Autostrada A1 Stryków - Tuszyn została oddana do użytkowania w lipcu 2016 r. Zgodnie z decyzją środowiskową, rok po udostępnieniu trasy na zlecenie GDDKiA przeprowadzono analizę porealizacyjną, by zweryfikować czy wdrożone zabezpieczenia akustyczne realnie spełniają swoją funkcję. Mówiąc w uproszeniu, czy zrealizowana zgodnie z założeniami projektowymi inwestycja spełnia w praktyce normy zabezpieczenia przed hałasem. Analizy porealizacyjne wykonywane są dla wszystkich dróg będących w zarządzie GDDKiA.
Na odcinku A1 Stryków - Tuszyn, będącym jednocześnie wschodnią obwodnicą Łodzi, prowadzona była kontrola Najwyższej Izby Kontroli w zakresie „Prawidłowości zabezpieczenia mieszkańców przed hałasem powodowanym przez ruch transportowy na autostradzie A1”.
Kontrola wykazała poprawne działanie GDDKiA w zakresie:
- wykonania obiektów ochrony przed hałasem zgodnych z lokalizacją i parametrami wskazanymi w dokumentacji,
- obowiązku wykonywania pomiarów hałasu wynikających z postanowień Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Łodzi,
- wykonania dodatkowych pomiarów hałasu na etapie realizacji inwestycji,
- wypełnienia obowiązku wykonania analizy porealizacyjnej w zakresie oceny skuteczności zastosowanych zabezpieczeń akustycznych.
NIK wskazała jednak rozbieżność pomiędzy wynikami analizy porealizacyjnej, a opinią Instytutu Ochrony Środowiska Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie (IOŚ) wykonaną na zlecenie NIK. Stąd też NIK zaleciła działania naprawcze oraz wyjaśnienie rozbieżności w zakresie zastosowania odpowiednich środków ochrony akustycznej.
Same wyniki pomiaru są podobne, a rozbieżności wskazane przez NIK wynikają z metodyki określania miejsc samych zabezpieczeń akustycznych. W opinii IOŚ środki ochrony przed hałasem (np. ekrany akustyczne) mają zabezpieczyć wszystkie miejsca, w których w dniu pomiaru wykazano przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Z kolei w analizie porealizcyjnej zabezpieczenia akustyczne zostały zaprojektowane w miejscach przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w oparciu o hałas przeliczony w zakresie średniodobowego ruchu rocznego. To oznacza, że wynik pomiaru z określonego dnia jest przeliczany przez poziom średniego dobowego ruchu rocznego pojazdów, na badanym odcinku drogi.
W przypadku autostrady A1 w analizie porealizacyjnej bezpośrednie przekroczenia w określonym dniu wykonywania pomiaru zostały odnotowane w 14 lokalizacjach. Po przeliczeniu wyników pomiaru hałasu w oparciu o średni poziom natężenia ruchu analiza wskazała konieczność zastosowania dodatkowej ochrony przed hałasem w 4 miejscach.
Jak widać rozbieżności wynikają nie z pomiarów, które w obu analizach wykazują przekroczenia, lecz z braku metodologii. Chodzi tu o jasne zasady określające jakie parametry ruchu należy uwzględnić w metodyce pozwalającej na wyznaczenie miejsc podlegających zabezpieczeniom akustycznym. Brak jednolitych wytycznych w tym zakresie przedkłada się na różne podejście do miejsc podlegających zabezpieczeniom hałasowym. Głównie problem dotyczy podejścia w zakresie wykonywania analiz porealizacyjnych i przeglądów ekologicznych. A z nich również później wynika m.in. to gdzie i jakie zabezpieczenia realnie budować, np. ekrany lub wały.
Zgodnie z procedurą GDDKiA złożyła wyniki analizy porealizacyjnej do Marszałka Województwa Łódzkiego, gdzie obecnie toczy się postępowanie w tej sprawie. Zwróciła się także o wyjaśnienie rozbieżności w analizie dotyczącej pomiarów hałasu i faktycznego dostawienia ekranów akustycznych w odniesieniu do wspomnianej wcześniej opinii IOŚ. GDDKiA wyjaśnia, że rozbieżności sprowadzają się do tego, czy środki ochrony przed hałasem mają zapewniać dotrzymanie poziomów hałasu stwierdzonych w dniu pomiaru (wg opinii IOŚ) czy mają być projektowane na poziomy hałasu wynikające z przeliczenia na średni dobowy ruch pojazdów. Zwróciliśmy się z prośbą o wskazanie metodologii działań. Z takim samym zapytaniem GDDKiA zwróciła się do Ministra Środowiska.
Po otrzymaniu szczegółowych wytycznych GDDKiA zleci ponowną analizę akustyczną, która stanowić będzie podstawę do wydania przez Marszałka Województwa Łódzkiego decyzji nakazowej w trybie art. 362 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Następnie, gdy decyzja marszałka będzie ostateczna, GDDKiA przystąpi do jej realizacji.
