Poprawiły się warunki funkcjonowania czterech strategicznych polskich portów – w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu. Spółki zarządzające portami zwiększyły przychody ze sprzedaży usług, dzierżawy i z opłat portowych. Jednak wyniki mogłyby być jeszcze lepsze, gdyby tylko poprawił się dostęp do portów od strony morza i lądu, w tym dojazd koleją.
Cztery porty: w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu otrzymały status portów o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. W ostatnich latach wielkość przeładunków w tych portach systematycznie wzrastała. W 2014 r. przeładowano w nich ponad 75 mln ton ładunków. Rozwojowi polskich portów sprzyjały: stały wzrost gospodarczy, wzrost wymiany handlowej oraz postępująca modernizacja infrastruktury na lądzie: autostrad i dróg ekspresowych. Najwyższa Izba Kontroli podkreśla, że poprawy wymaga jeszcze dojazd do portów koleją.
Jednak, aby polskie porty mogły skutecznie konkurować z największymi portami południowego i wschodniego wybrzeża Morza Bałtyckiego (Petersburgiem, Rygą, Kłajpedą, Windawą, Rostokiem, Lubeką) w obsłudze ładunków do Polski oraz innych krajów Europy Środkowej i Wschodniej, potrzebne są dodatkowe inwestycje zwiększające ich przepustowość. Inwestycjami na terenie portów zajmują się: Zarząd Morskiego Portu Gdynia, Zarząd Morskiego Portu Gdańsk oraz Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście.
W badanym okresie (od 7 maja do 22 października 2014 r.) spółki zarządzające czterema portami realizowały łącznie 136 inwestycji, na które poniosły nakłady blisko 670 mln zł. NIK skontrolowała 14 największych inwestycji, na które wydano blisko 350 mln zł. Kluczowymi inwestycjami dla portów są te poprawiające ich dostępność. Dla portów w Gdańsku i Gdyni wskazany byłby lepszy dostęp od strony lądu, natomiast w Szczecinie - od strony morza.
Dla Zarządu Morskiego Portu Gdańsk kluczowymi inwestycjami są: nowy most kolejowy nad Martwą Wisłą i dwutorowa linia kolejowa nr 226 do Pruszcza Gdańskiego. Spółka zarządzająca portem w Gdańsku zamierza także rozbudowywać i modernizować tory kolejowe, łączące sieć kolejową PKP z terminalami przeładunkowymi. Ważnym projektem jest również rozbudowa i modernizacja sieci drogowej i kolejowej w Porcie Zewnętrznym.
Najważniejszą inwestycją w zakresie infrastruktury w porcie Gdynia jest rozpoczęta w 2014 r., finansowana w połowie ze środków unijnych, przebudowa terminalu kolejowego. Realizacja inwestycji pozwoli na obsługę składów całopociągowych. W dłuższej perspektywie kluczową inwestycją będzie przebudowa dostępu kolejowego do zachodniej części Portu Gdynia. Z kolei dla portu w Szczecinie duże znaczenie będzie miało pogłębienie toru wodnego Świnoujście-Szczecin do 12,5 m.
Mimo stałych inwestycji w poprawę infrastruktury i rozbudowę portów, ich rozwój jest utrudniony, ponieważ spółki zarządzające dysponują tylko częścią terenów portowych - gruntów i nabrzeży. Nie będąc właścicielami terenów portowych nie mogą planować i przeprowadzać niezbędnych inwestycji. Barierami ograniczającymi rozwój portów są także: słaby stan krajowej infrastruktury kolejowej oraz śródlądowych dróg wodnych. NIK podkreśla zarazem, że porty nie osiągnęłyby obecnego poziomu gdyby infrastruktura na lądzie (autostrad, dróg ekspresowych i szlaków kolejowych) nie dokonywała modernizacji. Wśród kluczowych projektów podejmowanych przez same porty jest m.in. „Rozbudowa i modernizacja sieci drogowej i kolejowej w Porcie Zewnętrznym w Gdańsku” (kosz całkowity – 150 mln zł, planowana realizacja – do końca 2020 r.).
