Przewoźnicy powinni juz składać w Urzędzie Transportu Kolejowego wnioski o otwarty dostęp do infrastraktury kolejowej w 2017 roku. Wprawdzie obecne przepisy przestaną obowiązywac z końcem 2016 roku, ale według UTK nowe warunki przyznania przewoźnikowi otwartego dostępu są na tyle skomplikowane, że przewoźnicy mają niewiele czasu, jeśli chcą być uwzględnieni w rozkładzie jazdy 2016/2017.
Od stycznia 2017 roku przewoźnicy kolejowi, aby realizować regularne komercyjne przewozy osób, będą musieli dysponować decyzjami Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego (UTK) o przyznaniu otwartego dostępu. Z końcem 2016 r. przestaną bowiem obowiązywać dotychczasowe przepisy przejściowe o otwartym dostępie do infrastruktury kolejowej.
Podczas niedawnego spotkania przedstawicieli UTK z przewoźnikami zwrócono uwagę, że przedsiębiorstwa, które chcą realizować regularne komercyjne przewozy osób w ramach Rocznego Rozkładu Jazdy 2016/201, powinni już składać do Prezesa UTK wnioski o wydanie decyzji o przyznanie im otwartego dostępu.
Przyczyną jest skomplikowany charakter tego typu postępowań administracyjnych. Postępowanie może być długotrwałe, ponieważ po otrzymaniu wniosku jest on sprawdzany pod względem formalnym i merytorycznym i może wystąpić konieczność jego uzupełnienia lub modyfikacji.
Prezes UTK występuje następnie do stron umów o świadczenie usług publicznych, przede wszystkim organizatorów, o przekazanie informacji, dokumentów i wyliczeń, (w/g art. 28r ustawy o transporcie kolejowym). Na przesłanie tych materiałów ustawodawca przewidział 30 dni. Ostatecznie następuje etap przeprowadzenia analizy otrzymanych dokumentów, wyliczeń i informacji, co może powodować konieczność wprowadzenia kolejnych korekt przez wnioskującego przewoźnika. W efekcie wydawana jest decyzja Prezesa UTK, która nie musi być tożsama z pierwotnym wnioskiem czyli może być odmowna całkowicie lub w części.
Ponieważ PKP PLK nie ujawniło jeszcze regulaminu trasowania w ramach Rozkładu Jazdy Pociągów 2016/2017 („Regulamin 2016/2017”), nie wiadomo jeszcze kiedy zarządca infrastruktury będzie wymagał przedstawienia decyzji o przyznaniu otwartego dostępu lub zgody realizację międzynarodowych przewozów pasażerskich (tzw. kabotażu).
W ocenie UTK przewoźnicy kolejowi zamierzający realizować regularne komercyjne przewozy osób muszą dysponować decyzjami o przyznaniu otwartego dostępu najprawdopodobniej już w marcu 2016 r.
Podczas roboczego spotkania w UTK uczestnicy zwrócili uwagę, że w sytuacji końca okresu przejściowego na stosowanie przepisów o otwartym dostępie, kluczowe znaczenie ma precyzyjne określenie przewozów okazjonalnych. Przewoźnicy kolejowi realizujący regularne przewozy osób wskazali, że po 31 grudnia 2016 r., pozostanie możliwość trasowania pociągów dla potrzeb przewozów okazjonalnych - w ramach wolnej przepustowości - na dotychczasowych zasadach. W tej sytuacji muszą wiedzieć, gdzie przebiega granica między transportem okazjonalnym a komercyjnym, na który muszą mieć decyzję o przyznaniu otwartego dostępu. Wobec niedostatecznej, ich zdaniem, precyzji definicji zawartej w art. 4 pkt 22a ustawy o transporcie kolejowym, zwrócili się do Prezesa UTK o wydanie interpretacji pojęcia przewozów okazjonalnych. Wyrazili także opinię, że przygotowywany przez PKP PLK regulamin dla rjp 2016/2017 powinien uwzględniać interpretację przewozów okazjonalnych uzgodnioną z Prezesem UTK.
