Uprawnienia do prowadzenia pojazdów kolejowych ma 16 180 osób – to stan na koniec pierwszego kwartału 2016 r. Jednak ponad połowa z nich zbliża się do wieku emerytalnego. Przewoźnicy zgłaszają, że brak im około 2 tys. osób do kierowania pociągami. Bywa więc, że maszynistami muszą się dzielić.
Pozwolenie na prowadzenie pojazdów kolejowych mają osoby pracujące jako maszynista pojazdów trakcyjnych, maszynista zakładowy, kierowca lokomotywy spalinowej, kierowca drezyny i wózka motorowego, maszynista wieloczynnościowych i ciężkich maszyn do kolejowych robót budowlanych i kolejowej sieci trakcyjnej, maszynista z licencją i świadectwem maszynisty prowadzący pociągi lub pojazdy kolejowe.
Jak wygląda struktura wieku polskich maszynistów?
Dominującą grupę stanowią maszyniści w wieku 40-50 lat. Jednakże ponad 55% maszynistów ma ponad 50 lat. Najstarszy maszynista ma 78 lat i pracuje na stanowisku maszynisty zakładowego.
W 2013 r. maszyniści w wieku 20-30 stanowili niecały 1%, a w 2016 r. stanowią już prawie 6%. Ogólna liczba maszynistów będzie jednak maleć, gdyż w najbliższych latach na emeryturę odejdzie ok. 35%. Część maszynistów, po osiągnieciu wieku emerytalnego pozostanie w zawodzie, przechodząc na stanowisko prowadzącego pociągi lub pojazdy kolejowe, ze względu na mniejsze wymagania zdrowotne.
Ile lat ma najmłodszy polski maszynista?
Najmłodszy maszynista posiadający licencję i świadectwo maszynisty ma 22 lata. Najmłodsza osoba zatrudniona na stanowisku prowadzący pociągi lub pojazdy kolejowe: prowadzący pojazdy kolejowe wyłącznie w obrębie bocznicy kolejowej ma 21 lat. Najmłodsza kobieta - maszynista, posiadająca licencję maszynisty i świadectwo maszynisty ma 25 lat i pracuje w spółce Przewozy Regionalne.
Ile jest kobiet?
Na stanowisku maszynisty pracuje sześć kobiet. Cztery panie są zatrudnione w spółce Przewozy Regionalne, jedna w spółce Koleje Wielkopolskie i jedna w spółce PKP Cargo Service. Te dane wynikają z rejestru maszynistów prowadzonym przez UTK. Dane do rejestru maszynistów są przekazywane przez uczestników rynku kolejowego, głównie przewoźników kolejowych, zarządców infrastruktury kolejowej i użytkowników bocznic.
Do lutego 2016 r. kobietom wydano 12 licencji maszynisty. Licencja maszynisty nie uprawnia do prowadzenia pojazdu kolejowego. Dokumentem uprawniającym maszynistę do prowadzenia pociągu lub pojazdu kolejowego są licencja maszynisty oraz świadectwo maszynisty.
Pewna liczba kobiet przechodzi obecnie szkolenie w celu uzyskania świadectwa maszynisty. Spośród szkolonych kobiet, część z nich prawdopodobnie zrezygnowała z dalszego procesu szkolenia i pracy w zawodzie.
Luka pokoleniowa
Dlaczego na rynku brakuje maszynistów? Jak zaznacza Leszek Miętek, szef Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Polsce pozyskiwanie nowych pracowników jest trudne, gdyż połowa kandydatów odpada już na etapie badań lekarskich. Powodem są wysokie wymagania, a młodzi często mają za słaby wzrok albo słuch. Poza tym w szkołach zawodowych brakuje klas kolejowych zlikwidowanych ponad 10 lat temu. Tym samym ciężar kształcenia pracowników biorą na siebie przewoźnicy. Jednocześnie maszynista jest jednym z tych profesji, o których można powiedzieć, że to zawód przyszłości, ponieważ zapotrzebowanie na kolejarzy będzie rosło. Dlaczego? Koleją jeździ coraz więcej pasażerów (w tym roku o 4 proc.). Według prognoz wielu ekspertów ta tendencja nadal będzie się utrzymywała.
Ośrodki szkolenia i egzaminowania
W czerwcu br. w rejestrze wpisane były 22 ośrodki szkolenia i egzaminowania. Ośrodki posiadały 105 lokalizacji - najwięcej mają spółka CS Szkolenie i Doradztwo (18) oraz Przewozy Regionalne (17).
