Liberalizacja handlu pomiędzy Ukrainą a Unią Europejską, rosnąca dynamika i struktura handlu, inicjatywy UE na rzecz wsparcia Ukrainy w eksporcie, imporcie i tranzycie ukraińskich towarów – to główne tematy konferencji „Granica polsko-ukraińska: szansa czy bariera rozwoju?”. W spotkaniu zorganizowanym dziś w Lublinie przez Polsko-Ukraińską Izbę Gospodarczą, udział wziął minister rozwoju i technologii Waldemar Buda. Stronę ukraińską reprezentowała Iryna Wereszczuk, wicepremier Ukrainy, minister ds. terytoriów czasowo okupowanych Ukrainy.
Oficjalne rozpoczęcie konferencji i wystąpienia zaproszonych gości poprzedził briefing prasowy, w trakcie którego z dziennikarzami spotkali się:
Irena Wereszczuk, Wicepremier Ukrainy, Minister ds. Terenów Czasowo Okupowanych Ukrainy, Przewodnicząca ukraińskiej części Ukraińsko-Polskiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Gospodarczej.
Waldemar Buda, Minister Rozwoju i Technologii RP, Przewodniczący polskiej części Polsko- Ukraińskiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Gospodarczej.
Jacek Piechota, Prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej.
Według ministra Waldemara Budy, po napaści Rosji na Ukrainę, oba kraje, polska i ukraińska wykonały olbrzymią pracę, która w krótkim czasie doprowadziła do zwielokrotnienia możliwości przejazdu i przewozu towarów przez granicę polsko-ukraińską.
- Doprowadziliśmy do stanu, który przyjął 8 mln osób w kilka miesięcy, a ruch towarów – zarówno importu, jak i eksportu – zwiększył się o ok. 50 proc. na stałe już teraz, nawet we wrześniu, sierpniu, długo po rozpoczęciu konfliktu - oznajmił minister.
Mówiąc o polsko-ukraińskich rozmowach dotyczących barier w wymianie handlowej i gospodarczej powiedział, że identyfikują szereg problemów, których nie uda się wyeliminować z dnia na dzień, ale ruch graniczny po obu stronach został i będzie dalej usprawniany.
Mówiąc o roli Polski jako kraju tranzytowego dla zboża z Ukrainy poinformował, że istniał problem niekontrolowanego napływu tzw. zboża technicznego, które trafiało do polskich młynów. - "Mieliśmy pewne wątpliwości, ponieważ to zboże było wykorzystywane sprzecznie z deklaracjami, które pojawiały się od osób, które nadawały te transporty w Ukrainie" - powiedział dodając, że Inspekcja Jakości Handlowej weryfikuje te transporty. - "Chcemy mieć pewność, że to zboże ma rzeczywiście charakter techniczny, chociażby do spalania, produkcji brykietu" - wyjaśnił.
Minister Buda przypomniał, że granica Polski z Ukrainą jest jednocześnie granicą Unii Europejskiej. - "Dzisiaj trwają dyskusje między przedstawicielami Straży Granicznej a ministrem infrastruktury. W ramach grupy roboczej wypracowywane jest porozumienie, umowa dwustronna, która będzie musiała być zweryfikowana przez KE z punktu widzenia zgodności z zasadami Schengen, odnośnie ułatwień na przejściach granicznych" - powiedział. - "Usystematyzowana umowa, która będzie to regulowała, czyli przewidywała szereg ułatwień w tym zakresie, jest przygotowywana" - powiedział. Przekazał informację, że prace nad porozumieniem są finalizowane. - "Jest nadzieja na to, że na podstawie tego dokumentu również to przejście graniczne będzie ułatwione" - dodał.
Irena Wereszczuk, Wicepremier Ukrainy powiedziała, że Rosja zmieniła swoją strategię i terroryzuje ludność cywilną poprzez ostrzały rakietowe miast m.in. na zachodniej Ukrainie. - Niestety całe terytorium Ukrainy jest linią frontu. Walczymy i będziemy walczyć za naszą i waszą wolność, i przyszłość europejskich państw, cywilizacji, demokracji i wartości. Przed nami jeszcze jest długa droga - powiedziała.
Podziękowała polskiemu rządowi za systemowe wsparcie, codzienną opiekę nad Ukraińcami, którzy przebywają w Polsce. "Wierzę w to, że droga Ukrainy do UE wiedzie przez Polskę, razem z Polską, z adwokaturą Polski i szczerą chęcią Polski, żebyśmy pracowali i żyli razem jako sąsiedzi, partnerzy, ludzie dobrej woli, jakimi jesteśmy - stwierdziła.
Jednocześnie Wereszczuk przestrzegła przed działaniami wroga, który wykorzystuje wątki historoczne i zmęczenie społeczeństw trwającą wojną, żeby wprowadzić nieporozumienia między Polakami i Ukraińcami.
"Przed nami bardzo dużo pracy. Musimy robić wszystko, żeby jak najwięcej było wspólnych kontaktów kulturowych, gospodarczych, handlowych. To wszystko uniemożliwi w przyszłości ataki ze strony agresywnego sąsiada, który myśli, że w taki sposób może zwyciężyć" - powiedziała.
Jacek Piechota zauważył, że w chwili zablokowania czarnomorskich portów Ukrainy, Polska stała się największym jej oknem na świat. Niemożliwe do wysłania przez porty ładunki trafiły na ukraińsko - polską granicę z niedofinansowaną, przestarzałą i nie przystosowaną do takiego ruchu infrastrukturą, ze zbyt małą ilościa przejść granicznych. - "Polskie i Ukraińskie służby graniczne podjęły ogromny wysiłek aby sprostać temu wyzwaniu. Na dzień dzisiejszy granica jest jednak bardziej barierą niż szansą rozwoju naszej współpracy." - stwierdził Piechota. - "Nasze ambicje stania się głównym hubem odbudowy Ukrainy spowodują, że potrzeby przekraczania granicy będą stale wyrażnie wzrastały."
Do Polsko - Ukraińskiej Izby Gospodarczej zrzeszających przedsiębiorców polskich i ukraińskich ciodziennie wpływają nie tylko narzekania na trudnościu w przebyciu granicy ale także propozycje usprawnień, które w istotny sposób mogą zwiększyć jej przepustowość. Te stały się przesłanką do podjęcia działań w kierunku zorganizowania lubelskiej konferencji.
Podczas konferencji poruszono m. in. kwestię wzajemnej wymiany handlowej.
Pomimo wojny notujemy bardzo dobre dane nt. polsko-ukraińskiej wymiany handlowej, która cały czas rośnie. W ciągu 9 miesięcy br. eksport do Ukrainy wzrósł o 47%, a import o 41%. Widzimy potencjał do dalszego rozwoju współpracy handlowej - powiedział minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.
Szef MRiT podkreślił, że polskie firmy są zainteresowane współpracą z Ukrainą i uczestniczeniem w odbudowie tego kraju w przyszłości.
"Już 9 czerwca br. uruchomiliśmy wraz z PAIH program naboru polskich firm zainteresowanych wznowieniem eksportu i udziałem w odbudowie Ukrainy. Celem naboru jest nie tylko zebranie listy przedsiębiorców chętnych do realizacji projektów odbudowy, ale także konsultacje w celu poznania ich oczekiwań i obaw związanych z działalnością w Ukrainie. Zarejestrowało się już ponad 1400 podmiotów, ale nabór jest otwarty. Zachęcamy do rejestracji" - podkreślił minister.
Minister Buda stwierdził także, że Polska działa aktywnie na rzecz wsparcia eksportu ukraińskich towarów przez Polskę. Przypomniał, że aby ułatwić wymianę handlową Ukrainy ze światem i przygotować alternatywne drogi transportu drogowego i kolejowego między UE a Ukrainą, w maju br. powstał plan „Korytarzy Solidarności”(Solidarity Lanes).
"Polska wspiera Ukrainę w ramach korytarzy solidarnościowych. Jest to priorytet, mimo przedłużenia Porozumienia w sprawie eksportu zbóż drogą morską. Polska stale udrażnia przejścia graniczne, zwiększa liczbę punktów odpraw samochodów ciężarowych i poprawia infrastrukturę. Szlak prowadzący przez polsko-ukraińską granicę ma bardzo ważne znaczenie" - podkreślił Waldemar Buda.
