Zabytkowym parowozem do Zaniemyśla

Zabytkowym parowozem do Zaniemyśla

04 lipca 2012 | Autor:
PODZIEL SIĘ

Średzka Kolej Powiatowa rozpoczęła kursowanie w sezonie letnim: do końca sierpnia jej wąskotorowy parowóz ciągnie wagony z pasażerami na trasie między Środą a Zaniemyślem. Kursy odbywają się co niedzielę.

Fot. sredzkakolej.pl

Oficjalna inauguracja sezonu odbywa się zawsze w długi majowy weekend, jednak regularne kursy w czasie letnich wakacji rozpoczynają się w czerwcu. W czasie pierwszego z nich do wagoników weszło blisko stu pasażerów, a ostatnio, w czasie Średzkich Sejmików Kultury, przez dwa dni kolejka przewiozła 590 pasażerów. Średnio jeden pociąg zabiera 100-150 pasażerów. 

Właściciel kolejki, jakim jest Starostwo Powiatowe w Środzie Wlkp., uruchamia też turystyczne kursy ze Środy na pobliską Kipę (tak regionalnie nazywany jest nasyp oraz most wąskotorówki nad linią normalnotorową z Poznania do Kluczborka), a także przejażdżki drezyną ręczną oraz motorową.

- Do Zaniemyśla kolejka odjeżdża raz na tydzień w niedzielę o godz. 10.00 - a odjazd z Zaniemyśla następuje o godz. 16.00 – mówi Adam Kunz, pasjonat ŚKP, autor strony jej poświęconej. - W zależności od pasażerów oraz pogody kolejka zabiera dwa wagony kryte, typu 1aw oraz jeden wagon turystyczny tzw. letniak, który jest przebudowany z wagonu towarowego, lub dwa letniaki i jeden wagon kryty - do tego składu doczepiany jest również wagon konduktorski tzw. brankard w którym można przechować rowery.

- Średnio parowóz zabiera trzy wagony pasażerskie oraz jeden służbowy. Jeżeli zachodzi taka potrzeba zawsze przed wyjazdem można doczepić dodatkowy tabor. Po krótkim postoju w Zaniemyślu o godzinie 11.30 organizowany jest pociąg do Polwicy pierwszej stacji przed Zaniemyślem. Natomiast po powrocie do Środy o 17.30 organizowany jest pociąg na Kipę - w obu przypadkach cena biletu wynosi 2 zł. Oba pociągi kursują wahadłowo ponieważ nie ma możliwości zmiany kierunku na przystankach - informuje Kunz.

Zabytkowe wagony ciągnie równie ciekawa lokomotywa – parowóz Px48-1756, który kursuje z planowymi pociągami turystycznymi oraz z pociągami wynajętymi. Na stanie parowozowni znajduje się jeszcze parowóz Px48-1920, jednak ze względu na brak ważnej rewizji kotła jest nieczynny.

Średzcy kolejarze mają też do dyspozycji lokomotywę spalinową Lyd1-210, ta jednak nie prowadzi pociągów, ale jedynie przeprowadza manewry na stacji Środa Miasto.

Średzka Kolej Powiatowa jest jedyną kolejką w Europie, która do końca ruchu planowego wykorzystywała wyłącznie parowozy. Skazano już ją na likwidację – PKP chciały przeprowadzić to w 1995 rok, ale władze gminy sprzeciwiły się tym planom. W 1998 roku średzka wąskotorówka wykorzystywała jeszcze trzy czynne parowozy

Jak zapewnia Adam Kunz, dużymi walorami Średzkiej Kolei Powiatowej jest jej zachowany zabytkowy wygląd. PKP nie inwestowało w nowy tabor oraz infrastrukturę jak w przypadku innych wąskotorówek, twierdząc że jest to linia skazana na likwidację – paradoksalnie dzięki temu zachował się tak duży park wagonów pasażerskich oraz towarowych.

Przypomnijmy, że kolejka została oddana do użytku 23 czerwca 1902 roku. Początkowo jej parowozy jeździły na 45 –kilometrowej linii ze Środy do Kobylegopola pod Poznaniem. W 1910 roku wybudowano 14 km linię ze Środy do Zaniemyśla. Kolejka przewoziła głównie płody rolne z majątków ziemskich do odbiorców, z których największym była Cukrownia Środa. Oczywiście równolegle odbywały się przewozy pasażerskie. Początkowy rozstaw torów ŚKP wynosił 1000 mm.

- W 1949 kolejka przymusowo została wcielona do PKP, utworzono wtedy zarząd Średzkiej Kolei Dojazdowej – opowiada Adam Kunz. - W 1952 roku, w celu unifikacji sieci PKP, podjęto decyzję o przekuciu torów z 1000 mm na 750 mm, co odbywało się bez przerwy w ruchu pociągów, aż do 1954.

Niestety rozwój komunikacji drogowej oraz samochodowej spowodował drastyczny spadek przewozów. W 1968 roku zawieszono ruch na trasie do Kobylegopola, a w 1976 roku linię rozebrano. Ruch planowy na linii do Zaniemyśla trwał aż do 2001 roku.