Na wiosnę tego roku Koleje Fińskie (VR) wprowadziło system DAS, który wspomaga maszynistę w pociągach pasażerskich i towarowych. DAS pomaga zoptymalizować prowadzenie pociągu w celu zwiększenia efektywności energetycznej, poprawy punktualności i jednocześnie zwiększenia komfortu podróży. System ten został opracowany wspólnie z firmą Fintraffic, która jest odpowiedzialna za sterowanie ruchem kolejowym w Finlandii. DAS to skrót od Driver Advisory System.
System ten dostarcza maszyniście proaktywnych informacji m.in. na temat toru i ukształtowania terenu. System DAS opiera się na uczeniu maszynowym: podczas jazd próbnych przejechano trasy ruchu pasażerskiego i towarowego, a system nauczył się, kiedy należy przyspieszyć, a kiedy zwolnić. Podczas jazdy system DAS prowadzi kierowcę i sugeruje optymalny profil prędkości, aby poprawić wydajność energetyczną i punktualność jazdy. Jest to szczególnie przydatne w sytuacjach, gdy maszynista porusza się po nieznanej trasie lub na przykład zmieniły się ograniczenia prędkości na danym torze. Ponadto DAS sprawia, że pociąg jest jeszcze bardziej ekologicznym wyborem dla klientów.
"Nieustannie poszukujemy nowych sposobów, aby ruch pociągów był jeszcze bardziej przyjazny dla klimatu. Nawet małe usprawnienia mogą mieć duży wpływ, gdy prowadzimy ponad 1000 pociągów dziennie. Inteligencja maszynowa jest w stanie zoptymalizować efektywność energetyczną ustawień prędkości i wspiera maszynistę w planowaniu prędkości. Dzięki DAS możemy zmniejszyć emisję nawet o 3.500 ton ekwiwalentu dwutlenku węgla rocznie", - mówi Nina Mähönen, Senior Wiceprezes ds. eksploatacji pociągów w VR.
Ruch kolejowy już teraz jest najbardziej energooszczędnym i niskoemisyjnym środkiem transportu.
"95% naszych pociągów pasażerskich jeździ na energii elektrycznej wytwarzanej wyłącznie z odnawialnej energii wodnej. W pełni zrekompensujemy pozostałe 5% emisji dwutlenku węgla, która nieuchronnie wynika z eksploatacji na niezelektryfikowanych odcinkach linii kolejowych. W ten sposób każda podróż pociągiem jest naprawdę neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla i stanowi działanie na rzecz klimatu" - kontynuuje Mähönen.
Aktualne informacje o sieci kolejowej odgrywają kluczową rolę w systemie DAS, a prace rozwojowe były prowadzone w ścisłej współpracy z firmą Fintraffic, która jest odpowiedzialna za kontrolę ruchu kolejowego. Fintraffic zbudował aplikację terminalową dla maszynistów (KUPLA), która zaspokaja potrzeby informacyjne maszynistów pociągów i stworzył interfejs, który przekazuje informacje potrzebne dla systemu DAS, na przykład profile torów i ograniczenia prędkości.
"Informacje o sieci kolejowej stale się zmieniają w wyniku różnych prac na sieci, a opracowany interfejs dostarcza systemowi DAS aktualnych informacji, które zapewniają prawidłowe działanie systemu. Projekt napotykał różne wyzwania, ale dzięki wytrwałej i zdecydowanej współpracy różnych podmiotów udało się je rozwiązać i system może być teraz wykorzystywany na dużą skalę" - mówi kierownik produktu Jari-Pekka Kitinoja z firmy Fintraffic.
Maszynista inteligentny
System DAS jest częścią aplikacji wykorzystywanych przez maszynistów w ich pracy. Nie zastępuje on profesjonalizmu, punktualności i szybkości reakcji maszynisty w ruchu, lecz został opracowany w celu jego wsparcia i uzupełnienia. Maszyniści pociągów VR sami uczestniczyli w opracowywaniu systemu i byli zaangażowani w planowanie szkoleń.
DAS jest wprowadzany stopniowo od wiosny 2021 roku. W ruchu dojazdowym w regionie stołecznym system DAS ma być wykorzystywany latem podczas przechodzenia VR na nowy okres umowy z regionalnym zarząde transportu publicznego (HSL).
"W nowym okresie obowiązywania umowy HSL punktualność i efektywność energetyczna będą odgrywały coraz większą rolę, a także będą dokładniej mierzone. DAS jest jednym z naszych sposobów na osiągnięcie bardziej płynnego i przyjaznego dla klimatu ruchu, co przynosi korzyści zarówno naszym klientom, jak i środowisku" - mówi Anu Punola, wiceprezes VR Commuter Services.
