O perspektywach utworzenia transafgańskiego korytarza transportowego

O perspektywach utworzenia transafgańskiego korytarza transportowego

29 listopada 2021 | Źródło: Ambasada Uzbekistanu w rzeczypospolitej Polskiej
PODZIEL SIĘ

W ramach nowej polityki regionalnej prowadzonej przez Uzbekistan w ciągu ostatnich pięciu lat w celu budowania konstruktywnych i wzajemnie korzystnych więzi z krajami sąsiadów jednym z priorytetów jest rozwój interakcji z Afganistanem. Uzbekistan zawsze opowiadał się za szybką stabilizacją sytuacji w tym kraju, co jest ważnym warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa regionalnego, stwarza korzystniejsze możliwości rozwoju Uzbeckiej gospodarki, przyciągania inwestycji i aktywizacji zagranicznej działalności gospodarczej.

Fot. Koleje Uzbeckie

Czyniąc to, nastąpiły dramatyczne zmiany w odniesieniu do Afganistanu, który jest coraz bardziej postrzegany jako integralna część Azji Środkowej. W końcowym dokumencie spotkania doradczego szefów Państw ca w 2019 r. w Taszkencie ustalono regionalny konsensus w sprawie wsparcia procesu pokojowego, zaangażowania Afganistanu w komunikację regionalną i projekty infrastrukturalne.

W marcu 2018 r. w Taszkencie odbyła się międzynarodowa konferencja wysokiego szczebla na temat Afganistanu: "proces pokojowy, współpraca w zakresie bezpieczeństwa i zaangażowanie regionalne". W swoim przemówieniu na konferencji Prezydent Uzbekistanu Sz.Mirzijojew podkreślił znaczenie realizacji transafgańskich projektów transportowo-komunikacyjnych w Afganistanie dla rozwoju międzykontynentalnych korytarzy transportowych ze wschodu na zachód i z północy na południe najkrótszymi trasami.

W 2020 r. głowa naszego państwa miała za zadanie zintensyfikować współpracę z krajami Azji Południowej i prace nad stworzeniem transafgańskiego korytarza transportowego. W lutym 2021 r. w Taszkencie odbyło się spotkanie trójstronnej grupy roboczej z udziałem delegacji rządowych Uzbekistanu, Pakistanu i Afganistanu w celu realizacji projektu budowy linii kolejowej Mazar-i Szarif – Kabul – Peszawar.

 

Shavkat Mirziyoyev, Prezydenci Uzbekistanu
Źródło. Ambasada Uzbekistanu w Rzeczypospolitej Polskiej

 

Aby sprostać tym wyzwaniom, zainicjowano i zorganizowano w lipcu 2021 r. w Taszkencie międzynarodową konferencję "Azja Środkowa i Południowa: wzajemne powiązania regionalne. Wyzwania i możliwości". W swoim przemówieniu na konferencji Prezydent Uzbekistanu zwrócił szczególną uwagę na kwestię budowy infrastruktury transportowo-logistycznej, która skutecznie połączy Azję Środkową i Południową. Jednocześnie podkreślono, że budowa linii kolejowej Termez- Mazar-i Szarif – Kabul – Peszawar pozwoli w pełni zrealizować potencjał tranzytowy dwóch regionów, stworzyć najkrótszą trasę, znacznie zmniejszyć czas i koszty transportu towarów.

Co ważne, w spotkaniu wzięli również udział przedstawiciele Banku Światowego, Azjatyckiego Banku Rozwoju, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Islamskiego Banku Rozwoju, Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych, międzynarodowej korporacji rozwoju finansowego (USA), którzy potwierdzili zainteresowanie wspólną realizacją tego projektu. Po spotkaniu przyjęto wspólny plan działania w sprawie projektu budowy linii kolejowej "Mazar-i Szarif – Kabul – Peszawar" i podkreślono znaczenie realizacji projektu na zasadzie partnerstwa publiczno-prywatnego.

Tymczasem dojście do władzy w Afganistanie ruchu talibów nie osłabiło dążenia Uzbekistanu do rozwijania współpracy z Afganistanem. Tak więc prezydent Uzbekistanu w swoich przemówieniach na jubileuszowym szczycie SCO, spotkaniu w formacie SCO-CCB, 76. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, która odbyła się we wrześniu tego roku, ponownie zwrócił szczególną uwagę na problem afgański, wezwał do zapobiegania izolacji Afganistanu. Uzbekistan, pomimo trudnej sytuacji, nie zaprzestał działania uzbecko-afgańskiego węzła komunikacyjnego-najważniejszej arterii dostaw żywności i produktów naftowych do tego kraju, a także nieprzerwanego zaopatrzenia sąsiedniego kraju w energię elektryczną.

Jednocześnie zintensyfikowano kontakty Uzbekistanu z nowymi władzami Afganistanu w celu nawiązania dwustronnej współpracy gospodarczej. 7 października 2021 r. w Kabulu odbyły się rozmowy między delegacją Uzbekistanu kierowaną przez Ministra Spraw Zagranicznych A.Kamilowa a członkami tymczasowego rządu Afganistanu.

16 października br. w Termezie odbyły się rozmowy delegacji rządowych Uzbekistanu i Afganistanu na szczeblu wicepremierów, z udziałem przedstawicieli różnych ministerstw i resortów. We wspomnianych spotkaniach omówiono kwestie bezpieczeństwa granic, współpracy inwestycyjnej, wzajemnego handlu, energetyki, międzynarodowego transportu towarowego i tranzytu.

Szczególną uwagę strony zwrócono na kwestie realizacji projektów infrastrukturalnych, w szczególności kolei transafgańskiej "Termez – Mazar-i Szarif – Kabul – Peszawar". Jednocześnie strona afgańska wyraziła gotowość zapewnienia bezpieczeństwa uzbeckim specjalistom zaangażowanym w realizację tego projektu.

 
Źródło. Ambasada Uzbekistanu w Rzeczypospolitej Polskiej

 

Eksperci uważają, że ta autostrada kolejowa jest strategicznie ważnym projektem i połączy regiony Azji Środkowej i Południowej, a także Bliskiego Wschodu. Otworzy możliwość dostępu do pakistańskich portów na Oceanie Indyjskim dla Uzbekistanu i innych krajów CA i znacznie zwiększy potencjał tranzytowy Azji Środkowej.

Według wstępnych szacunków długość drogi wyniesie około 600 km. czas realizacji projektu może wynosić do 5 lat, kwota kredytu-4,8 mld USD. trasa znacznie skróci czas i koszt transportu towarów między krajami Azji Południowej i Europy przez Azję Środkową, a także zwiększy wielkość transportu tranzytowego przez Uzbekistan. Przy pełnej realizacji projektu transport towarów z Pakistanu do Uzbekistanu może zająć nie 35, ale 3-5 dni, koszt transportu kontenera 20 funtów może spaść prawie 3 razy. Przewiduje się, że wielkość transportu może wynosić do 10 milionów ton.

Projekt przyczyni się również do rozwoju sieci transportowej w Afganistanie, która pozostaje w złym stanie. Długość Linii Kolejowych w Afganistanie wynosi około 100 km i przebiega na obszarach przygranicznych z Uzbekistanem, Turkmenistanem i Iranem. Sieć drogowa wymaga również dalszej rozbudowy i znacznych inwestycji.

W związku z tym propozycje Uzbekistanu mające na celu rozwój infrastruktury transportowej Afganistanu, w tym budowę transafgańskiej trasy kolejowej Mazar-i Szarif– Kabul – Peszawar, są wspierane przez nowe władze kraju i mogą być realizowane.

Ponadto projekt ten jest również korzystny dla innych krajów regionu i całego kontynentu eurazjatyckiego, ponieważ rozwinięty transport w wektorze "Wschód-Zachód "można uzupełnić o utworzenie połączonej sieci transportowo-logistycznej w kierunku "północ-południe" z najkrótszym dostępem do rynków Azji Południowej, południowo-wschodniej i zachodniej. Rozwój tranzytu transafgańskiego może przyczynić się do obopólnie korzystnej realizacji szeregu dużych inicjatyw wzajemnych połączeń, w tym rosyjskiego "dużego partnerstwa eurazjatyckiego", projektów chińskiego "Jednego Pasa, Jednej ścieżki" i strategii UE na rzecz połączenia Europy z Azją.

Ważny jest fakt, że utworzenie transafgańskiego korytarza transportowego jest integralną częścią infrastruktury przedstawionej w przemówieniu Prezydenta Uzbekistanu na konferencji w Taszkencie kompleksowego programu rozwoju wzajemnych połączeń i współpracy krajów Azji Środkowej i Południowej.

Inicjatywy Taszkentu przewidują rozwój interakcji między dwoma regionami w szerokim zakresie zagadnień, w tym tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju powiązań handlowych i gospodarczych oraz wzrostu wzajemnych inwestycji, wdrażanie platform cyfrowych, wspólne poszukiwanie sposobów zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, stymulowanie "Zielonego" rozwoju, odkrywanie potencjału turystycznego obu regionów oraz współpraca kulturalno-humanitarna.

Istotne znaczenie dla realizacji projektu budowy kolei będzie miała ogólna intensyfikacja współpracy handlowej i gospodarczej oraz rozwój trwałych powiązań handlowych między dwoma regionami, w tym postępujący wzrost ruchu handlowego i tranzytowego przez Afganistan przy użyciu istniejącej infrastruktury transportowo-logistycznej. W związku z tym konieczne jest kontynuowanie prac nad stworzeniem ram umownych i prawnych dwustronnych i wielostronnych powiązań handlowych krajów Azji Środkowej i Południowej, a także przyjęcie kompleksowych środków ułatwiających handel, zapewniających przyspieszenie przepływu towarów i przekraczania granic.

Wszystko to pobudzi wzrost ruchu towarowego między dwoma regionami i popyt na tranzyt ładunków przez Afganistan, co jest konieczne, aby przyciągnąć zainteresowanie inwestorów udziałem w tym dużym projekcie infrastrukturalnym.

W kontekście rozwoju sytuacji w Afganistanie wznowienie prac nad projektowaniem transafgańskiego korytarza transportowego nabiera również istotnego znaczenia politycznego. W rzeczywistości, kontynuując badania nad projektowaniem i budową nowej linii kolejowej, Uzbekistan i inni uczestnicy projektu, w tym nowe władze afgańskie, wykazują pragnienie pozytywnej interakcji, mającej na celu osiągnięcie długoterminowych celów i celów poprawy sytuacji społeczno-gospodarczej, stabilizacji i rozwoju Afganistanu, jego zaangażowania w zrównoważone regionalne Stosunki handlowe, gospodarcze i polityczno-dyplomatyczne.

Związane z projektowaniem kolei kontakty z przedstawicielami rządu tymczasowego Afganistanu pozwalają wzmocnić wzajemne zrozumienie, stworzyć warunki do szerszej interakcji Uzbekistanu i innych krajów z nowym reżimem w Kabulu, promować pojednanie Narodowe w Afganistanie, stabilizować sytuację w kraju i regionie. Rozwiązanie tych zadań jest z kolei niezbędne do stworzenia sprzyjającego środowiska do finansowania i realizacji tego Mega projektu.

Ogólnie rzecz biorąc, budowa transafgańskiej linii kolejowej jest najważniejszym projektem infrastrukturalnym, który leży w interesie wszystkich państw kontynentu euroazjatyckiego i może mieć ogromny pozytywny wpływ na rozwój krajów Azji Środkowej, stosunków handlowych i gospodarczych krajów azjatyckich i ich wzajemnych powiązań międzyregionalnych, przyczyni się do budowy mechanizmów długoterminowej interakcji państw. Jednocześnie Afganistan nie będzie przeszkodą, ale pomostem do wzmocnienia wzajemnie korzystnej współpracy między Azją Środkową i Południową, innymi zainteresowanymi krajami i regionami.