Na tegorocznym Frachcie 9-10 czerwca 2021 chcemy polskiemu Sektorowi TSL przybliżyć partnerów na rożnych korytarzach transportowych Chiny Azja Polska Unia Europejska. Świetną okazją, aby wcześniej zapoznać się z obchodzącym w tym roku 30–lecie Niepodległości Uzbekistanem jest Forum Polska-Uzbekistan i VII posiedzenie Polsko-Uzbekistańskiej Międzyrządowej Komisji ds. Współpracy Gospodarczej (13-14 kwietnia). Izba Przemysłowo-Handlowa Polska -Azja wraz z Krajową Izbą Gospodarczą przygotowuje tematy paneli merytorycznych spotkania biznesu i administracji gospodarczej obu Krajów. Jednym z kluczowych paneli będzie współpraca transportowa. Wszystkich zainteresowanych uczestnictwem prosimy o kontakt na info@polandasia.com.
Uzbekistan to kraj przyszłości - dobrzy ludzie i ciekawy rynek, z którym mamy dobre stosunki polityczne i międzyludzkie, także poprzez bardzo aktywną Ambasadę Uzbekistanu w Polsce.
Polska jest dla Uzbekistanu drugim po Francji partnerem handlowym w Unii Europejskiej. Handel dwustronny Polska-Uzbekistan w 2020 r. wyniósł 240,0 mln USD (wzrost o +2,6 proc. w porównaniu z 2019 r.), w tym polski eksport 168,1 mln USD (spadek o -6,9 proc.), polski import 71,9 mln USD (wzrost o +34,8 proc.).
Dzięki staraniom Ambasady Uzbekistanu w Polsce oraz Izby Polska -Azja polskie firmy (nie tylko dla polskiego rynku) stały się największym odbiorcą świetnej bawełnianej oferty Uzbekistanu dla Unii Europejskiej. W 2018 r. uzbecki eksport tekstyliów do Polski stanowił 46 proc. całkowitego eksportu do Unii Europejskiej. W kolejnych latach dostawy do polskich firm, także na potrzeby finalnych odbiorców w UE, znacznie wzrosły i przekroczyły 60 proc. całych dostaw do UE.
W 2018 i w 2019 r. liczba turystów z Polski wzrosła w Uzbekistanie o 200 proc. rocznie. Polskie firmy chcą kupować w Uzbekistanie wyroby bawełniane, soki, napoje, owoce i warzywa, surowce mineralne i półprodukty. Uzbekistan jest bardzo zainteresowany udziałem polskich firm techniki rolniczej i przetwórstwa żywności w modernizacji rolnictwa i przemysłu spożywczego. Zakupem wyposażenia przemysłowego i energetyki, techniki transportowej, wyrobów farmaceutycznych leków weterynaryjnych, techniki wydobywczej dla górnictwa.
Po spotkaniu z przewodniczącym Komisji ds. Stosunków Międzynarodowych, Zagranicznych Stosunków Gospodarczych, Inwestycji Zagranicznych i Turystyki Senatu Oliy Majlis Republiki Uzbekistanu Alisher Kurmanem Izba Polska Azja przygotowała i przedstawiła rządowi w Taszkiencie ofertę udziału uzbeckich firm w projekcie Centrum Polska Azja, uruchomienia pierwszego w UE Centrum ekspozycyjno-sprzedażowego w GD Poland pod Warszawą, możliwości dystrybucji produktów uzbeckich w polskim i europejskim kanale e-commerce i zbudowania w relacjach z Uzbekistanem swoistego hubu wejścia do UE. Podobne rozwiązania zaproponowaliśmy innym Krajom Azji Centralnej Kazachstanem na czele.
Uzbekistan jest oddalony od międzynarodowych szlaków morskich terytoriami dwóch lub więcej państw, dlatego transport jest kluczową branżą gospodarki a koszty transportu ładunków eksportowanych i importowanych kluczowym czynnikiem konkurencyjności.
W latach 2010-2020 długość eksploatacyjna kolei publicznych wzrosła o 580 km i na początku 2021 r. wyniosła ponad 5 tys. km. Kraj zrealizował największe w swojej historii projekty budowy kolei na trasach Uchkuduk-Nukus, Tashguzar-Boysun-Kumkurgan, Angren-Pap przez Przełęcz Kamczik, zapewniając bezpośredni dojazd koleją z wcześniej odizolowanych regionów do centralnej części kraju. Po raz pierwszy w regionie Azji Środkowej uruchomiono szybkie połączenie kolejowe na kierunkach Taszkent-Samarkanda, Taszkent-Karszi i Taszkent-Buchara.
Całkowita długość sieci drogowej republiki wynosi obecnie 184 tys. km, z czego ok. 43 tys. km to drogi publiczne o twardej nawierzchni. Flota narodowego przewoźnika lotniczego - Uzbekistan Airways - jest regularnie uzupełniana o nowe Boeingi-787 Dreamliner i Airbusy, dla których przygotowano własną bazę serwisową, naprawczą i hangary. W Taszkencie zbudowano nowe lotnisko, rozbudowano i przebudowano istniejące lotniska, które otrzymały status międzynarodowych portów lotniczych, m.in. w Nukus, Samarkandzie, Namangan, Ferganie, Bucharze, Karshi, Navoi, Urgench i Termez.
Aktywna polityka prezydenta Szawkata Mirzijojewa w zakresie rozwoju korytarzy transportowych rozszerzyła i zdywersyfikowała schematy przebiegających przez Uzbekistan międzynarodowych szlaków transportowych dla eksportu i importu towarów. W 2019 r. udział transportu, magazynowania, informacji i łączności w PKB republiki wyniósł 7 proc., w tym kolei - 0,83 proc., transportu samochodowego - 3,7 proc., transportu lotniczego - 0,46 proc. i rurociągów - 1,2 proc.
W ostatnich latach w Uzbekistanie przeprowadzono zakrojone na szeroką skalę reformy strukturalne i instytucjonalne tamtejszego systemu transportowego. Stopniowo wdrażane są programy denacjonalizacji i prywatyzacji środków transportu oraz konsekwentne przechodzenie od bezpośredniego zarządzania administracyjnego do państwowej regulacji podmiotów rynkowych. Stworzono, więc podstawę prawną dla działalności transportowej w warunkach rynkowych.
Obecnie opracowywana jest „Strategia rozwoju systemu transportowego Republiki Uzbekistanu do 2035 r.”, która zakłada m.in.:
- stworzenie warunków do mocnego wzrostu natężenia i jakości ruchu pasażerskiego i towarowego;
- doskonalenie systemu zarządzania sektorem transportu;
- wprowadzenie całkowicie nowego podejścia do szkolenia, przekwalifikowania i zaawansowanego szkolenia pracowników w systemie transportowym.
Do końca 2020 r. w Uzbekistanie powstało 17 centrów logistycznych specjalizujących się w przetwarzaniu, przechowywaniu i transporcie owoców i warzyw, z których większość została już oddana do użytku. W ciągu ostatnich 10 lat eksport przetworów owocowo-warzywnych wzrósł pięciokrotnie. Do końca 2020 r. produkcja owoców i warzyw wzrosła do 32 mln ton rocznie.
Rośnie udział Uzbekistanu w budowie międzynarodowych korytarzy tranzytowych na kierunkach Uzbekistan-Kirgistan-Chiny, Mazar-i-Sharif-Herat oraz dalej do Pakistanu i Indii pozwoli na szersze wykorzystanie potencjału tranzytowego kraju.
Dzięki staraniom Uzbekistanu i Turkmenistanu powstały mosty kolejowe i drogowe Turkmenabad-Farab, które skróciły i przyspieszyły krajom Azji Środkowej dostęp do rynków Bliskiego i Środkowego Wschodu. W ramach porozumienia Aszchabad rozpoczęto tworzenie subregionalnego korytarza transportowego Rosja-Kazachstan-Uzbekistan-Turkmenistan-Iran-Oman-Indie.
Z powodzeniem funkcjonuje kolej Hairaton-Mazar-i-Sharif. Osiągnięto porozumienie w sprawie przedłużenia tej arterii do afgańskiego miasta Herat. Wybudowana linia kolejowa Hairaton-Mazar-i-Sharif oraz projektowana autostrada Mazar-i-Sharif-Herat utworzą nowy korytarz transportowy z dostępem do linii kolejowych irańskich, pakistańskich i indyjskich oraz do portów Chahbahar i Gwadar w ramach projektu „Północ-Południe”.
Zintensyfikowano prace nad budową linii kolejowej Uzbekistan-Kirgistan-Chiny, co da potężny impuls do rozwoju wzajemnego handlu i zwiększenia przepływu inwestycji. Zostanie to osiągnięte także poprzez utworzenie nowych, najkrótszych korytarzy transkontynentalnych: „Chiny-Azja Środkowa-Kaukaz-Europa” oraz „Chiny-Azja Środkowa-Afganistan-Iran”, których długość będzie o 1000 km mniejsza od obecnie istniejących.
Janusz Piechociński
Prezes Izby Przemysłowo-Handlowej Polska-Azja
