W 2016 roku statystyczny Polak jechał koleją osiem razy. Urząd Transportu Kolejowego przygotował analizę wykorzystania kolei również w poszczególnych województwach. Mieszkańcy czterech regionów korzystali z kolei częściej niż średnia w całym kraju. Dokument przygotowany przez UTK ma pomóc w diagnozie problemów i ułatwić działania rozwijające transport kolejowy.
W ostatnich latach rośnie liczba pasażerów korzystających z kolei. W 2016 roku pociągami jechało 292,5 mln osób. To najlepszy wynik od lat. Urząd Transportu Kolejowego przyjrzał się wykorzystaniu kolei nie tylko w skali całego kraju. Przeanalizowano wykorzystanie kolei w poszczególnych województwach. Prezentowane opracowanie „Koleje pasażerskie w województwach - dynamika zmian” to próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób zaobserwowane w skali kraju wzrosty mają odzwierciedlenie w województwach. Wskazano podstawowe współczynniki charakteryzujące rynek przewozów pasażerskich w województwach, udział przewozów aglomeracyjnych i dalekobieżnych oraz podział pasażerów między Przewozy Regionalne, a nowych przewoźników samorządowych. Analiza zawiera również porównanie wykorzystania kolei w latach 2012-2016. Wzrost zanotowano w 5 z 16 województw.
– Opracowanie zostało przekazane organizatorom transportu zbiorowego (Ministrowi Infrastruktury i Budownictwa oraz Marszałkom Województw) oraz przewoźnikom. – Chcemy by nasz raport nie był tylko zbiorem danych statystycznych, ale realnie pomógł rozwijać transport kolejowy. Pociąg to wygodny, szybki, bezpieczny i ekologiczny środek transportu, a dane z opracowaniapozwalają zauważyć gdzie kolej szczególnie potrzebuje pomocy by się rozwijać – do zapoznania się z analizą zachęca Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego.
Analiza danych na temat wykorzystania kolei w przewozach pasażerskich w całej Polsce i w poszczególnych województwach na przestrzeni ostatnich lat pozwala wskazać różnice, tendencje i trendy tego zjawiska. Najwyższy wskaźnik wykorzystania charakteryzuje województwa o dobrze rozwiniętych sieciach kolei aglomeracyjnych i regionalnych, o przekłada się na odciążenie indywidualnego transportu samochodami osobowymi. Cztery pierwsze województwa – pomorskie, mazowieckie, dolnośląskie i wielkopolskie – nie tylko odnotowują największy wskaźnik wykorzystania, ale co więcej, na przestrzeni lat 2012-2016 w każdym z nich wystąpił wzrost liczby przewiezionych pasażerów. Podobną tendencję w 2016 r. zaobserwować można w województwie małopolskim, co jest głównie wynikiem działalności nowego przewoźnika – Kolei Małopolskich. W 11 pozostałych województwach, gdzie liczba przewozów na mieszkańca spada, wymagane jest podjęcie zdecydowanych, długofalowych działań w celu zwiększenia wolumenu przewozów pasażerskich.
Grafika poniżej przedstawia zestawienie zmian wskaźnika wykorzystania w poszczególnych województwach w latach 2012-2016.
Warto zwrócić również uwagę na stan infrastruktury kolejowej. Na koniec 2016 r. w Polsce było ogółem 55% linii ocenianych jako dobre. Większość województw znajduje się powyżej tej średniej, w przedziale między 58% a maksymalnie 66%. Są to: pomorskie, mazowieckie, wielkopolskie, dolnośląskie, zachodniopomorskie, łódzkie, kujawsko-pomorskie, lubuskie oraz warmińsko-mazurskie. Pozostałe 7 województw nadal posiada udział infrastruktury dobrej poniżej średniej, w przedziale pomiędzy 40 a 54%.
Dane z końca 2016 r. świadczą o poprawie stanu polskiej infrastruktury kolejowej. Jednak należy mieć na uwadze, że nie jest ona jedynym czynnikiem wpływającym na poprawę konkurencyjności i wzrost liczby pasażerów. Pasażerowie oczekują wygodnych i funkcjonalnych pociągów, odpowiedniej infrastruktury punktowej (dworce, stacje, przystanki), właściwego poziomu obsługi, a przede wszystkim rozkładu jazdy dostosowanego do ich potrzeb. Kolej jest systemem, w którym każdy jego element ma znaczenie i może wpływać na ostateczny wybór środka transportu przez pasażerów.
