Już rok temu Stacja Pyskowice informowała o planach wyburzenia ponad 100-letniej nastawni bramowej, będącej częścią kompleksu dawnej lokomotywowni w Pyskowicach. Aby uchronić budynek przed całkowitym zniszczeniem, zostały podjęte działania mające na celu jego zachowanie, lub też przeniesienie.
Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach oraz PKP S.A. nie ugięły się jednak pod prośbami i postulatami o przeprowadzenie rozmów w tej sprawie z zaangażowanym środowiskiem lokalnym. Stacja Pyskowice - Kolej Aglomeracyjna i Muzealna GOP zorganizowała spotkanie terenowe (29.04.2023), na którym, wśród zgromadzonych, obecni byli Mieszkańcy miasta, pasjonaci kolejnictwa i historii lokalnej, przedstawiciele TEK, TOZK i UM Pyskowice. Nie pojawili się niestety na miejscu zaproszeni przedstawiciele PKP S.A., Fundacji PKP, PKP PLK, Starostwa Powiatowego w Gliwicach i Metropolii GZM. Z uwagi na nieobecność głównych stron w sprawie nie podjęto konfrontacji i rozmów mogących wprowadzić los nastawni Pk5 na nowe tory.
Po weekendzie majowym nadeszły odpowiedzi pisemne (mailowe) ze strony Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Marszałka Województwa Śląskiego, a także wypowiedź Wojciecha Dingesa, Zastępcy Dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu Metropolii GZM, które również nie napawały optymizmem.
"Ta nastawnia zniknie. Zniknie jeszcze wiele innych zabytków, które są związane z historycznym życiem. W ostatnich dniach widziana jest cała seria takich niefortunnych wyburzeń. (...) Frustrujące jest to, że bardzo wielu ludzi chce utrzymać pewne obiekty historyczne, a jakieś partykularne interesy lokalne powodują, że tych zabytków nie udaje się uchronić przed koparką, młotem, kilofem i zniszczeniem." - powiedział Dinges.
11 maja 2023r., wykonawca wraz z firmą dźwigową przeprowadził konsultacje z przedstawicielami Stacji Pyskowice oraz TOZK w celu opracowania planu rozbiórki obiektu, z możliwością zachowania konstrukcji stalowej budynku i jej późniejszego przeniesienia oraz odbudowy w innym miejscu. Efektem tego był wstępny plan prac na następny dzień, z wykorzystaniem wyłączenia ruchu i sieci trakcyjnej na torze 4 stacji kolejowej w Pyskowicach. Dzięki nawiązanej współpracy w toku prac wokół budynku nastawni Pk5, prowadzonych przez osoby zaangażowane w projekt Stacji Pyskowice, udało się także ustalić konkretną, dokładną datę i miejsce powstania konstrukcji budynku: Donnersmarckhütte Oberschlesiche Eisen und Kohlenwerke, ZABRZE - 1910r. (Huta Zabrze - wcześniej Huta Donnersmarcka).
12 maja 2023r. od godz. 8:00 rozpoczęto prace rozbiórkowe. Konstrukcja budynku została odciążona z cegieł i odpadów budowlanych przy wykorzystaniu ciężkiego sprzętu; następnie w okolicach godz. 15:00 rozpoczęto podpinanie głównego elementu konstrukcji pod żurawie samojezdne. Obiekt wyjątkowo stabilny i solidny, wymagał dodatkowego podkucia przed rozpoczęciem demontażu na części. Po następnych niecałych trzech godzinach zmagań, oddzielono konstrukcję od filarów, a stalowy szkielet został uniesiony w powietrze i osadzony na platformie, która umożliwiła jego zachowanie oraz przeniesienie poza teren stacyjny - bez znaczących szkód i ingerencji w bryłę zabudowy.
Prowadzonym pracom z poziomu ul. Wolności przyglądali się pasjonaci historii, mieszkańcy miasta i przyjezdni; a także pasażerowie i pracownicy kolejowi z okien przejeżdżających obok pociągów.
W tej sprawie, wciąż trwają czynności formalno-prawne pomiędzy PKP a TOZK. Stacja Pyskowice ze swojej strony podtrzymuje gotowość, pełnię wsparcia i zaangażowania w kwestii poszerzenia wiedzy historycznej nt. obiektów byłej parowozowni i górki rozrządowej w Pyskowicach, a także chęć pomocy w organizacji funduszy na odtworzenie budynku i/lub jego adaptacji na cele muzealne. Otrzymaliśmy także wiele różnych propozycji utrwalenia wizerunku i modelu budynku za pomocą technik cyfrowych i innych wizualnych. O szczegółach będziemy informować.
W tym miejscu kierujemy słowa podziękowania za wsparcie medialne, pomoc i konsultacje dla osób zaangażowanych w różne prace, w ciągu całej wielotygodniowej walki o zachowanie obiektu; a w szczególności wspomogli nas: Sławomir Fedorowicz, Jan Psota, Jakub Dąbrowski, Maciej Fliegel, Jerzy Gościński, Inicjatywa Parowozownia Katowice, Posłanka na Sejm RP Krystyna Szumilas, Posłanka na Sejm RP Paulina Matysiak, Poseł na Sejm RP Tomasz Głogowski oraz fotografka Hanna Wierzbicka.
