Pasażerów w regionie przybywa, prowadzone są też kolejne inwestycje. Jednak w ostatnim roku praca przewozowa zmalała o 10 proc. Jak zatem rysuje się przyszłość kolei regionalnych w Wielkopolsce?
Co dało stworzenie spółki Koleje Wielkopolskie? Jaka przyszłość czeka Przewozy Regionalne? I jak na funkcjonowanie kolei w regionie wpłynie nowe prawodawstwo unijne? – te kwestie omawiano podczas seminarium o przyszłości kolei regionalnej w Wielkopolsce na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Ponieważ gospodarzem spotkania byli prawnicy, rozmowa była ukierunkowana głównie na kwestie prawno-organizacyjne.
Inwestycje na plus
Sytuacja kolei w Wielkopolsce nie jest dobra. Wprawdzie regionalizacja zarządzania przyniosła wiele korzyści, to jednak perspektywy na przyszłość nie rysują się w jasnych barwach.
Na rzecz rozwoju kolei w regionie przemawiają inwestycje m.in. systematyczny zakup autobusów szynowych, zakup 22 ezt, modernizacja dwóch linii z Poznania do Wągrowca oraz z Poznania do Wolsztyna. Kłopot sprawiają jednak plany na przyszłość. W świetle pierwotnych założeń praktycznie całe środki finansowe na kolej z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 pochłonie modernizacja trasy z Poznania do Piły. Na inne inwestycje kolejowe pieniędzy z regionalnego budżetu raczej zabraknie. Modernizacja ta, wraz z projektami zrealizowanymi i planowanymi a finansowanymi z budżetu państwa (linia E20, trasa Poznań – Bydgoszcz i Poznań –Wrocław) i tak stawiają Wielkopolskę na uprzywilejowanej pozycji. A mimo to potrzeby są większe, zwłaszcza na trasach regionalnych o dużym znaczeniu dla społeczności lokalnych.
Układanka z liberalizacją
Perspektywa dalszej deregulacji i liberalizacji rynku nie wzbudziła nadmiernego entuzjazmu wśród uczestników spotkania. Wydaje się, że dla przedstawicieli operatorów problemem jest przede wszystkim podjęcie rękawicy ze strony konkurencji. A dla władz regionu liberalizacja wiąże się z obawami o kondycję własnej spółki. Organizatorzy postrzegają to jednak w kategoriach szansy dla rynku oraz korzyści dla pasażera, który powinien być w tej kolejowej układance najważniejszy.
Chociaż wszyscy rozmówcy podczas seminarium zapewniali, iż przekazanie części przewozów w regionie Kolejom Wielkopolskim odbyło się sprawnie i bez problemów, a obaj przewoźnicy bardzo dobrze współpracują na poziomie operacyjnym, to jednak niepokój wzbudza fakt, że praca przewozowa zmalała o ok. 1/10.
W tej sytuacji pocieszeniem nie jest ani utrzymanie dotychczasowego poziomu dofinansowania ani stosunkowo dobre tendencje obrazujące liczbę przewiezionych pasażerów. Co więcej, w ostatnich latach, gdy kolej w skali kraju znacząco traciła pasażerów, w Wielkopolsce udawało się nawet obserwować delikatny wzrost liczby przewiezionych pasażerów. Wpływ na to miała m.in. reorganizacja przewozów w obrębie węzła poznańskiego: dążenie do w miarę możliwości cyklicznych odjazdów oraz zapewnienia obsługi aglomeracji poznańskiej. Istotne było też ułożenie rozkładu jazdy - część pociągów regionalnych przejeżdża przez Poznań, a nie kończy swój bieg na Dworcu Głównym.
Bardzo dobrą rzeczą jest, iż debata o kolejach regionalnych wychodzi poza świat kolejarzy. Fakt, że coraz częściej nad problemami branży pochylają się prawnicy, ekonomiści, planiści regionalni czy urbaniści pozwala wnieść nowe spojrzenie na przyszłość kolei, które zaowocować może poprawą sytuacji podróżnych, a władzom regionalnym ułatwi zarządzanie kolejami.
Seminarium o przyszłości kolei regionalnej w Wielkopolsce zostało zorganizowane 25 kwietnia 2013 r. na Wydziale Prawa i Administracji UAM w Poznaniu przez studentów Koła Naukowego Prawa Energetycznego i Regulacji Sektorowych. Wśród zaproszonych gości byli przedstawiciele organizatora transportu publicznego, przewoźników: Kolei Wielkopolskich, Przewozów Regionalnych.
