Pierwszego września br. Prezydent Kassym-Żomart Tokajew przedstawił Przesłanie do Narodu Kazachstanu: "SPRAWIEDLIWE PAŃSTWO. JEDEN NARÓD. ZAMOŻNE SPOŁECZEŃSTWO" i podkreślił znaczenie reformy konstytucyjnej oraz zapowiedział głęboką restrukturyzację relacji w triadzie "obywatel - biznes - państwo".
Państwo ma zapewnić Obywatelom równość szans i sprawiedliwość. Zapowiedział gwarantowany wysoki poziom dóbr publicznych i wsparcie dla grup ludności znajdujących się w trudnej sytuacji społecznej, w tym obywateli o specjalnych potrzebach..
Kierownictwo Państwa wyciągając wnioski ze zmian w sytuacji międzynarodowej i styczniowej eskalacji napięć społecznych w Kazachstanie podjęło kilka radykalnych rozwiązań politycznych a także zintensyfikowało nakłady w polityce społecznej.
Prezydent podjął decyzję o przeprowadzeniu jednorazowej amnestii dla uczestników wydarzeń styczniowych. Amnestia nie dotknie głównych oskarżonych zaangażowanych w organizację zamieszek, a także oskarżonych o zdradę i próbę zmiany władzy siłą. Amnestia nie obejmie osób, które popełniły przestępstwa terrorystyczne i ekstremistyczne, recydywistów, a także tych, którzy stosowali tortury.
Przeprowadzona zostanie modernizacja polityczna zgodnie z podstawową formułą "silny prezydent - wpływowy parlament - odpowiedzialny rząd" a reformy w tym kierunku będą konsekwentnie kontynuowane.
Aby wzmocnić harmonię narodową, partnerstwo między władzami a społeczeństwem, zgodnie z koncepcją "państwa słuchającego", skonsolidować działania polityczne i społeczne zachowując suwerenność i integralność terytorialną kraju prezydent zaproponował zmianę nadchodzących cykli wyborczych.
W Kazachstanie kolejne wybory prezydenckie powinny odbyć się w 2024 r., a parlamentarne w 2025 r .
W nowej sytuacji Prezydent zapowiedział przeprowadzenie przedterminowych wyborów prezydenckich jesienią tego roku aby władza mogła potwierdzić nowy mandat zaufania ludzi.
Prezydent kierując się interesem Państwa powiedział ,ze jest gotów pójść na przedterminowe wybory prezydenckie, nawet pomimo skrócenia swojej kadencji.
Po długich rozważaniach doszedł do wniosku, że należy ustalić limit mandatu Prezydenta w jednej kadencji trwającej 7 lat bez prawa do reelekcji. Uzasadnił proponowaną nowość konstytucyjną znacznym zmniejszeniem ryzyka monopolizacji władzy. Tak skonstruowany nowy system prezydencki ma wzmocnić stabilność polityczną i stabilność kazachstańskiego modelu struktury społecznej. Zmiana ta ma być wprowadzona bezpośrednio po tegorocznych wyborach a wszystkie zmiany instytucjonalne przewidziane w reformie konstytucyjnej powinny zostać ustawowo zakończone do końca roku. Wprowadzenie jednorazowej siedmioletniej kadencji prezydenckiej to polityczna innowacja dla krajów regionu Azji Środkowej.
Zmiany mają wzmocnić instytucje demokratyczne, zwiększyć liczbę partii politycznych i konkurencję polityczną w życiu politycznym Kazachstanu.
Dopełnieniem „nowego” w demokracji Kazachstanu ma być przeprowadzenie wyborów do Mazhilis i maslikhatów wszystkich szczebli w pierwszej połowie przyszłego roku.
Tak więc w tym roku odbędą się wybory prezydenckie, w przyszłym roku - wybory parlamentarne i samorządowe , a następnie powstanie nowy rząd z nowym mandatem społecznym.
W efekcie do połowy 2023 r. wszystkie główne instytucje polityczne zostaną ponownie uruchomione i odnowione: prezydent, parlament, rząd.
Bardzo istne zmiany maja zostać przeprowadzone w systemie i polityce społecznej. Rząd dokona rewizji systemu finansowania opieki zdrowotnej i sfery społecznej jako całości.
Zostanie wprowadzony systemu dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego..W ciągu dwóch lat wybudowane i w pełni wyposażone zostaną stanowiska medyczno-paramedyczno-położnicze w 650 miejscowościach. Ponad milion obywateli będzie miało dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej.
Multidyscyplinarne szpitale i kliniki uniwersyteckie powstaną na uczelniach medycznych. Przez 3 lata roczna liczba dotacji na szkolenia w rezydencji wzrośnie o 70%. Do 2025 roku zostaną stworzone warunki do nauki w nowoczesnych szkołach dla 800 tys. dzieci i zredukowane szkoły trzyzmianowe a wszystkie nielegalnie pozyskane środki, które trafiają do dyspozycji państwa w wyniku procesów skorumpowanych urzędników, powinny być przeznaczone na budowę szkół.
W edukacji wprowadzone zostaną osobiste bony edukacyjne. Wszystkie środki przekazane przez państwo na edukację dziecka, w tym edukację pozalekcyjną, zostaną zgromadzone na pojedynczych kontach edukacyjnych. Wprowadzone zostaną preferencyjne kredyty na studia na uczelniach wyższych z oprocentowaniem wysokości 2-3% rocznie. Poziom płacy minimalnej wzrośnie z 60 do 70 tysięcy tenge. Wpłynie to bezpośrednio na dochody 1,8 mln obywateli.
System emerytalny ma zostać ponownie uruchomiony. Minimalna podstawowa stawka emerytalna będzie konsekwentnie sprowadzana do 70% minimum egzystencji, a maksymalna - do 120%.Granica wieku emerytalnego dla kobiet zostanie ustalona na 61 lat do 2028 r. Okres płatności za opiekę nad dzieckiem wydłuży się do półtora roku od 1 stycznia 2023 r.
Dla uczestników systemu ubezpieczeń społecznych wypłaty za utratę pracy wzrosną do 45% przeciętnego miesięcznego dochodu.
W ramach ogłoszonego Roku Dziecka uruchomiona zostanie nowa inicjatywa "Narodowy Fundusz na rzecz Dzieci". 50% rocznego dochodu z inwestycji Narodowego Funduszu będzie potrącane na specjalne konta oszczędnościowe dzieci do ukończenia przez nie 18 roku życia, bez prawa do wcześniejszego wycofania. Po osiągnięciu pełnoletności zgromadzone kwoty zostaną przeznaczone na zakup mieszkań i edukacji. Projekt zostanie uruchomiony 1 stycznia 2024 r.
Janusz Piechociński
Prezes
Izba Przemysłowo - Handlowa Polska - Azja
