Wagon kolejowy – symbol tragedii – został przetransportowany na lawecie samochodu ciężarowego z firmy Die Schmiede (region Duisburg – Niemcy), zajmującej się zabytkami kultury technicznej do Muzeum Auschwitz - Birkenau w Oświęcimiu.
Zabytkowy wagon został tam poddany konserwacji pod nadzorem specjalistów z oświęcimskiego muzeum.
– Możliwość pokazania autentycznego wagonu kolejowego na pustej rampie jest bardzo ważna z perspektywy edukacji w Miejscu Pamięci (71 rocznica) – mówi dyrektor muzeum Piotr Cywiński. – Pomysł i realizacja ustawienia w obozie wagonu - środka transportowego, który służył do przewożenia Żydów na zagładę do Auschwitz – wyszedł od izraelskiej organizacji Kerennayessod. Dalsze dwa historyczne wagony kolejowe znajdują się na tzw. „Judenrampe”. To rampa kolejowa pomiędzy obozami Auschwitz I i Auschwitz II Birkenau.
Historyczne wagony, służące do tych samych celów, znajdują się także m.in. w Muzeum Historycznym Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie, na terenie byłego obozu Stutthof i w Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie.
Przed II wojną światową, w latach 1919-1925, wyprodukowano ponad 120 tys. takich wagonów. W wielu z nich deportowano ludzi do obozu.
W okresie od wiosny 1942 r. do maja 1944r. przywieziono tutaj około pół miliona Żydów, mężczyzn, kobiet i dzieci pochodzących z różnych krajów europejskich okupowanych przez nazistowskie Niemcy, z państw satelickich oraz terenów Rzeszy i z Polski. Stały tu też ciężarówki, które przeznaczone były do przewożenia do komór gazowych skazanych na natychmiastową śmierć.
Rampa kolejowa funkcjonowała do czasu, kiedy Niemcy w maju 1944 r. uruchomili nową bocznicę kolejową, prowadzącą wprost pod komory gazowe w obozie Birkenau.
