W dniu 8 marca w wieku 88 lat zmarł prof.dr hab. inż. Henryk Bałuch, wieloletni pracownik PKP i Instytu Kolejnictwa, niekwestionowany autorytet w problametayce dróg kolejowych, badacz i wychowca. Dorobek profesora jest przeogromny, od setek artykułów, referatów i książek począwszy na patentach, ekspertyzach i opiniach opracowanych na aktualne potrzeby kolei skończywszy. Był także znakomitym wychowawcą i pedagogiem, pod jego opieką powstało ponad 50 prac doktorskich i habilitacyjnych.
Msza żałobna odbędzie się w dniu 12 marca br. o godzinie 13.30 w Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Warszawie Falenicy, przy ulicy Narcyzowej 18, po czym nastapi złożenie prochów na miejscowym cmentarzu.
Henryk Bałuch urodził sie 24 maja 1932 roku we Lwowie. W 1946 roku ukończył szkołe zawodową w Przemyślu, uzyskując dyplom czeladnika ślusarstwa i tokarstwa metalowego. Kontynował naukę na wydziale kolejowym Liceum Technicznego Powszechnej Organizacji Służba Polsce we Wrocławiu, które przemianowane w międzyczasie na Technikum Budowlano-Drogowe ukończył w 1952 roku. W tym też roku rozpoczął pracę w jednostkach liniowych PKP, w rejonie Przemyśla, zaczynając od toromistrza. Kierownictwo służby drogowej zauważyło działalność zawodową młodego technika i skierowało go na stacjonarne studia inżynierskie na Politechnikę Warszawską, którą ukończył w 1957 roku uzyskując dyplom inżyniera komunikacji.
Pracując nadal w słuzbie drogowej PKP, już jako inżynier, kierował robotami torowymi i budowlanymi, które wykonywano w tym czasie w rejonie przeładunkowym Żurawica-Medyka. Równolegle studiował zaocznie, uzyskując na Politechnice Krakowskiej stopień magistra inżyniera budownictwa lądowego. Rozpoczął równiez prace badawcze, obserwując i wykonując systematyczne pomiary stanu toru. W 1957 roku pojawiła się w Przeglądzie Kolejowym Drogowym pierwsza, oryginalna publikacja Henryka Bałucha.
Znakomity badacz.
Prace projektowe i wykonawcze, lecz przede wszystki publikowane prace badawcze sprawiły, że został w 1963 roku przeniesiony służbowo do Centralnego Ośrodka Badań i Rozwoju Techniki Kolejnictwa w Warszawie, gdzie zajmował się przystosowaniem nawierzchni kolejowej do dużych prędkości i dużego natężenia ruchu. Z tych zagadnień przygotował rozprawę doktorską, którą obronił w Politechnice Poznańskiej w 1966 roku, uzyskując stopień doktora nauk technicznych. W tymże roku został kierownikiem Zakładu Dróg Kolejowych w COBiRTK, obejmując pieczę nad grupą około 40 pracowników.
Kierując zakładem nie tylko przyczynił się do znacznego podniesienia poziomu wykonywanych prac, ale także włącza do nich zespoły badawcze uczelni technicznych, mających do tej pory sporadyczne kontakty z aktualną problematyka dróg kolejowych. Swoje zainteresowania badawcze skierował na problematykę optymalizacji układów geometrycznych w rozjazdach kolejowych, co zaowocowało rozprawą habilitacyjną przeprowadzoną w 1969 roku na Politechnice Krakowskiej.
Przez dwanaście lat pracował jako zastępca dyrektora COBiRTK ds. naukowo technicznych, a przez dalsze osiem lat był dyrektorem tej jednostki. W tym czasie COBiRTK (przekształcony w międzyczasie w Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa) był wiodącą w Europie kolejową jednostką badawczą, zatrudniającą 1200 pracowników i utrzymując ścisłe kontakty badawcze z instytutami europejskimi i światowymi. Pomimo kierowania tak dużym Instytutem oraz licznymi udziałami w międzynarodowych gremiach, nie zaprzestał pracy badawczej i w 1973 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1980r. profesora zwyczajnego.
Prof. Henryk Bałuch jest twórcą nowej specjalizacji w drogach kolejowych - teorii diagnostyki dróg kolejowych. Wydana w 1978 roku książka pt. Diagnostykia nawierzchni kolejowej była pierwszą na świecie publikacją ujmującą całokształt problematyki metod pomiaru i diagnozowania stanu nawierzchni szynowej.
Jako jeden z pierwszych w świecie, już w 1990 roku, gdy komputeryzacja była pojęciem dość abstrakcyjnym, rozpoczał prace nad praktycznymi systemami wspomagania decyzji, przeciwstawiając się trendowi dużych, mało elastycznych systemów komputerowych, propagując w ich miejsce wyspecjalizowane systemy komputerowe, które zamiast dużych baz danych miały rozbudowaną bazę wiedzy. Napisał w książce pt. "Wspomaganie decyzji w drogach kolejowych" (KOW 1994). Z doświadczeń profesora korzystała grupa ekspertów przy opracowywaniu europejskiego systemu ECOTRACK (tor ekonomiczny).
Znakomity wychowawca
Prof. Henryk Bałuch, pełniąc przez blisko 30 lat funkcje kierownicze w COBiRTK (CNTK) stawiał wysokie wymagania pracownikom badawczym, mobilizując ich do stałego doskonalenia swojego warsztatu badawczego. W efekcie tego około 50 pracowników uzyskało stopień doktora, a kilku doktora habilitowanego, ponad 50 pracowało w międzynarodowych komiteteach badawczych.
Opracowano na podstawie artykułu prof. dr hab. Bożysława Bogdaniuka, opublikowanego w w numerze 11-12//2002 Techniki Transportu Szynowego
Od redakcji
Miałem zaszczyt współpracować z Panem Profesorem w projekcie "Leksykon terminów Kolejowych", wydanym przez spółkę KOW w 2011 roku. Pomysł wydawnictwa zrodził się na początku roku, a naszym zamiarem było przekazanie Leksykonu do rąk czytelników na Targach TRAKO 2011. Był to pierwszy od prawie trzydziestu lat słownik terminów kolejowych, opracowany przez największych w Polsce ekspertów branży kolejowej. Jednym z nich był prof. Henryk Bałuch.
Dzięki przychylności Instytutu Kolejnictwa, doszło do spotkania, w czasie którego mielismy omówić założenia wydawnicze projektu. Dwa dni wcześniej rozmawiałem telefonicznie z Panem Profesorem, powiedziałem o pomyśle i poprosiłem o jego osobisty udział. Na spotkanie przyjechaliśmy wyposażeni we wstepne pomysły, z oczekiwaniem na wsparcie dyrektora Instytutu Andrzej Żurkowskiego i jego współpracowników. Jakież było nasze zdziwienie, gdy po krótkiej, wstepnej rozmowie, profesor podłączył swój laptop do monitora i zaprezentował gotową koncepcję leksykonu. Była przemyślana , spójna i świetnie przygotowana, z propozycją zaproszenia do współpracy wybitnych specjalistów. Taki był początek. Dzięki temu udało sie przygotować i wydrukować Leksykon w ciągu pół roku, a zawierał blisko 1000 terminów. Znakomita pracę redakcyjną wykonała pani Małgorzata Starczewska, wówczas pracująca w redakcji Kuriera Kolejowego.
Z tego okresu zapamiętałem prof. Hentryka Bałuch jako człowieka niezmiernie życzliwego, z ogromną wiedzą i doświadczeniem, a przy tym skromnego i wolnego od zazdrości i zawiści zawodowej, tak powszechnej w dzisiejszej rzeczywistości.
Cześć Pana pamięci Profesorze.....
Dariusz Kostrzębski
