Jasno określone zasady, prosty sposób wyliczenia, wskaźniki bazowe to tylko niektóre korzyści wynikające z nowego systemu waloryzacji. W styczniu br. GDDKiA odpowiedając na zapotrzebowanie rynku i wprowadziła nowe mechanizmy waloryzacji.
Nowa waloryzacja
Nowa waloryzacja opiera się na rozliczeniach w oparciu o zmianę wartości „koszyka waloryzacyjnego”. W skład „koszyka”, składającego się z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, wchodzą ceny produkcyjne: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami).
Dodatkowo pod uwagę brany będzie indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych - wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, które nie zostały wyodrębnione w „koszyku” (np. produkty spożywcze, usługi edukacyjne, usługi hotelowe). Nowe zasady waloryzacji zostały wypracowane wspólnie przez przedstawicieli branży budowlanej, w tym Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa i Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa, oraz GDDKiA, Ministerstw Infrastruktury, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Główny Urząd Statystyczny, Prokuratorię Generalną RP, Urząd Zamówień Publicznych oraz Centrum Unijnych Projektów Transportowych.
Dla kogo ważna
Nowe zasady obejmują zarówno generalnych wykonawców, jak również podwykonawców wykonujących roboty budowlane i stanowią narzędzie ochrony tych drugich. Wprowadzone zmiany dotyczą umów zawartych zarówno pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą, jak również pomiędzy podwykonawcą a dalszymi podwykonawcami.
Ryzyko… pół na pół
Przewidywalne i dające się skalkulować ryzyko, równa się stabilizacja. Jednym z głównych założeń nowych zasad waloryzacyjnych jest to, że jedną połowę ryzyka związanego ze wzrostem kosztów realizacji kontraktów przejmują wykonawcy a drugą połowę zamawiający. Przyjęto, że 50% wartości kontraktu podlega waloryzacji. Takie podejście ma zapobiec sytuacji niekontrolowanego i nieograniczonego wzrostu kosztów inwestycji drogowych. Nowe zasady nie powodują konieczności angażowania dodatkowych środków budżetowych.
Kiedy stosujemy?
Waloryzacja będzie dotyczyć wszystkich inwestycji trwających dłużej niż 12 miesięcy w przypadku umów zawartych po 21 stycznia br. W przypadku kontynuowania współpracy pomiędzy stronami umowy obowiązek stosowania nowych zasad waloryzacji powstaje z chwilą przekroczenia sumy okresu 12 miesięcy łącznie dla wszystkich umów o podwykonawstwo.
Nie ma natomiast możliwości stosowania innych form waloryzacji pozakontraktowej dla umów podpisanych przed 21 stycznia br. Takie jest wspólne stanowisko Prokuratorii Generalnej RP, Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Urzędu Zamówień Publicznych, Głównego Urzędu Statystycznego oraz GDDKiA. Stanowisko to zostało wypracowane w oparciu o wspólne narady i konsultacje.
W świetle obowiązujących przepisów prawa, w tym Prawa zamówień publicznych w brzmieniu zarówno przed jak i po nowelizacji z 2016 r., nie jest dopuszczalne zastosowanie waloryzacji pozakontraktowej, której domagają się niektórzy generalni wykonawcy.
