dynamika pracy przewozowej osiągnęła 42 proc. w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku, a w trzech kwartałach ubiegłego roku przewieziono ok.470 tys. kontenerów notując tym samym ok. 38- procentowy wzrost w stosunku do 2011 roku. Co prawda w 2012 roku tempo wzrostu wyhamowało, ale, jak wynika z analiz UTK, intermodalne przewozy kolejowe mają dobre perspektywy rozwoju.
Potencjał bez pokrycia
Problem w tym, że potencjał intermodalu jest marnowany. Na podstawie badań UTK można stwierdzić, że liczba uruchamianych tygodniowo pociągów wynosi 290,8. Natomiast przewoźnicy deklarują, że są w stanie w tym okresie przewieźć prawie siedem razy więcej (1950 składów). Oznacza to, że przewoźnicy są przygotowani do zwiększenia wolumenu przewozów intermodalnych, pod warunkiem, że zostaną szybko zlikwidowane bariery, uniemożliwiające sprawne funkcjonowanie tego rodzaju przewozów.
Największą barierą są… bariery
UTK prezentuje całkiem pokaźną listę barier rozwoju rynku intermodalnego. Jednym z największych problemów jest brak uregulowań prawnych umożliwiających przeniesienie niektórych kontroli na terminale zlokalizowane wewnątrz kraju. Do tego dochodzi m.in. zły stan infrastruktury, zła organizacja zamknięć torowych , nierównomierne rozłożenie terminali na sieci kolejowej (w tym braki na granicy wschodniej), wysokie stawki dostępu, czy nierównomierne dofinansowanie różnych gałęzi transportu.
Z dróg na tory
Według badań UTK ok. 3,5 proc. kontenerów, przewożonych transportem drogowym, jest przeciążona. Tymczasem przeniesienie tych 3,5 proc. na kolej przyniosłoby redukcję kosztów zewnętrznych w kwocie 15,9 mln zł rocznie.
UTK wskazuje również na korzyści z dopuszczenia nienormatywnych pojazdów, pozwalających na transport kontenerów 45’ bez konieczności uzyskania specjalnego zezwolenia. W innych krajach europejskich takie rozwiązanie zapewnia lepszą efektywność ekonomiczną, pozytywny, bądź neutralny wpływ na środowisko, czy niemożność przejmowania ładunków z transportu kolejowego przez duże pojazdy.
Realne oszczędności
Koszty zewnętrzne generowane przez transport drogowy 20 kontenerów na trasie o długości 300 km wynoszą prawie 32 tys. zł. Dla porównania koszty generowane na tym samym odcinku przez transport kolejowy to koszt rzędu ponad 13 tys. zł.
Według szacunków UTK w 2013 roku na kolej można by było pozyskać ok. 680 mln tonokilometrów nowych towarów. W ten sposób koszty zewnętrzne w ciągu roku mogłyby ostać obniżone o kilkadziesiąt mln zł.
Ulgi kluczem do rozwoju
Aby zintensyfikować rozwój przewozów intermodalnych UTK proponuje zastosowanie prostych rozwiązań, mających przynieść niewspółmierne korzyści. Takowymi mają być trzy scenariusze wprowadzenia stałej ulgi dla masy brutto składu intermodalnego.
Pierwsza propozycja to wprowadzenie ulgi w wysokości 25 proc., która miałaby się przełożyć na wzrost przewozów intermodalnych o ok. 8 proc. w skali roku. UTK szacuje, że do 2017 roku wielkość wykonanej pracy eksploatacyjnej może wzrosnąć o 36,1 proc.
Z kolei wprowadzenie drugiej propozycji, czyli 50-procentowej stałej ulgi skutkowałoby wzrostem intermodalu na poziomie ok. 20 proc, wzrostem pracy eksploatacyjnej do 2017 roku o 107,4 proc.
Trzeci scenariusz przewiduje wprowadzenie 70 – procentowej ulgi (prognozowany wzrost przewozów w skali roku o ok.30 proc. i wzrost pracy eksploatacyjnej w ciągu najbliższych czterech lat o 185,6 proc.).
