Rok 2016 jest bogaty w jubileusze ważnych wydarzeń, które przez wiele lat kształtowały wizerunek kolei w Polsce i w dalszym ciągu mają wpływ na ich stan. Przede wszystkim 90 lat temu powstały Polskie Koleje Państwowe. Dokładnie, 24 września 1926 r. rozporządzeniem Prezydenta RP, Ignacego Mościckiego utworzono przedsiębiorstwo Polskie Koleje Państwowe, działające na zasadach handlowych. – Majątek został przekazany z Ministerstwa Nieruchomości pod zarząd PKP z zachowaniem własności skarbu państwa. Przedsiębiorstwo zostało zwolnione z podatków i innych danin. Dziesięć dni później, 4 października, przekazano do eksploatacji ważną gospodarczo i politycznie linię kolejową Kalety-Podzamcze, liczącą 115 km a zbudowaną w ciągu 14 miesięcy – przypomina Adam Wielądek, pierwszy ministr transportu w III RP.
Obfitym w zakończenia znaczących inwestycji był też rok 1936. – 15 marca, po 227 dniach budowy (dziś można tylko pomarzyć o takim tempie robót), otwarto pierwszą w Polsce kolej linową Kuźnice-Kasprowy Wierch. Głównym udziałowcem były PKP. 15 grudnia tegoż roku uruchomiono pierwsze w naszym kraju pociągi elektryczne na trasie Warszawa – Otwock i Warszawa – Pruszków. Warto też wspomnieć, iż w 1936 r. wyodrębniono samodzielny zarząd Magistrali Węglowej z siedzibą w Bydgoszczy.
Mówiąc o odleglejszych latach nie sposób nie pominąć, że w 1946 r. powstało Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji, którego zasługi dla rozwoju kolei są nie do przecenienia. Natomiast 65 lat temu, zarządzeniem ministra kolei z 30 maja 1951 r., powstał Instytut Naukowo-Badawczy Kolejnictwa (INBK), na mocy uchwały Rady Ministrów z 20 czerwca 1958 r. przekształcony w Centralny Ośrodek Badań i Rozwoju Techniki Kolejnictwa (COBiRTK). 12 października 1987 r., zarządzeniem ministra komunikacji zmieniono nazwę na Centrum Naukowo- Techniczne Kolejnictwa (CNTK) i wreszcie 20 maja 2010 r. minister infrastruktury na bazie CNTK powołał Instytut Kolejnictwa (IK).
Ostatni (last not least) jubileusz, o którym koniecznie trzeba powiedzieć, to 15-lecie powołania grupy spółek PKP, działających na podstawie kodeksu handlowego, w miejsce przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe. To rozwiązanie jest do dziś w niektórych środowiskach kontestowane. Malkontentom można powiedzieć, że w gospodarce nie da się równolegle realizować dwóch różnych wariantów i dlatego trudno rozstrzygnąć, czy sytuacja kolei byłaby lepsza, gdyby go nie przyjęto.
W sobotę 3 września odbyły się na Śląsku uroczyste obchody 90. rocznicy ukończenia budowy linii kolejowej Kalety-Podzamcze, w których uczestniczyłem jako przewodniczący komitetu honorowego budowy pomnika inż. Józefa Nowkuńskiego, kierującego konstrukcją tej linii (oraz magistrali węglowej) i przedstawiciel Stowarzyszenia Ekspertów i Menedżerów Transportu Szynowego. W uroczystości wzięła udział posłanka ziemi tarnogórskiej Barbara Dziuk, przedstawiciele: Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, zarządów PKP SA, PKP PLK, Zarządu Krajowego SITK PR, lokalnych władz samorządowych , wnuk budowniczego oraz licznie zgromadzona miejscowa ludność. Święto uświetniła podróż pociągiem retro prowadzonym lokomotywą parową na trasie: Tarnowskie Góry – Wieluń – Herby Nowe, gdzie miała miejsce kulminacja obchodów.
W okresie międzywojennym władze przykładały dużą uwagę rozwojowi kolei. Świadczy o budowa Magistrali Węglowej – jednej z trzech najważniejszych inwestycji dwudziestolecia – oraz właśnie linii Kalety- Kluczbork. Warto zapamiętać, że miała ona ogromne znaczenie gospodarcze i polityczne, ponieważ pozwalała ominąć tzw. korytarz kluczborski, leżący wówczas na terytorium niemieckim, a właśnie przez ten korytarz przebiegało jedno z ważnych połączeń Śląska z portem w Gdyni, a władze Niemiec czyniły wszystko, aby utrudnić transport węgla tą drogą.
