Tranzytowe położenie Polski, modernizacje infrastruktury kolejowej, wsparcie z funduszy unijnych i rozwój handlu między Europą a Azją to czynniki, które przyczynią się do dynamicznego rozwoju transportu intermodalnego w naszym kraju. Hamulcem w rozwoju jest ciągle wysoki koszt przewozu w porównaniu z transportem samochodowym na niektórych trasach.
Rok 2016 był rekordowy jeśli chodzi o wolumen transportu intermodalnego w Polsce. W każdym wskaźniku odnotowaliśmy dwucyfrowy wzrost. Po podstawowych parametrach widać, że rynek rośnie w sposób imponujący – powiedział Michał Jaworski z Urzędu Transportu Kolejowego podczas V Forum Transportu Intermodalnego Fracht 2017, które odbywa się w Gdańsku.
Dwucyfrowe wzrosty
Jak informuje UTK, praca przewozowa kolei intermodalnej wzrosła w 2016 r. o prawie 20%. Liczba przewiezionych kontenerów o 27,6% a liczba przetransportowanych jednostek TEU o 24,7%. Udział przewozów intermodalnych według masy towarów przewożonych wynosi 5,8% w ogólnej masie towarów przewożonych przez kolej. Udział ten rośnie od kilku lat, a duży wzrost nastąpił między 2015 a 2016 r.
Liczba przewiezionych kontenerów rośnie szybciej niż liczba transportowanych jednostek TEU, co oznacza, że przewożonych jest więcej małych kontenerów. W 2016 r. przewieziono 445 tys. kontenerów dwudziestostopowych, 408 tys. kontenerów czterdziestostopowych.
Więcej małych kontenerów
Dynamika wzrostu małych kontenerów jest większa. Rośnie udział kontenerów 25’ i 45’ a także wymiennych nadwozi samochodowych. Niepokoić natomiast może fakt, że spadła liczba przewiezionych ciężarówek i naczep samochodowych. W obrocie wewnątrz kraju dominują kontenery 20’ a w eksporcie, imporcie i tranzycie większe kontenery.
Według danych UTK transport intermodalny w Polsce jest w dobrej kondycji, wymaga jednak dalszego wsparcia. – Myślimy o wieloletnim i wieloaspektowym programie, który pozwoli przedsiębiorstwom na planowanie inwestycji na przestrzeni lat. Chcemy by rynek ten rósł stabilnie. Obecnie koszty realizacji przewozów kontenerów koleją są wysokie i niekonkurencyjne w stosunku do transportu drogowego, szczególnie na trasach, gdzie drogi nie są objęte systemem viaTOLL. Wówczas transport drogowy jest na uprzywilejowanej pozycji – zauważył Jaworski.
Kolej musi być przewidywalna
Rentowność przewozów intermodalnych realizowanych pociągami wzrasta wraz z pokonywaną odległością, jednakże w ostatnich latach średnia odległość, na jaką przewożone są kontenery koleją, spada. Zdaniem UTK dla zwiększenia konkurencyjności kolei w transporcie intermodalnym istotne jest utrzymanie ulgi intermodalnej i inwestycje w modernizację infrastruktury.
– Rynek osiągnąłby lepsze rezultaty, gdyby była lepsza przewidywalność czasu, a jakim transport dotrze z punkt A do B. Dla klientów w tym sektorze jest to szczególnie istotne – skomentował przedstawiciel UTK.
Unia wspiera intermodal
Większe wsparcie inwestycji w infrastrukturę intermodalną ze środków unijnych zapowiedział Przemysław Gorgol, dyrektor Centrum Unijnych Projektów Transportowych.
– Mamy niekwestionowaną pewność, że trend na zapotrzebowanie na usługi intermodalne będzie rósł. Musimy działać szybciej, taniej i wyprzedzająco, w stosunku do tego, co będzie za kilka miesięcy i lat. Jednym z elementów, które pozwalają nam wyprzedzać trendy są inwestycje wspierane funduszamai europejskimi – powiedział Przemysław Gorgol.
W obecnej perspektywie finansowej UE widoczny jest nacisk na wzrost znaczenia transportu kolejowego, a także wsparcie transportu morskiego i śródlądowego. W poprzedniej perspektywie 2007-2015 zaplanowane wydatki na infrastrukturę kolejową udało się zrealizować w 85%.
– Nie wykorzystaliśmy w pełni planu inwestycyjnego, co jednak nie oznacza, że pieniądze te przepadły. Pozostałe środki wykorzystał transport publiczny i przewoźnicy kupujący tabor – wyjaśnił dyrektor CUPT.
Rekordowe pieniądze dla kolei
W obecnej perspektywie zaplanowano dwa razy więcej środków na inwestycje infrastrukturalne na kolei. Kwota ta wynosi prawie 10 mld euro w programach POiŚ, POPW i CEF. Dla polskiej kolei to niepowtarzalna szansa.
Fundusze unijne wesprą także transport intermodalny. CUPT organizuje konkurs, w ramach którego na dofinansowanie transportu intermodalnego w obecnej perspektywie przewidziano ponad 1 mld zł. – Liczymy na większą liczbę projektów niż w poprzedniej perspektywie finansowej i widzimy większe zainteresowanie. Chcemy by inwestycje były dofinansowane do 50% kosztów. Są to zasady bardziej korzystne niż poprzednio – zapewnił dyrektor Gorgol.
CUPT planuje zakończenie naboru wniosków w konkursie do 29 września 2017 r. a zakończenie okresu kwalifikowania wydatków do 31 grudnia 2023 r. Aplikacje mogą składać porty morskie, zarządcy infrastruktury kolejowej, podmioty udostępniające tabor do przewozu kontenerów oraz przedsiębiorstwa świadczące usługi transportu intermodalnego, w tym operatorzy terminali.
