Potencjał dla rozwiązań cyfrowych w transporcie szynowym jest nieograniczony – od inteligentnej infrastruktury i taboru, poprzez nadzór nad operacjami i zarządzanie, interakcje z klientami, aż do tworzenia własnych innowacji – taki wniosek płynie z raportu pt. „Transformacja cyfrowa na kolei” przygotowanego przez ekspertów ze Szkoły Głównej Handlowej, Fundacji ProKolej oraz Siemensa.
Inspiracją do stworzenia raportu było pytanie, jak będzie wyglądała kolej, jak wygodny i sprawny będzie transport Kolei 4.0, jakie usługi będą dostępne dla pasażerów w przyszłości?
Zaprezentowano w nim główne technologie i rozwiązania wspierające transformację cyfrową oraz przedstawiono pięć głównych trendów cyfryzacji w transporcie kolejowym. Dzięki wykorzystaniu internetu rzeczy, chmury obliczeniowej, analityki dużych zbiorów danych, a także automatyzacji na kolei, możliwe jest wdrażanie rozwiązań na miarę koncepcji Kolej 4.0, takich jak: usieciowiony pasażer (Connected Commuter), mobilność jako usługa (MaasS), zapobiegawcze utrzymanie taboru (PMaas), automatyzacja i współdziałanie systemów sterowania ruchem (GoA4), internet pociągów (Internet of Trains).
- Transformacja cyfrowa w sektorze kolejowym to nie tyle zastosowanie nowych technologii w działalności operacyjnej przewoźników i zarządców infrastruktury, a także podmiotów produkujących na rzecz kolei, ile radykalna zmiana dotychczasowych modeli biznesowych i filozofii myślenia, pozwalająca na wykreowanie wartości dodanej dla wielu uczestników procesu przewozowego i przyczyniająca do wdrożenia nowych koncepcji mobilności – podkreśliła podczas swojej prezentacji autorka raportu dr hab. Jana Pieriegud, profesor SGH w Katedrze Transportu Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
Raport powstał dzięki współpracy między sektorem nauki i biznesu, wspieranej przez firmę Siemens oraz Fundację ProKolej.
- Ten raport to bardzo dobry przykład współpracy nauki z przemysłem. Takich wspólnych projektów powinno być jak najwięcej - mówi Jakub Majewski, prezes Fundacji ProKolej. Jak dodawał kolej musi powrócić na innowacyjne tory, na których znajdowała się od początku istnienia. - Duże towarzystwa kolejowe, budujące i eksploatujące sieci kolejowe, generowały postęp nie tylko techniczny i technologiczny, ale również organizacyjny czy kulturowy. Niestety wraz z rozwojem motoryzacji, a później lotnictwa pozycję lidera technologicznego w transporcie przejęła konkurencja. W rezultacie, niedoinwestowana i nieco zapomniana kolej znalazła się poza głównym nurtem gospodarki cyfrowej. Aby to zmienić największe przedsiębiorstwa kolejowe i przemysł produkujący dla branży uruchomiły potężne programy inwestycyjne, inkubatory start-upów, zaprosiły do współpracy naukowców i specjalistów z sektora R&D. W tym kierunku będzie szła kolej przyszłości - zaznacza.
Cyfryzacja na świecie już postępuje. W latach 2017-18 na transformację cyfrową holding DB planuje przeznaczyć około miliarda euro. Zarządca infrastruktury kolejowej Network Rail w Wielkiej Brytanii od 2014 roku realizuje działania w ramach programu ORBIS (Offering Rail Better Information Services), a we Francji w celu przyśpieszenia procesu cyfryzacji kolei na początku 2016 roku został opracowany program #DigitalSNCF. Inicjatywy i projekty rozpoczęte w różnych krajach powinny posłużyć przykładem dobrych praktyk dla działań podmiotów w Polsce. Dużą rolę w tym procesie odgrywa Siemens.
- Wprowadzając najnowsze technologie cyfrowe do kolejnictwa, podnosimy poziom bezpieczeństwa, zwiększamy międzynarodową konkurencyjność polskich firm i tworzymy nowe miejsca pracy dla młodego pokolenia. Pociągi, które się nigdy nie spóźniają, to już w obliczu technologicznych zmian nie jedynie wizja przyszłości, ale dzięki cyfryzacji – już bliska rzeczywistość. Poprzez komunikację z centrum serwisowym i przekazywanie danych z czujników systemy komputerowe mogą na bieżąco analizować m.in. zużycie części i eliminować potencjalne awarie. Tak zaawansowane technologicznie składy będą jeździć po torach np. w rejonie Nadrenii Północnej-Westfalii już w 2018 roku. Przewiduje się, że ich dostępność będzie wynosić ponad 99 % - powiedział Krzysztof Celiński, dyrektor branży Mobility w Siemens.