Tajlandię warto zwiedzać podróżując koleją. Sieć kolejowa jest dobrze rozbudowana, a pociągami można dotrzeć prawie wszędzie i to za nieduże pieniądze.
Kolej wyjątkową atrakcją
Koleje Tajlandzkie uruchamiają pociągi dzienne i nocne, w tym regionalne, dalekobieżne i ekspresowe. Ponadto istnieją międzynarodowe połączenia do Laosu i Malezji. Jedynymi mankamentami w podróżach po żelaznych szlakach Tajlandii są dość niskie prędkości i permanentne opóźnienia pociągów.
Kolej w Tajlandii jest atrakcją samą w sobie. Któż bowiem nie słyszał o historii Kolei Śmierci i słynnym moście kolejowym na rzece Kwai, czy o pociągu przeciskającym się przez bazar Maeklong, gdy w czasie jego przejazdu kupcy pospiesznie zwijają swoje stoiska by za chwilę ponownie je rozłożyć. Planując dłuższy pobyt w Tajlandii, warto poświęcić dzień lub dwa na takie właśnie atrakcje. Historia kolei w Królestwie Syjamu rozpoczęła się pod koniec XIX wieku, kiedy to król Chulalongkorn otrzymał w prezencie od Brytyjskiej Królowej Wiktorii model makiety kolejowej. Jego marzenia o prawdziwej „kolejce” wkrótce stały się rzeczywistością. W 1890 r. na mocy dekretu króla powstały Królewskie Koleje Państwowe Syjamu, a rok później wbito pierwszą łopatę pod budowę linii kolejowej z Bangkoku do Ayutthaya. Zbudowana w szybkim tempie trasa o długości 71 km została oddana do użytku już w maju 1892 r. W kolejnych latach programem budowy linii kolejowych zostało objęte całe Królestwo. Pociągami można było dojeżdżać z Bangkoku do coraz bardziej odległych zakątków Syjamu. W 1942 r. w czasie II wojny światowej, Japończycy rozpoczęli budowę słynnej kolei birmańskiej, łączącej Bangkok z Rangunem. Późniejsze tragiczne wydarzenia sprawiły, że do dziś nazywana jest też „Koleją Śmierci”.
Kolej Śmierci
Przy budowie linii pracowały setki tysięcy cywilów i jeńców wojennych. Budowa linii przez dżunglę w bardzo trudnych warunkach atmosferycznych okazała się karkołomnym wyzwaniem. Trasę zbudowano kosztem ponad 100 ofiar ludzkich, którymi stali się skrajnie wycieńczeni robotnicy. Otwarta w 1943 r. przeprawa przetrwała niecałe dwa lata. 2 kwietnia 1945 r. lotnictwo amerykańskie zbombardowało kluczowy fragment linii – słynny most na rzece Kwai. Trasy nigdy nie odbudowano, obecnie przejezdna jest na odcinku około 120 km, a sam most jest atrakcją turystyczną i miejscem pamięci ofiar Kolei Śmierci.
W 1949 r. Syjam stał się Tajlandią, a dwa lata później w lipcu 1951 Królewskie Koleje Państwowe Syjamu przemianowano na Koleje Państwowe Tajlandii. Do dziś przedsiębiorstwo funkcjonuje w niezmienionej formie i zarządza całą siecią kolejową oraz przewozami pasażerskimi i towarowymi.
Cztery główne trasy
Pociągi pasażerskie w Tajlandii przewożą 50 milionów pasażerów rocznie. Sieć linii kolejowych liczy 4374 km. Są to w większości linie jednotorowe, żadna z nich nie jest zelektryfikowana. Prześwit toru wynosi 1000 mm, a maksymalna prędkość pociągów pasażerskich to 100 km/h. Pokonanie dystansu 500 km zajmuje tajskim pociągiem średnio 10 godzin. Wyjątkiem jest zbudowana od podstaw szybka kolej miejska w Bangkoku, która łączy centrum z międzynarodowym portem lotniczym w Suvarnabhumi. Na linii o długości 27 km zastosowano standardowy rozstaw toru 1435 mm. Ponadto cała trasa jest dwutorowa, zelektryfikowana, a pociągi osiągają na niej prędkość 160 km/h. Na tej i innych liniach dwutorowych w Tajlandii obowiązuje lewostronny ruch pociągów.
W Królestwie nie ma ciekawych linii kolejowych pod względem ukształtowania terenu, tuneli, czy obiektów inżynieryjnych. Na całej sieci jest tylko siedem tuneli, a najdłuższy z nich „Khun Tan Tunnel” ma długość 1 km i 350 m. Najwyżej położoną stacją jest Khun Tan (zaledwie 578 m.n.p.m.), a najdłuższym mostem (442 m.) „Rama VI Bridige”. Sieć linii kolejowych składa się z czterech głównych tras z odgałęzieniami. Pierwsza z nich, linia północna „Northern Line” prowadzi z Bangkoku do Sawan Khalok (487 km) i Chiang Mai (756 km). Linia północno-wschodna „Northeasthern Line” łączy Bangkok z położonym na wschodzie kraju Ubon Ratchathani (575 km) i na północy przy granicy z Laosem Nong Khai (624 km). Linia wschodna „Eastern Line” wiedzie z Bangkoku do Aranyaprathet (255 km) i Satahept (184 km). Najdłuższa jest linia południowa „Southern Line” z Bangkoku do granicy z Malezją – Sungai Kolok (1143 km). Na wszystkich liniach kolejowych kursują pociągi różnych kategorii od osobowych po specjalne ekspresy.
