Po protestach i groźbach ze strony Moskwy Komisja Europejska opracowała nowe wytyczne dotyczące ruchu tranzytowego między Rosją i jej nadbałtycką eksklawą - Kaliningradem.
Rosja może bez większych ograniczeń przewozić koleją przez unijną Litwę towary cywilne znajdujące się na liście sankcji UE, takie jak drewno i cement. Nadal jednak zabronione są transporty drogowe tych towarów przez rosyjskich spedytorów przez terytorium UE. Ponadto nie można przewozić towarów, które mogłyby być wykorzystane również do celów wojskowych. Na granicy z Litwą mają być teraz przeprowadzane ostrzejsze kontrole celne.
Eksklawa Kaliningradu wokół dawnego Królewca leży pomiędzy państwami UE - Litwą i Polską. Od Berlina dzieli go tylko około 500 kilometrów, ale od Moskwy ponad 1000.
Na nowe wytyczne naciskały w szczególności Niemcy. Według źródeł unijnych rząd niemiecki obawiał się, że spór o tranzyt może wywołać niebezpieczną eskalację napięcia z Rosją.
Poprzez nowe wytyczne Komisja Europejska daje teraz jasno do zrozumienia, że stawia prawo Rosji do tranzytu w transporcie kolejowym ponad prawnym punktem widzenia, zgodnie z którym Rosja mogłaby otrzymać zakaz transportu towarów przez Litwę w efekcie przepisów o sankcjach. Przepisy zabraniają importu niektórych rosyjskich towarów do UE.
Jeśli chodzi o transport towarów cywilnych koleją, to Komisja UE w swoich wytycznych stwierdza, że mogą być one przewożone tylko w zwykłych ilościach. Należy również nadal prowadzić ukierunkowane i skuteczne kontrole. Jeśli okaże się, że przewożone są większe niż zwykle ilości towarów, należy je zatrzymać zgodnie z wytycznymi. Do porównania należy wykorzystać średnie ilości tranzytowe z ostatnich trzech lat.
"Litwa skutecznie zapewni stosowanie sankcji poprzez ścisłe monitorowanie, pryncypialność i skuteczną weryfikację, czy Rosja próbuje nadużywać swoich obiektów tranzytowych" - napisano w oświadczeniu Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
To, czy nowe wytyczne przyczynią się do złagodzenia sytuacji, pozostaje początkowo otwarte. Rosja chcce obserwować, jak nowe rozporządzenie będzie wdrażane, powiedziała Maria Zakharova, rzeczniczka rosyjskiego MSZ.
To, kiedy Litwa pozwoli na ponowny przejazd pierwszych towarów, pozostawało w środę niejasne. "Na razie czekamy na wyjaśnienia od odpowiedzialnych instytucji" - powiedziała rzeczniczka Kolei Litewskich.
