Do grudnia 2013 roku rząd przeznaczył na projekty kolejowe prawie 18 mld zł spośród niecałych 23 mld zł dostępnych z Funduszu Spójności UE. W porównaniu do ubiegłych lat nastąpił skokowy wzrost absorpcji środków unijnych.
Według Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju polska kolej wykorzysta wszystkie pieniądze z funduszy unijnych na lata 2007-2013. Jeszcze w ubiegłym roku wielu ekspertów miało co do tego wątpliwości. W 2011 r. planowano nawet przesunąć 1,2 mld euro z kolei na drogi. Komisja Europejska nie przystała na ten pomysł, za to zgodziła się przeznaczyć zagrożone środki na rewitalizacje przywracające pierwotne parametry linii kolejowej. A to znacznie mniej kosztowny i czasochłonny sposób na poprawę jakości infrastruktury niż kompleksowa modernizacja.
Dwa lata temu powstała lista dodatkowych inwestycji obejmująca projekty: rewitalizacji linii kolejowych, poprawy bezpieczeństwa na przejazdach kolejowych, zakupu i montażu rozjazdów oraz zakupu i modernizacji taboru. W sumie wszystkie dodatkowe projekty są warte ok. 5 mld zł.
Wsparcie dla kolei z funduszy unijnych (stan na 10. 12. 2013 r.) - dane Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju
Do przyspieszenia wykorzystania unijnych euro przyczyniły się także zmiany na stanowiskach kierowniczych w Grupie PKP, do których doszło w kwietniu 2012 r. Funkcje kierownicze zajęli menedżerowie, w większości niezwiązani do tej pory z kolejami. Pierwszym ich krokiem było przeprowadzenie audytu wszystkich 160 realizowanych inwestycji kolejowych, w wyniku czego w PKP PLK wzmocniono kontrolę nad realizacją kontraktów. Zwolniono też część osób odpowiedzialnych do tej pory za projekty.
Dzięki tym zmianom poziom podpisanych umów o dofinansowanie inwestycji kolejowych ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (działanie 7.1 Rozwój transportu kolejowego) zwiększył się z 0,8 proc. na koniec 2011 r. do 77 proc. w grudniu 2013 r. Dostępne środki z POIiŚ na lata 2007-2013 to 4,8 mld euro, czyli ok. 20,2 mld zł. Do tego należy dodać fundusze unijne pochodzące z wojewódzkich Regionalnych Programów Operacyjnych. Ich całkowity budżet wynosi ok. 2,5 mld zł - z tej puli wykorzystano ok. 90 proc. W sumie z 22,7 mld zł (z POIiŚ i RPO) w obecnej perspektywie finansowej UE zakontraktowano już 17,8 mld zł wszystkich dostępnych środków.
