Przejazdy nienormatywne, czyli duże gabaryty na drogach krajowych

Prawo i teoria

Wszystkie dopuszczalne wymiary, masy i naciski osi pojazdu określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2016 r. poz. 2022 z późn. zm.)

W przypadku pojazdu, którego wyżej wymienione wymiary są przekroczone, mamy do czynienia z pojazdem nienormatywnym. Pojazd nienormatywny jest to pojazd lub zespół pojazdów, którego naciski osi wraz z ładunkiem lub bez ładunku są większe od dopuszczalnych, przewidzianych dla danej drogi w przepisach o drogach publicznych, lub którego wymiary lub rzeczywista masa całkowita wraz z ładunkiem lub bez niego są większe od dopuszczalnych.

Podstawowe dopuszczalne wymiary, masy i naciski osi pojazdu, które nie mogą być przekroczone to:

• długość pojazdu, w przypadku:

                 - pojazdu członowego (ciągnik z naczepą) - 16,50 m,

                 - zespołu złożonego z pojazdu silnikowego i przyczepy - 18,75 m,

• szerokość - 2,55 m,
• wysokość - 4,00 m,
• masa całkowita pojazdu w przypadku zespołu pojazdów - 40 t,
• nacisk pojedynczej osi napędowej - 11,5 t.

Do przejazdu potrzebne zezwolenie

Ruch pojazdu nienormatywnego jest dozwolony pod warunkiem uzyskania zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego odpowiedniej kategorii, wydawanego, w drodze decyzji administracyjnej, przez właściwy organ. Zezwolenie na przejazd pojazdu nienormatywnego wydaje się w drodze decyzji administracyjnej na podstawie pisemnego wniosku zainteresowanego podmiotu, zgodnie z wymaganiami określonymi w ustawie Prawo o ruchu drogowym.

Kategorie wydawanych zezwoleń

Zezwolenia kategorii III i IV przy wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wydaje także naczelnik urzędu celno-skarbowego. Zezwolenia kategorii IV-VI na przejazd pojazdu nienormatywnego są wydawane na wskazany we wniosku okres: miesiąca, 6 miesięcy, 12 miesięcy lub 24 miesięcy. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wydaje zezwolenia w zakresie kategorii IV-VII. 

Koszty, procedury, terminy

Zezwolenie wydaje się po uiszczeniu opłaty, w terminie 3 dni roboczych od dnia złożenia wniosku przez zainteresowany podmiot. Do wniosku składający wniosek zobowiązany jest załączyć dowód wniesienia opłaty za wydanie zezwolenia. Zobacz tabelę kategorii i opłat .

Zezwolenie kategorii VII na przejazd pojazdu nienormatywnego jest wydawane w terminie 14 dni roboczych od dnia złożenia wniosku lub 30 dni w przypadku wymogu określenia zakresu przystosowania infrastruktury drogowej położonej na trasie przejazdu.

Zezwolenie kategorii VII jest wydawane na jednokrotny lub wielokrotny przejazd po drogach publicznych w wyznaczonym czasie, na trasie wskazanej w zezwoleniu. Zezwolenie wydaje się dla pojazdu, którego ruch, ze względu na jego wymiary, masę lub naciski osi, nie jest możliwy na podstawie zezwoleń kategorii od I do VI. Trzeba pamiętać, że dopuszczenie do przejazdu pojazdu nienormatywnego po drogach publicznych ma charakter indywidualny i wyjątkowy.

Organ wydający zezwolenie kategorii VII musi uzyskać zgodę wszystkich zarządców dróg, po których będzie się odbywał przejazd.

Ładunek, zezwolenie i opłata są, teraz wytyczamy trasę i sprawdzamy warunki przejazdu

Przy ustalaniu trasy przejazdu dla pojazdu nienormatywnego bierze się pod uwagę stan techniczny dróg i mostów oraz bezpieczeństwo ruchu drogowego. Przejazd pojazdu nienormatywnego nie może powodować przekroczenia bezpiecznego poziomu wytężenia materiału w konstrukcji niosącej drogowego obiektu inżynierskiego.

Istotne są również aktualnie panujące warunki na drodze. Często roboty drogowe lub inne utrudnienia występujące na drodze mogą uniemożliwić przejazd. Ewentualne ograniczenia na drogach wpływają na wydłużenie trasy przejazdu i wymuszają wytyczenie objazdów.

Zarządy dróg są w posiadaniu wszystkich istotnych informacji dotyczących parametrów technicznych dróg, ulic, obiektów mostowych i ograniczeń występujących na drogach. Na podstawie ich opinii oddział terenowy określa trasę i warunki przejazdu po swoim terenie i przekazuje całość do wydającego zezwolenie. Po dokonaniu wszystkich czynności związanych z uzgodnieniami trasy, organ wydaje zezwolenie w drodze decyzji administracyjnej, uwzględniając w zezwoleniu warunki przejazdu podane przez uzgadniających.

Garść statystyk - ilość wydanych zezwoleń i wpływy

Poniżej prezentujemy ilość wydanych zezwoleń przez GDDKiA w ciągu ostatnich pięciu lat oraz wpływy z tytułu uiszczonych opłat:Ź

 

Nowoczesne drogi i rozwój technologii sprzyjają przejazdom nienormatywnym

Transporty nienormatywne nie są czymś wyjątkowym i niespotykanym. Rozwój inwestycji i nowoczesnych technologii w Polsce powoduje ciągły wzrost zapotrzebowania na przewozy pojazdów nienormatywnych, co przekłada się bezpośrednio na wzrost liczby wydawanych zezwoleń.

Coraz częściej pojawiają się transporty o szerokości w granicach do 7 m. Przykładem mogą być przewożone elementy  konstrukcji stadionów (6,10 m), tarcze wiertnicze do drążenia tunelu przy budowie metra (6,50 m), przewozy filtrów, kotłów, konstrukcji stalowych, zbiorników, itp. Realizacja tego typu transportów wymaga wykonania wielu czynności tuż przed przejazdem oraz w trakcie przejazdu, w celu przystosowywania trasy dla potrzeb przejazdu, m.in. takich jak demontaż oznakowania i urządzeń w pasie drogowym.

Nadane Europie kierunki zrównoważonego rozwoju promują korzystanie z alternatywnych, niekonwencjonalnych i odnawialnych źródeł energii poprzez sprowadzanie i instalowanie w kraju elektrowni wiatrowych. Wiążą się z tym częste przewozy elementów do budowy elektrowni energii odnawialnej (farmy wież wiatrowych). Są to transporty o bardzo dużych parametrach gdzie długość dochodzi do 50-70 m, szerokość do 6 m, wysokość do 4,50 m, masa całkowita nawet do 150 ton.