W tym niezwykłym dla wszystkich czasie jakim jest 2021, kiedy bezpieczeństwo nabiera szczególnego znaczenia, obchodzimy Europejski Rok Kolei, który ma na celu promowanie kolei jako bezpiecznego, zrównoważonego i inteligentnego środka transportu. Inicjatywa ta jest częścią wysiłków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, czyli planu uczynienia gospodarki bardziej zrównoważonej dzięki ograniczeniu emisji dwutlenku węgla o 90 % do 2050 roku.
Sprawia to, że kolej jest jednym z najbardziej zrównoważonych form ruchu pasażerskiego i towarowego.
Pomimo tych ewidentnych zalet i korzyści kolei w relacji do innych gałęzi transportu należy stwierdzić, że w Polsce , jedynie około 7 % pasażerów podróżuje koleją, zaś jeśli chodzi o kolejowe przewozy towarowe to ich udział w całości przewozów ciągle spada i wynosi obecnie około 10% całego wolumenu transportowanych ładunków.
Europejski Rok Kolei da impuls do zwiększenia jej udziału w transporcie zarówno pasażerskim, jak i towarowym, który przez wiele lat nie był przedmiotem wystarczających inwestycji.
Wyrównanie warunków konkurowania kolei z transportem samochodowym oraz przede wszystkim inwestycje w kolej powinny być głównymi postulatami zgłaszanymi przez środowisko kolejowe w ramach zainicjowanej przez Stowarzyszenie Ekspertów i Menedżerów Transportu Szynowego DEBATY na temat STANU I POTRZEB ROZWOJOWYCH KOLEI W POLSCE.
Należy przy tym dodać, że oprócz inwestycji w infrastrukturę kolejową, jak najbardziej niezbędnych, potrzebne są duże inwestycje w obszarze modernizacji i unowocześnienia taboru kolei.
W firmie Dellner pracujemy nieustannie na rzecz przewoźników kolejowych i mierzymy, aby być nadal liderem postępu technicznego w obszarze naszych produktów i usług. Przedstawiamy zatem w ramach DEBATY nasze aktualne działania i propozycje.
AUTOMATYZACJA SPRZĘGÓW TOWAROWYCH JEDNYM Z CELÓW PROGRAMU SHIFT2RAIL
W ramach Europejskiego Zielonego Ładu, w 2014 roku Unia Europejska powołała partnerstwo publiczno-prawne- Shift2Rail- do projektowania, koordynowania i przeprowadzania działań związanych z badaniami naukowymi i innowacjami w odniesieniu do taboru pasażerskiego, towarowego, systemów zarządzania ruchem oraz infrastruktury kolejowej.
Jednymi z celów konsorcjum jest zmniejszenie kosztów cyklu życia transportu kolejowego, aby zwiększyć jego konkurencyjność w stosunku do transportu drogowego, podwojenie taboru kolejowego oraz zwiększenie jego niezawodności i punktualności. Aby osiągnąć powyższe cele, jednym z podjętych działań jest standaryzacja i digitalizacja sprzęgów w taborze towarowym.
Do dnia dzisiejszego w Europie na wagonach towarowych stosowane są sprzęgi śrubowe, które wymagają podłączenia/rozłączenia manualnego przy każdej operacji sprzęgania/rozprzęgania wagonów. Jest to niezwykle niebezpieczne zadanie dla operatora maszynowego, gdyż bez względu na warunki atmosferyczne, musi on wejść pod zderzaki, w obszar wysokiego ryzyka między wagonami.
Następnie z tego miejsca, łącznik śrubowy składający się z haka i pętli, zostaje ręcznie zaczepiony i dokręcony, a przewody hamulcowe podłączone. Po skończeniu operacji, operator musi wyjść z obszaru między wagonami na tory, narażając się na jeszcze jedno ryzyko.
Wdrażanie nowych, w pełni zautomatyzowanych sprzęgów planowane jest w kilku etapach:
- Poziom 1 proste połączenie mechaniczne, podobne do używanych na innych rynkach
- Poziom 2 automatyczne połączenie przewodu hamulcowego
- Poziom 3 automatyczne połączenie elektryki
- Poziom 4 automatyczne połączenie cyfrowe
- Poziom 5 w pełni zautomatyzowany sprzęg, który może być zdalnie uruchomiony
Program Shift2Rail zakłada instalację ok. 1 miliona sprzęgów automatycznych na 4 poziomie funkcjonalnym między 2025-2029 na nowym i starym taborze towarowym.
FIRMA DELLNER UCZESTNIKIEM PROGRAMU SHIFT2RAIL
Do programu mającego na celu zaprojektowanie i dostarczenie nowych automatycznych sprzęgów dedykowanych wagonom towarowych (DAC- Digital Automatic Coupling) , zostały zaproszone 4 firmy, wśród których jest Dellner, światowy lider w produkcji sprzęgów i przejść międzywagonowych do pociągów pasażerskich.
Nasza główna siedziba zlokalizowana jest w Szwecji, ale posiadamy oddziały produkcyjnoserwisowe na całym świecie, w tym w Polsce.
W ramach wyżej wymienionego programu opracowaliśmy sprzęg bazujący na głowicy zatrzaskowej typu 10, której niezawodność i wytrzymałość została sprawdzona na pociągach pasażerskich. Zapewnia ona możliwość automatycznego (bez udziału personelu) łączenia wagonów na łukach poziomych o małym promieniu oraz przy dużej różnicy wysokości względnej głowic. Nasze rozwiązanie posiada klamrę spinającą, która w razie potrzeby umożliwia łatwą wymianę tych głowic. Dodatkową zaletą jest możliwość ich smarowania nawet w przypadku połączonych sprzęgów.
Sprzęg Dellner DAC posiada zbalansowane urządzenie amortyzujące, które zapewnia doskonałe pochłanianie energii. Jego budowę oparto na zestawie sprężyn elastomerowych oddzielonych metalowymi przekładkami, które podczas pracy nie mają styczności z ramą, zmniejszając przy tym poziom hałasu.
Dla obciążeń rozciągających, ilość i sztywność sprężyn w urządzeniu absorbującym jest mniejsza, co wpływa na szybsze przeniesienie sił z lokomotywy na wagon, zmniejszając straty energii. W przypadku obciążeń ściskających zastosowanie większej liczby sprężyn, umożliwia płynne i kontrolowane hamowanie.
Dellner wprowadził dodatkowo wskaźnik maksymalnego skoku, dzięki któremu personel może łatwo sprawdzić, czy urządzenie amortyzujące zostało poddane działaniu sił mogących spowodować uszkodzenia i jak najwcześniej podjąć czynności zapobiegawcze.
Kolejną ważną cechą urządzenia amortyzującego jest zaprojektowanie go jako rozwiązania „bezsmarowego”, czyli wymagającego bardzo niewielkiej konserwacji w ciągu przewidywanego okresu użytkowania.
Dellner DAC został opracowany w taki sposób, aby można było rozbudować funkcjonalność sprzęgu z poziomu 1 do poziomu 5, co zapewni operatorom niższy koszt inwestycji.
Sprzęgi Dellner DAC oraz inne rozwiązania, zaproponowane przez zaproszonych do programu dostawców, są obecnie testowane na wagonach w Niemczech i Szwecji.
Celem testowania wszystkich rozwiązań jest sprawdzenie ich zgodności z wymaganiami oraz funkcjonalności w różnych warunkach atmosferycznych.
Wszystkie testy potrwają około 10-18 miesięcy. Po ich zakończeniu, Shift2Rail wybierze rodzaj głowicy sprzęgającej i zdecyduje o innych dodatkowych funkcjonalnościach dotyczących pozostałych elementów sprzęgu.
Ogromna liczba sprzęgów, które będą wymagały wymiany w bardzo krótkim czasie w ciągu czterech do pięciu lat, będzie wymagać inteligentnego zaopatrzenia i ulepszonych koncepcji logistycznych. W Dellner Polska i globalnie już pracujemy nad optymalizacją kosztów tego projektu, gdyż jeśli zostaniemy wybrani jako dostawca sprzęgów DAC, ich produkcję planujemy zlokalizować w naszej nowej siedzibie w Polsce.
Jest to dla nas ogromna szansa na zdobycie doświadczenia, globalnie i lokalnie, oraz wejście na nowy segment produktowy.
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ
Program Shift2Rail ma na celu podwojenie transportu towarowego i osiągnięciu neutralności węglowej do 2050 roku. Wymiana sprzęgów śrubowych pomoże kolei towarowej na stanie się bardziej konkurencyjną w stosunku do transportu drogowego, co ograniczy jego stosowanie i emisję gazów.
Wszelkie inicjatywy i programy, które stawiają na zrównoważony rozwój, są podejmowane i promowane przez naszą firmę z wielkim zaangażowaniem, gdyż są w linii z naszą strategią zrównoważonego rozwoju.
Ciągłe udoskonalanie procesów i minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko, przez zapobieganie zanieczyszczeniom i poprawę efektywności wykorzystywanych zasobów, w tym energii, wody, opakowań i innych surowców, jest wpisane w codzienne cele Dellner.
Przekształcanie wyzwań związanych z klimatem i środowiskiem w nowe możliwości na różnych rynkach, stanowi w przypadku kolei towarowej szansę na rozwój. Po latach inwestowania w infrastrukturę pasażerską, czas na dostrzeżenie ogromnych możliwości w towarowym transporcie kolejowym.
Dellner, jako firma o ugruntowanej pozycji solidnego dostawcy i partnera biznesowego, który w sposób nowoczesny, niezawodny i bezpieczny łączy pociągi od 80 lat, z wielkim zaangażowaniem chcemy przyczynić się do rozwoju kolei towarowej w Polsce i Europie.
Joanna Siemieniuk
Dyrektor Zarządzająca, Członek Zarządu
Dellner Sp. z o.o.
Zamieszczony powyżej materiał publikujemy jako kolejny głos w dyskusjii w ramach Debaty na temat "Stanu i potrzeb rozwojowych kolei w Polsce" zainicjonowanej przez Stowarzyszenie Ekspertów i Menedżerów Transportu Szynowego. W witrynie internetowej Stowarzyszenia dostępna jest nawiązująca do wypowiedzi Pani Joanny Siemieniuk prezentacja firmy Dellner.
