Konsekwentne przekształcanie Pomorza Zachodniego w zielony region, budujący siłę gospodarki na umiejętnym i zrównoważonym czerpaniu z zasobów, proekologiczne przedsięwzięcia pokroju zachodniego drogowego obejścia Szczecina, Centrum Ekologii i Kultury Obszarów Wiejskich w Przelewicach czy inwestycje w infrastrukturę drogową, kolejową i zdrowotną. To niektóre z projektów oraz celów zaproponowanych przez Województwo Zachodniopomorskie do Krajowego Planu Odbudowy. Stworzony przez Unię Europejską mechanizm w naszym kraju ma mieć budżet sięgający 57 mld euro. Pieniądze mają trafić na inwestycje oraz reformy, które zminimalizują negatywne skutki pandemii oraz uodpornią na podobne kryzysy w przyszłości.
Wartość całego Europejskiego instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności to ponad 670 mld euro, a 57 mld euro ma trafić do polskiej gospodarki. Na prośbę Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, samorząd województwa zachodniopomorskiego zgłosił pierwsze propozycje.
- Kilka tygodni, które otrzymały samorządy województw z pewnością nie wystarczą, by wspólnie z partnerami samorządowymi i społeczno-gospodarczymi doprecyzować składane propozycje. Pracę nad Krajowym Planem Odbudowy traktujemy jako proces ciągły. Zakładamy, że w kolejnych tygodniach i miesiącach samorządy województw będą zgłaszać i aktualizować swoje postulaty oraz propozycje, a także formułować uwagi do przedsięwzięć proponowanych przez rząd. Nie znamy jednak rządowych priorytetów, na których opierał się będzie polski Krajowy Plan Odbudowy – powiedział Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.
Rekomendacje wpisują się więc w oczekiwania Unii Europejskiej, która wskazywała, że krajowe Plany powinny zawierać przede wszystkim propozycje reform oraz przedsięwzięć publicznych, w strefach które pokazały słabość i okazały się niewydolne w trakcie pandemii COVID-19. Pomorze Zachodnie zaproponowało inwestycje, które – finansowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy – pozwolą osiągnąć wyznaczone cele.
Wśród zachodniopomorskich propozycji do KPO znajdują się także te związane z Odrzańska Drogą Wodną i transportem kolejowym:
Odrzańska Droga Wodna
Remont oraz modernizacja zabudowy regulacyjnej na Odrze granicznej do ujścia Nysy Łużyckiej jest konieczna dla zapewnienia ochrony przeciwpowodziowej, a także aktywizacji gospodarczej terenów nadodrzańskich. Skalę i zakres niezbędnych inwestycji określiła Strategia Rozwoju Polski Zachodniej przyjęta przez rząd w 2014 r. Działania powinny pozwolić na ponowne otwarcie szczecińskiego portu dla żeglugi śródlądowej i połączenie z Dolnym oraz Górnym Śląskiem, a finalnie umożliwić włączenie Odrzańskiej Drogi Wodnej do Korytarza sieci TEN-T Bałtyk – Adriatyk. Projektem komplementarnym jest przywrócenie wartości przyrodniczej i retencyjnej na Międzyodrzu.
Transport kolejowy
Celem inwestycji jest zapewnienie wewnętrznej spójności regionu oraz lepsze skomunikowanie Pomorza Zachodniego z Warszawą i projektowanym Centralnym Portem Komunikacyjnym. Propozycje zadań obejmują zwiększenie zasięgu tzw. „szprychy 1” o Połczyn Zdrój, a „szprychy 11” o Świnoujście. Konieczne jest również poprowadzenie do Szczecina kolei Dużych Prędkości czy stworzenia kolejowej obwodnicy dla lotniska w Goleniowie. Wśród kilkunastu projektów niezbędnych dla wewnętrznej spójności regionu są m.in. prowadząca przez Gumieńce i Dobrą do Polic zachodnia kolejowa obwodnica Szczecina oraz stworzenie kolei aglomeracyjnej dla Koszalina, Kołobrzegu i Białogardu. Nie brakuje również wskazania konieczności modernizacji ważnych linii regionalnych, w tym 201 (Runowo Pomorskie - Szczecinek), 273 (tzw. Nadodrzanka) czy 404 (Szczecinek-Kołobrzeg), a także inwestycji dedykowanych transportowi towarowemu.
Województwo Zachodniopomorskie zachęca partnerów samorządowych i społeczno-gospodarczych do udziału między 10 a 18 września br. w konsultacjach propozycji regionalnych przedsięwzięć, które miałyby zostać objęte Krajowym Planem Odbudowy. Konsultacje prowadzone są w oparciu o stronę internetową na http://www.wzs.wzp.pl/krajowy-plan-odbudowy i będą okazją na doprecyzowanie i uzupełnienie już zgłoszonych propozycji, a także ich ewentualne rozszerzenie o nowe przedsięwzięcia.
- Zaproszenie, które jako marszałkowie otrzymaliśmy pod koniec lipca br., jak na razie upatruje rolę władz regionalnych w przedstawieniu propozycji i opiniowaniu projektów pod kątem zasadności dla osiągania celów tego unijnego mechanizmu. Liczę, że regiony będą zaangażowane na każdym etapie prac nad Krajowym Planem Odbudowy, a zgłoszone przez nas propozycje będą wśród przedsięwzięć przewidzianych do realizacji. Koniecznym jest, by urzędy marszałkowskie zostały włączone w system wdrażania Planu Odbudowy – wyjaśniał Olgierd Geblewicz.
Tworzony przez rząd Krajowy Plan Odbudowy będzie podstawą do ubiegania się o wsparcie z Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności. Według zaleceń Brukseli wskazywane reformy powinny być realizowane w ciągu 4 lat, a inwestycje w ciągu 7 lat. Krajowe Plany Odbudowy muszą zostać przekazane Komisji Europejskiej do 30 kwietnia 2021 r. Stworzenie Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności to efekt ostatniego szczytu budżetowego Unii Europejskiej.
