Nie trudno zauważyć, że zmienia się nie tylko wygląd pojazdów, ale i ich wnętrze, a w tym… tkanina na siedzeniach. O technologii produkcji, a także normach tapicerskich mówi w wywiadzie SKM Warszawa, Janusz Śmigielski, zastępca dyrektora ds. projektów kolejowych Kiel Polska.
Czy są to materiały specjalnie tkane do pojazdów?
Tak. Jednym z głównych parametrów tkanin tapicerskich jest ścieralność, mierzona liczbą cykli i np. dla tkanin meblowych użytku domowego ścieralność jest na poziomie 20 tysięcy cykli, dla mebli biurowych od 50 tysięcy do 100 tysięcy cykli. Tkaniny przeznaczone do stosowania w miejscach publicznych, w obszarze automotive, czy w pojazdach komunikacji zbiorowej powinny mieć ścieralność powyżej 100 tysięcy cykli, co oczywiście wiąże się z dużą rozpiętością cen tych tkanin. Kosztują one w przedziale od 5 do 80 euro, a nawet więcej za jeden metr.
Jakie muszą spełniać normy?
Tkaniny przeznaczone do stosowania w pojazdach szynowych muszą spełniać lokalne wymagania normatywne w zakresie trudnopalności (w Polsce jest to norma PN-K-02511, w Niemczech norma DIN 5510), a potwierdzeniem spełnienia tych wymagań jest świadectwo z badań, wystawione przez właściwy instytut badawczy. Świadectwo z badań ważne jest 3 lata. Warto dodać, że normy lokalne - poza niewielkimi korektami - pozostają od kilkudziesięciu lat praktycznie niezmienione. Niemniej, od kilku lat trwają prace europejskiego zespołu normalizacyjnego, które mają doprowadzić do opracowania jednolitych uregulowań normatywnych. Pomimo, że powstający dokument EN 45545 ma wciąż status projektu normy, to niektórzy klienci - uwzględniając wieloletni cykl eksploatacji pociągu - już oczekują, w przypadku nowych pojazdów, spełnienia zawartych tam wymagań.
Gdy patrzy się na starsze typy pociągów (zwłaszcza dalekobieżnych) widać, jak szybko włos tkaniny na siedzeniach ulega zniszczeniu. Jak to wygląda dzisiaj?
To klient definiuje swoje wymaganie dotyczące ścieralności np. Tramwaje Warszawskie podają w dokumentacji przetargowej wartość minimum 100 tysięcy cykli. Koleje niemieckie zdefiniowały dla swoich tkanin 14 parametrów, w tym oprócz ścieralności m.in. skład, gęstość, sposób tkania, grubość, rozciągliwość, wartość graniczną rozdzierania, a wybrani przez Deutsche Bahn producenci tkanin są zobowiązani dostarczyć dowody zgodności bezpośrednio klientowi. Każdy producent tkanin tapicerskich przeznaczonych do stosowania w pojazdach szynowych, a szerzej w pojazdach komunikacji zbiorowej ma obowiązek przedstawić kartę produktu zawierającą podstawowe informacje o produkcie (skład, główne parametry, sposoby konserwacji i czyszczenia itp.)
Gdzie tkane są materiały dla komunikacji zbiorowej?
Istnieje wielu producentów tkanin tapicerskich. W samej Europie jest kilkadziesiąt firm. Wybór producenta czy konkretnej tkaniny w zasadzie należy do klienta np. Koleje Niemieckie (Deutsche Bahn), Koleje Francuskie (SNCF), czy Koleje Szwajcarskie (SBB) od wielu lat wskazują producentom foteli pasażerskich, zarówno producentów tkanin, jak i same tkaniny. I najczęściej są to wzory zastrzeżone. Niezależnie od siedziby producenta tkaniny, większość surowców dla tkanin z przewagą włókien sztucznych pochodzi z krajów azjatyckich, a jedynie przeznaczenie oraz procesy technologiczne i uszlachetniające powodują ostateczne zróżnicowanie pod względem jakościowym i cenowym. Dla tkanin z dużą zawartością wełny - konieczną do ich produkcji - przędzę sprowadza się z takich krajów jak Australia, Nowa Zelandia czy Wielka Brytania, a polscy producenci tkanin mają oczywiście możliwość stosowania polskiej wełny.
