Wprawdzie trasa średnicowa dla kolei podmiejskiej pod cieśniną Bosfor w Stambule funkcjonuje już drugi rok, to jednak ta ambitna inwestycja łącząca Europę i Azję, zakończy się całkowicie dopiero za dwa lata. Obecnie trwa budowa dodatkowego, trzeciego toru, który ma być wykorzystywany do przewozów międzymiastowych i towarowych, co wymaga całkowitej modernizacji trakcji napowietrznej i systemów sygnalizacji.
Stambuł jest położony na styku dwóch kontynentów rozdzielonych cieśniną Bosfor. Liczba ludności tej dawnej stolicy Cesarstwa Rzymskiego, Bizantyjskiego i Łacińskiego oraz Imperium Osmańskiego wzrosła dziesięciokrotnie w ciągu ostatnich 50 lat do ok. 14 milionów, co czyni to miasto piątą co do wielkości metropolią na świecie. Jego europejską część łączą z azjatycką tylko dwa mosty, przez które przemieszcza się codziennie ok. dwóch milionów ludzi, czego efektem są ogromne korki i zanieczyszczenie powietrza.
Aby złagodzić te negatywne zjawiska i zapewnić długoterminowe rozwiązanie problemów transportu miejskiego w Stambule, około 10 lat temu rozpoczęto budowę linii kolejowej Marmaray. Projekt obejmuje budowę nowego połączenia kolejowego pod Bosforem oraz modernizację istniejących linii po obu stronach cieśniny w celu stworzenia 77 km średnicowego korytarza kolei podmiejskiej z Gebze na wschodzie do Halkalý na zachodzie. Obecnie trwa budowa dodatkowego, trzeciego toru, który ma być wykorzystywany do przewozów międzymiastowych i towarowych, co wymaga całkowitej modernizacji trakcji napowietrznej i systemów sygnalizacji. Linia będzie wyposażona w 40 nowych i zmodernizowanych stacji, dwa centra sterowania oraz nowe place postojowe i zaplecze techniczne.
Początkową fazę projektu stanowił tunel kolejowy poprowadzony pod cieśniną. Jest to pierwsze na świecie połączenie dwóch kontynentów, zaś jego koncepcja pojawiła się już w latach 60. XIX wieku.
Zasilanie tunelu zapewniają podstacje trakcyjne usytuowane na obu jego końcach oraz znajdująca się pośrodku kabina sekcyjna. Pozostała część linii jest zasilana przez cztery dodatkowe podstacje oraz cztery kabiny sekcyjne usytuowane wzdłuż trasy. Urządzenia dostarczyła firma ABB.
Inwestycja ta ma nie tylko stanowić alternatywę dla towarowego transportu kolejowego między rynkami azjatyckimi i europejskimi, lecz również zmniejszyć natężenie ruchu w Stambule dzięki swojej przepustowości wynoszącej – według planów – do 1,5 miliona pasażerów na dobę.
Znaleziska archeologiczne
Budowa, która miała zakończyć się do Dnia Republiki w 2009 roku, opóźniła się o wiele lat, ale z ważnych przyczyn. Znaleziska archeologiczne dokonane podczas prowadzonych wykopów okazały się znaczące i pokazały, że historia osadnictwa na terenie dzisiejszego Stambułu sięga niemal 8,5 tys. lat wstecz, a nie 6 tys. lat, jak sądzono wcześniej. Łącznie 37 wraków statków i pewna część 35 tys. znalezisk archeologicznych znajdzie się w muzeum, które ma powstać w Yenikapý – dokładnie tam, gdzie odkryto starożytny i nieznany wcześniej port.
