Pandemia COVID-19 spowodowała znaczący spadek przychodów pasażerskich przewoźników kolejowych. Aby zapewnić tym przedsiębiorcom płynność finansową wprowadzono tzw. Tarczę 3.0, czyli zmiany do ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.
Zmiany te miały na celu umożliwienie przekazania przewoźnikom kolejowym przez Ministra Infrastruktury wsparcia finansowego z:
- budżetu państwa (obligatoryjnie) oraz
- Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 (fakultatywnie).
Z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności wprowadzanych przepisów z prawem UE oraz ich szybkiego wejścia w życie zdecydowano o wsparciu wyłącznie dla przewoźników realizujących umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w wojewódzkich, międzywojewódzkich oraz międzynarodowych kolejowych przewozach pasażerskich.
Przekazanie wsparcia z budżetu państwa polegało będzie na wypłaceniu ww. przewoźnikom kwot z limitu dotacji na wyrównanie przychodów utraconych w związku z honorowaniem ustawowych ulg biletowych, tak jak w odpowiednim miesiącu 2019 r. Oznacza to, że dotacja zostanie wypłacona nawet mimo niezrealizowania usług, których dofinansowanie zostało zaplanowane w momencie ustalania wysokości limitu dotacji. Nadwyżka wypłaconej dotacji ponad kwotę, którą przewoźnik rozliczy jako finansowanie udzielonych ustawowych ulg biletowych, zostanie przeznaczona na finansowanie rekompensaty z tytułu realizacji umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Wysokość dotacji budżetu państwa na 2020 r. na dofinansowanie krajowych przewozów pasażerskich w celu wyrównania przewoźnikom kolejowym utraconych przychodów z tytułu obowiązujących ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów wynosi 600 mln zł.
Z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 Minister Infrastruktury będzie przekazywał wsparcie ww. przewoźnikom na finansowanie rekompensaty z tytułu realizacji umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w zakresie, w jakim rekompensata ta nie zostanie sfinansowana ww. dotacją oraz środkami pierwotnie zaplanowanymi w budżetach organizatorów wojewódzkich, międzywojewódzkich oraz międzynarodowych kolejowych przewozów pasażerskich (czyli odpowiednio województw i Ministra Infrastruktury). Wsparcie finansowe z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 będzie udzielane do wysokości środków zaplanowanych na ten cel w Funduszu (zakłada się, że limit wyniesie 900 mln zł).
Wsparcie udzielane na podstawie tzw. Tarczy 3.0 będzie wypłacane na wniosek uprawnionych przewoźników, przekazany Ministrowi Infrastruktury przez odpowiedniego organizatora wojewódzkich, międzywojewódzkich oraz międzynarodowych kolejowych przewozów pasażerskich, a następnie przez tego organizatora rozliczane.
Wsparcie przysługuje za miesiące obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz kolejne 3 miesiące po upływie miesiąca, w którym odwołano stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii. Zasady przekazywania i rozliczania wsparcia stosuje się nie dłużej niż do 31 grudnia 2020 r.
Warunkiem udzielenia wsparcia jest niezmniejszenie wydatków planowanych przed 13 marca 2020 r. w budżecie właściwego organizatora w celu sfinansowania rekompensaty i przekazanie przez organizatora operatorowi rekompensaty w wysokości planowanej na ten dzień.
Łączna wysokość wsparcia musi być zgodna z przepisami UE dotyczącymi pomocy publicznej w transporcie.
