Przedstawiciele europejskich kolei (PKP S.A, DB, SNCF, OBB, SNCB i FS) spotkali się z członkami gabinetu unijnej komisarz ds. transportu I. Valean oraz kierownictwem DG MOVE (Directorate-General for Mobility and Transport). Przedmiotem rozmów były środki przeznaczone na kolej w ramach planu odnowy gospodarczej oraz kwestia wyznaczenia priorytetów inwestycyjnych sektora kolejowego.
Uczestnicy video-konferencji zwrócili uwagę na to, że dodatkowe środki w wysokości 750 mld euro w ramach Europejskiego Mechanizmu Odnowy Gospodarczej to duża szansa na sfinansowanie potrzeb europejskich kolei i dalsze zwiększanie ich konkurencyjności. Zdaniem uczestników spotkania kolej doskonale wpisuje się zarówno w cele Europejskiego Zielonego Ładu, jak i zielonej i cyfrowej transformacji stanowiącej jeden z priorytetowych filarów tego mechanizmu.
Rozmowy dotyczyły również podniesienia budżetu CEF Transport o 1,7 mld euro (do 14,52 mld euro). Pozwoliłoby to na powrót do proponowanego poziomu środków CEF sprzed Brexitu. Poruszona została też kwestia dodatkowych środków dla programu Horyzont Europa, dzięki którym możliwe będzie zwiększenie budżetu programu Shift2Rail, a tym samym możliwości finansowania innowacji i B+R w sektorze kolejowym.
Dyskutowano m.in. na temat. finansowania inwestycji z pomocą pożyczek oraz grantów. PKP S.A. od początku rozmów z KE mocno akcentuje potrzebe finansowania kolei w formie grantów. KE upatruje możliwości zwiększenia zainteresowania przez sektor kolejowy finansowaniem części swoich potrzeb atrakcyjnymi unijnymi mechanizmami pożyczkowymi. Wśród głównych obszarów wsparcia z instrumentów zwrotnych KE widziałby m.in. inwestycje ERTMS, tabor oraz high-speed.
Uczestnicy spotkania podkreślili również rolę wspomnianych środków w zakresie rozwoju inwestycji i wsparcia sektorów dotkniętych przez kryzys. Stąd część pomocy w jego ramach skierowana jest zarówno do firm, jak i do państw członkowskich. We wszystkich przypadkach kolej może być beneficjentem nowych środków.
Zgodzono się, iż zakup nowego taboru, jego modernizacja będą nadal finansowane w ramach różnych unijnych instrumentów wsparcia. Dodatkowo KE pracuje obecnie również nad inicjatywą unijnych rozwiązań prawnych pozwalających na zróżnicowanie stawek dostępu do infrastruktury kolejowej przez zarządcę infrastruktury dla rożnego typu przewoźników w czasie pandemii.
W trakcie video-konferencji zastanawiano się ponadto nad możliwością zwiększenia budżetu przeznaczonego na Europejski Rok Kolei czy rozdysponowania środków w ramach Instrumentu Odbudowy i Odporności do 2022 roku (Recovery and Resilience Facility).
Według przedstawicieli KE żaden z dotychczasowych środków transportu nie doczekał się takiego wyróżnienia jak kolej, co jest również zobrazowaniem zaangażowania i aktywności kolei wobec KE w ostatnich miesiącach.
To nie pierwsza inicjatywa PKP S.A. w kwestii podkreślania roli kolei w stabilizacji gospodarczej po wyjściu z kryzysu spowodowanego pandemią COVID-19. 14 maja odbyło się spotkanie Krzysztofa Mamińskiego, prezesa PKP S.A. z wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej Fransem Timmermansem. Prezes PKP S.A. zaapelował wtedy o wsparcie dla inwestycji kolejowych, które pomogą skutecznie pobudzić gospodarkę w ramach unijnego planu odbudowy gospodarczej.
Kolejną inicjatywą było wystosowanie przez przedstawicieli największej europejskiej organizacji zrzeszającej zarządców infrastruktury i przedsiębiorstwa z branży kolejowej CER (Community of European Railways and Infrastructure Companies) listu otwartego do Ursuli von der Leyen - przewodniczącej KE, w ramach którego wskazano, że środki na inwestycje kolejowe przyczynią się do zrównoważonego wzrostu gospodarczego, stworzenia nowych miejsc pracy, ale również do zwiększenia konkurencyjności kolei w stosunku do innych środków transportu. To z kolei będzie miało przełożenie na redukcję kosztów środowiskowych, a także przyczyni się do rozwoju ekologicznego środka transportu, jakim jest transport kolejowy.
