Rocznie na łotewskich drogach przewozi się prawie 60 milionów ton towarów w ruchu komercyjnym, a w ciągu ostatnich pięciu lat ilość towarów przewożonych na łotewskich drogach wzrosła o jedną czwartą, czyli o ponad 25%. Chociaż tradycyjnym środkiem transportu towarowego na Łotwie i w krajach bałtyckich jest transport drogowy, w ciągu ostatniej dekady w większości krajów europejskich zaobserwowano silną tendencję do przenoszenia towarów, które wcześniej były przewożone drogami, na tory, co zapewnia zarówno bardziej przyjazny dla środowiska transport towarowy, jak i ułatwia pracę właścicielom ładunków.
W celu odciążenia łotewskich dróg od ciężkiego sprzętu transportowego i jego szkodliwego wpływu na środowisko i jakość dróg, a także w celu zapewnienia wszystkim właścicielom ładunków drogowych i spedytorom możliwości zapewnienia bardziej wydajnego i opłacalnego transportu towarów, Koleje Łotewskide opracowały i zaczęły oferować nową usługę zwaną "Zielona Premia" lub "Zielony Przełącznik".
Māris Kleinbergs, Prezes Zarządu Kolei Łotewskich (LDz) mówi - W ostatnich latach konkurencja między korytarzami tranzytowymi i przewoźnikami towarowymi stała się ostra, a czynniki takie jak szybkość, przewidywalność, efektywne wykorzystanie zasobów i zgodność z wymogami ochrony środowiska odgrywają coraz większą rolę w podejmowaniu przez właścicieli ładunków decyzji dotyczących optymalnego sposobu transportu towarów. Dlatego cieszę się, że nowa oferta LDz - regularny przewóz naczep koleją - rzeczywiście posłuży jako swego rodzaju zielona transformacja, a transport towarowy na Łotwie stanie się bardziej przyjazny dla środowiska, zatłoczenie dróg zostanie znacznie zmniejszone, a właściciele ładunków będą mogli skorzystać z niespotykanych wcześniej możliwości.
W ramach usługi Zielona Premia Koleje Łotewskie oferują wszystkim spedytorom możliwość przeniesienia ładunku, który wcześniej był przewożony drogami, z naczepą, ale bez ciągnika i kierowcy, na kolej, gdzie zostanie dostarczony do odpowiedniego terminalu portowego w Liepaja lub Ventspils i załadowany na prom Stena Line w celu dalszego transportu do Niemiec lub krajów skandynawskich.
Oskars Osis, Dyrektor Handlowy Stena Line mówi - Jestem przekonany, że żegluga kontenerowa jest przyszłością branży transportowej. Obecnie wyzwaniem dla Europy jest pozbycie się w przyszłości spalin z ciężarówek poruszających się po drogach publicznych. Możemy zatem mówić o wprowadzeniu transportu kontenerowego do ruchu intermodalnego również w regionie Morza Bałtyckiego. Należy podkreślić, że połączenie kolej-port funkcjonuje doskonale i powinno być w przyszłości jednym z najdokładniejszych sposobów dostarczania towarów, zarówno pod względem czasowym, jak i ekologicznym.
- Ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że przyszły rozwój projektu "Zielony Przełącznik" będzie ukierunkowany na to, aby stać się konkurencyjnym sposobem przewozu, w partnerstwie z transportem lądowym i morskimi, zintegrowanym z najbardziej rozległą siecią kolejową w Europie. Poza aspektami handlowymi, stanem nawierzchni i środowiskiem naturalnym należy również wziąć pod uwagę element bezpieczeństwa projektu. Do obliczania emisji stosowane są różne metodologie, ale większość ekspertów zgadza się, że przeniesienie przewozów towarowych na morze i kolej zmniejsza emisje średnio o 70% na całej trasie transportu towarowego i poprawia bezpieczeństwo ruchu drogowego w całym kraju. Warto również wspomnieć o intermodalnym aspekcie pakietu mobilności: ten rodzaj transportu pomoże przewoźnikom skuteczniej przestrzegać przepisów regulacyjnych zawartych w pakiecie mobilności. Ten rodzaj transportu towarowego rozwiązuje więc kolejny problem, z którym Europa już się boryka - brak kierowców zawodowych zdolnych do wykonywania międzynarodowych przewozów towarowych - mówi pan Osis.
Dzięki przeniesieniu przewozów drogowych na kolej właściciele ładunków odniosą szereg korzyści, takich jak możliwość efektywnego transportu cięższych ładunków bez konieczności uiszczania opłat drogowych lub winiet, zmniejszenie amortyzacji, zużycia paliwa i kosztów pracy pojazdów drogowych, a tym samym obniżenie całkowitego kosztu na jednostkę masy. Oferta Zielona Premia pozwoli również właścicielom ładunków na uniknięcie konieczności samodzielnego koordynowania przewozu ładunku na prom - LDz zapewni transfer naczepy z kolei na prom i ponowne jej ustawienie na kolei w celu dalszej podróży do miejsca docelowego.
Jak pokazują statystyki przewozów towarowych transport kombinowany, w którym naczepy są przewożone koleją lub drogą wodną, a ciągnik siodłowy jest używany tylko do pierwszej i ostatniej dostawy, staje się coraz bardziej popularny w Europie Zachodniej. Dane opracowane przez Międzynarodowy Związek Kolei (UIC) i Międzynarodowy Związek Transportu Kombinowanego Kolejowo-Drogowego (UIRR) pokazują, że w latach 2009-2018 całkowity transport towarowy w Europie wzrósł o 10,5 %, a udział kolejowego transportu towarowego w całkowitym transporcie towarowym wzrósł o ponad 56 %.
Projekt Kolei Łotewskich Zielona Premia jest realizowany we współpracy pomiędzy spółkami Grupy "LDZ Logistika" Ltd. i "LDZ CARGO" Ltd. oraz międzynarodową firmą transportową i turystyczną "Stena Line". Pierwszy pilotażowy projekt tej współpracy miał miejsce już w lipcu 2020 r., kiedy to na platformie kolejowej przewieziono próbnie naczepę z Moskwy do portu Liepaja, skąd ładunek został przetransportowany promem Stena Line do Travemünde w Niemczech, gdzie ponownie umieszczono go na platformie kolejowej w celu dalszej podróży.
