Wdrożenie systemu ERTMS, obejmującego kolejową łączność radiową GSM-R oraz system ETCS, jest ważnym krokiem w kierunku europejskiej polityki likwidacji barier w transporcie. Dzięki tym technologiom zwiększy się nie tylko komfort podróżowania, ale także bezpieczeństwo prowadzenia ruchu kolejowego, także w Polsce.
System sterowania ruchem kolejowym ERTMS jest kompatybilny w różnych krajach Europy i zapewnia interoperacyjność transportu kolejowego. Oznacza to, że pociągi mogą poruszać się swobodnie w sieciach kolejowych poszczególnych państw bez konieczności zatrzymywania się na granicach oraz wymiany lokomotyw lub maszynistów. ERTMS opiera się na podsystemach ETCS i GSM-R.
System GSM-R to cyfrowa łączność radiowa przeznaczona zarówno do zapewnienia łączności głosowej, głównie pomiędzy dyspozytorami ruchu i maszynistami oraz do zapewnienia cyfrowej transmisji danych, niezbędnych do funkcjonowania różnych systemów informatycznych obsługujących systemy kolejowe. System ETCS zapewnia zaś wysoki poziom bezpieczeństwa przez przekazywanie do kabiny maszynisty informacji z urządzeń instalowanych na liniach kolejowych.
W Polsce trwają przygotowanie do testów obu systemów na linii kolejowej E 30. Na odcinku z Legnicy do Bielawy Dolnej zamontowano eurobalisy będące wyposażeniem ETCS oraz maszty radiokomunikacyjne sytemu GSM-R. W dalszej kolejności zostaną przeprowadzone testy, sprawdzające prawidłowe funkcjonowanie zamontowanych urządzeń. Pierwsze weryfikacje przeprowadzone zostaną na pilotażowym odcinku Okmiany – Bolesławiec – Zebrzydowa.
Jak działa ERTMS
System zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa poprzez przekazywanie do kabiny maszynisty informacji z urządzeń instalowanych na liniach kolejowych. Za pomocą urządzeń ETCS i GSM-R, maszynista może lepiej kontrolować prowadzenie pociągu, ponieważ całą sytuację ruchową ma wyświetloną na monitorze w kabinie pojazdu. Ponadto otrzymuje od systemu wiele istotnych informacji, m.in. o maksymalnej dopuszczalnej prędkości na danym odcinku czy o zajętości toru przez inne składy. Dzięki temu może odpowiednio reagować i dostosować jazdę pociągu do panujących warunków.
System sterowania pociągiem ETCS może występować w trzech różnych poziomach zastosowań. Na odcinku linii kolejowej z Legnicy do Bielawy Dolnej będzie działał ETCS poziomu 2. Jest to system scentralizowany, oparty na podstawowej jednostce, jaką jest centrum sterowania radiowego RBC. Centrum otrzymuje informacje ruchowe z podległego mu obszaru (od kilkunastu do kilkudziesięciu kilometrów), które następnie są analizowane i na podstawie uzyskanych danych RBC przekazuje informacje do pojazdów będących pod jego nadzorem. Informacje te przesyłane są drogą radiową, w wykorzystaniem systemu GSM-R i dotyczą głównie zezwolenia na jazdę i dozwolonej prędkości. Przy takiej konfiguracji systemu ETCS nie jest wymagane stosowanie sygnalizatorów przytorowych – ich użycie jest opcjonalne.
Wdrożenie systemu ERTMS realizuje Spółka PKP Polskie Linie Kolejowe w ramach projektu „Modernizacja Linii Kolejowej E30, etap II. Pilotażowe wdrożenie ERTMS/ETCS i ERTMS/GSM-R w Polsce na odcinku Legnica – Węgliniec – Bielawa Dolna” POIiŚ 7.1-15.1. współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Inwestycja zakończy się w czwartym kwartale 2014 roku.
