O roli obszarów miejskich w nowym rozdaniu unijnych funduszy i przygotowywanych na nową perspektywę rozwiązaniach dla tej grupy samorządów mówiła minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska podczas konferencji BGK. Wiceminister Paweł Orłowski wziął udział w dyskusji poświęconej możliwościom, potrzebom i barierom w rozwoju miast.
Rolę miast i ich obszarów funkcjonalnych w kreowaniu rozwoju podkreślono w projektach rozporządzeń Komisji Europejskiej (KE) na nową perspektywę. To właśnie miasta generują największy wkład do wzrostu PKB. W nich powstają najbardziej innowacyjne i kreatywne projekty.
W najbliższych latach szczególnym wyzwaniem dla ich rozwoju będzie kontynuacja niezbędnych inwestycji infrastrukturalnych. Wyzwaniem tym trudniejszym, że tego typu projekty są najbardziej kosztowne. Ponadto, jeszcze większy nacisk zostanie położony na to, by dofinansowane inwestycje były zgodne z celami Strategii Europa 2020. Komisja Europejska zaproponowała, aby wsparcie dla obszarów miejskich odbywało się dodatkowo w postaci zintegrowanych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju miejskiego (minimum 5 proc. alokacji Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na poziomie krajowym). Zintegrowane działania będą miały za cel służyć rozwiązywaniu problemów gospodarczych, społecznych i środowiskowych, które oddziałują na obszary miejskie.
– Mamy trzy dobre wiadomości dla samorządów. W latach 2014-2020 miasta będą mogły skorzystać z naprawdę dużych pieniędzy. Utrzymany zostanie 85 proc. poziom maksymalnego dofinansowania projektów oraz kwalifikowalność VAT-u. Chcemy żeby te pieniądze były dostępne jak najszybciej. Do końca czerwca będziemy mieć projekty wszystkich programów operacyjnych. Ze względu na wciąż toczące się negocjacje na forum unijnym, możliwy termin ich uruchomienia to koniec 2014 roku – poinformowała minister Bieńkowska.
Zaznaczyła, że jednym z najważniejszych instrumentów jeśli chodzi o politykę miejską będą Zintegrowane Inwestycje Terytorialne.
– Ten nowy instrument ma wiele pozytywnych cech. Dzięki niemu partnerstwa reprezentujące miasta i ich obszary funkcjonalne będą mogły realizować wspólne projekty. Mówimy tu o przedsięwzięciach kompleksowych, rozwiązujących problemy wykraczające poza granice administracyjne jednego samorządu – powiedziała. Większość wsparcia dla obszarów miejskich będzie pochodzić z programów regionalnych i uzupełniająco z programów krajowych. Ze środków programu, który w latach 2014-2020 zastąpi Program Infrastruktura i Środowisko, można będzie dofinansować rozwój gospodarki niskoemisyjnej (np. tabor transportu publicznego), ochronę środowiska, przeciwdziałanie i adaptację do zmian klimatu, transport, bezpieczeństwo energetyczne, a także strategiczną infrastrukturę ochrony zdrowia oraz kultury.
Minister podkreśliła również konieczność dobrego przygotowania się samorządów do nowej edycji wdrażania unijnych funduszy. – W czerwcu planujemy ogłoszenie dwóch konkursów dla nich. Jeden dotyczyć będzie planowania obszarów funkcjonalnych. Drugi, dla gmin, stworzenia strategii niskoemisyjnych, na podstawie których będą mogły ubiegać się o dofinansowanie tego typu projektów w latach 2014-2020 – poinformowała.
Część wystąpienia minister Bieńkowskiej dotyczyła kwestii finansowania inwestycji w perspektywie 2014-2020. - Szacujemy, że samorządy będą musiały znaleźć około 60 mld zł na wkład własny. Wzrośnie rola instrumentów zwrotnych, takich jak pożyczki i poręczenia. Przygotowujemy także modelowe projekty w zakresie partnerstwa publiczno-prywatnego. Z wyników tych prac będą mogli skorzystać przyszli beneficjenci Funduszy Europejskich – powiedziała.
Wystąpienie wiceministra Pawła Orłowskiego dotyczyło szans i możliwości rozwoju polskich miast, związanych głównie z nowym rozdaniem unijnych funduszy (Zintegrowane Inwestycje Terytorialne, program Urbact, Platforma rozwoju obszarów miejskich) oraz charakterystycznych dla nich problemów związanych z zadłużeniem, ochroną środowiska naturalnego, materialnym rozwarstwieniem ich mieszkańców czy rewitalizacją.
Podczas spotkania, wiceminister Paweł Orłowski wziął także udział w uroczystości podpisania umowy pomiędzy BGK a Pomorską Koleją Metropolitalną. Uczestniczył również w konferencji prasowej towarzyszącej temu wydarzeniu. Umowa dotyczy organizacji i gwarantowania przez BGK programu emisji obligacji w kwocie 170 mln zł na rzecz Pomorskiej Kolei Metropolitalnej S.A. Środki przeznaczone będą na sfinansowanie budowy linii kolejowej łączącej Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy z centrum Gdańska. Łączna wartość projektu to 940 mln zł. 550 mln zł wyniesie dotacja z Programu Infrastruktura i Środowisko.
