Przygotowana przez Fundację Pro Kolej analiza zatwierdzonego pod 29 lipca cennika dostępu do infrastruktury PKP PLK na 2017 wskazuje, że obciążenia przewożników pasażerskich i towarowych po raz kolejny wzrosną. – Ceny spadają tam gdzie nie ma ruchu i rosną na najbardziej obciążonych fragmentach sieci kolejowej Polski – mówi Jakub Majewski, prezes Pro Kolej.
– Po weryfikacji dostępnych danych liczbowych trudno potwierdzić generalną informację o obniżce kosztów dostępu do infrastruktury kolejowej na poziomie -4,7%. Zmiana uśredniona dla obu rodzajów ruchu, wszystkich kategorii linii i przedziałów masowych wynosi bowiem niecałe -2%, a w przypadku przewozów pasażerskich mamy doczynienia z podwyżką (+0,5%) – wskazuje Majewski. Wartości szczegółowe dla pociągów pasażerskich wahają się bowiem pomiędzy -6,6% dla zelektryfikowanych linii I kategorii (M<60t) do +37% dla linii niezelektryfikowanych IV kategorii (M<60t). Dla ruchu towarowego rozpiętość ta wynosi natomiast od -6,6% (kat. I, M<60t) do -0,8% (kat. II, 360≤M<420) – wynika z analizy Fundacji.
W opini Pro Kolej, znaczne odchylenia trendów wzrostowych powodują, że poprawiają się wartości średnie, ale niekoniecznie tam gdzie jest to użyteczne. Choćby dlatego, że część korekt nie ma żadnej wartości praktycznej. – Stawki spadają bowiem w kategoriach o minimalnym obciążeniu ruchem (np. dla poc. towarowego o masie 60t – który jest niemożliwy do zestawienia, bo musiałby ważyć mniej niż jego własna lokomotywa) – podkreśla Jakub Majewski i zwraca uwagę, że deklarowany spadek cen pomija dodatkowo fakt podwyżki kosztów dostępu do peronów oraz informacji pasażerskiej. Jak wynika z obliczeń Fundacji, średnie wzrosty wynoszą tu bowiem niemal 5% – wahając się w przypadku infrastruktury peronowej od +7,7% do +12,5% i od -13,6% do +21,8% dla informacji pasażerskiej.
– W rezultacie przyszłoroczny cennik jest wyższy w porównaniu ze stawkami, za które Polska została pozwana i przegrała sprawę przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości w Luksemburgu – komentuje Jakub Majewski. Dodaje, że na wzrost cen w stosunku do roku 2013 na średnim poziomie 1,5% składa się podwyżka dla ruchu pasażerskiego o 5% i symboliczny spadek o 0,5% w przewozach towarowych. To jego zdaniem prowadzi do paradoksu, zgodnie z którym mimo 20% obniżki stawek w 2014 ceny będą wyższe niż poprzednio.
– Jednak najbardziej dotkliwym elementem będącym skutkiem wprowadzenia nowych stawek są zmiany kategorii linii kolejowych. Dla przewozów pasażerskich wzrost dotyczy 89 odcinków o łącznej długości 1193 km, natomiast spadek 70 fragmentów sieci o łącznej długości 872 km – tłumaczy prezes Pro Kolej. Wśród odcinków tańszych w wyniku tej operacji znajdują się m.in. relacje Jaźwiny – Pilawa, Poważe – Łuków, Olecko – Gołdap, Lewki – Hajnówka, Włoszczowice – Busko Zdrój, Furmany – Olendry, Bąkowiec – Puławy Azoty, Grębów – Olendry, Baborów – Głubczyce, Nowa Wieś Wielka – Bydgoszcz Wschód, Wisła Most – Gdańsk Port Północny, Gdańsk Główny – Gdańsk Brzeźno, Żagań – Bieniów, Bieniów – Lubsko, Września – Gniezno, Komprachcice – Szydłów, Gołańcz – Kcynia, Wędrzyn – Rzepin, Międzyrzecz – Nietoperek, Kalisz Pomorski – Drawno, Człuchów – Przechlewo, Trzciniec Zgorzelecki – Turoszów, po których nie kursują żadne pociągi pasażerskie. – Część z nich nie jest wykorzystywana również ruchu towarowym i jest nieprzejezdna – akcentuje Majewski. – Odwrotnie jest z liniami, na których kategoria rośnie. Są tu głównie odcinki położone w centrum aglomeracji miejskich, z bardzo intensywnym ruchem – takie jak Warszawa Centralna – Warszawa Wschodnia, Warszawa Włochy – Józefinów – Grodzisk Maz., Warszawa Antoninów – Warszawa Rembertów, Miedniewice – Skierniewice, Gdańsk Rębiechowo – Gdańsk Osowa, Pruszcz Gd. – Motława Most, Poznań Gł. – Poznań Górczyn, Szamotuły – Krzyż, Łódź Chojny – Łódź Widzew – Zgierz, Toruń Gł. – Bydgoszcz Gł., Głogów Młp. – Rzeszów Gł., Rzeszów Staroniwa – Jasło, Kraków Płaszów – Kraków Bieżanów – Wieliczka Rynek, Kraków Mydlniki – Kraków Balice, Częstochowa – Częstochowa Stradom, Fosowskie – Opole Gł.– wymienia.
Jak tłumaczy, w ruchu towarowym obniżenie kategorii dotyczy 74 odcinków (1015 km) i skutkuje spadkiem cen na liniach o marginalnym znaczeniu lub wprowadzeniem kategorii „0” – czyli wyłączeniem infrastruktury z ruchu. Wzrosty obejmują natomiast 74 odcinki, o długości 1152 km położone przede wszystkim na głównych ciągach komunikacyjnych, m.in. na Śląsku i w rejonie portów Trójmiasta (Gdańsk Rębiechowo-Gdańsk Osowa, Węgliniec - Bielawa Dolna, Małaszewicze – Terespol, Działdowo – Iława Gł., Malbork – Szymankowo, Włocławek Brzezie – Toruń Gł. – Bydgoszcz Gł., Kozłów – Starzyny – Koniecpol, Podłęże – Tarnów, Gliwice Łabędy – Pyskowice, Pszczółki – Pruszcz Gd., Iława Gł. - Olsztyn Gł., Kostrzyn – Dolna Odra).
– Reasumując, ceny spadają tam gdzie nie ma ruchu i rosną na najbardziej obciążonych fragmentach sieci kolejowej Polski – mówi Jakub Majewski, prezes Pro Kolej.
