Możliwość wykorzystania środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) na budowę infrastruktury transportowej została potwierdzona w protokole ustaleń między Republiką Czeską a Europejskim Bankiem Inwestycyjnym. Wsparcie finansowe i techniczne EBI będzie miało na celu finansowanie projektów kolejowych w latach 2023-2027 do maksymalnej kwoty 7 mld euro.
W Pradze ministrowie finansów i transportu, Zbyněk Stanjura i Martin Kupka, podpisali z Lilyaną Pavlovą, wiceprezesem EBI, protokół ustaleń między Republiką Czeską a Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, którego celem jest ustanowienie ram dla planowanej współpracy obu stron w związku ze wsparciem finansowym i technicznym potrzebnym do rozwoju strategicznych projektów infrastruktury kolejowej w Czechach.
Podpisanie memorandum nastąpiło po spotkaniu ministrów Zbyněka Stanjura i Martina Kupki w siedzibie EBI w Luksemburgu. "Potrzeba inwestycji w infrastrukturę transportową przekracza obecne możliwości budżetu państwa, dlatego zapowiedzieliśmy uzupełnienie ich o inne instrumenty finansowania, takie jak kredyty z EBI. Zawieramy memorandum, ponieważ chcemy współpracować z EBI w dłuższej perspektywie z myślą o zbliżającej się budowie czeskiej sieci szybkich kolei" - mówi minister transportu Martin Kupka.
Po przyjęciu protokołu oczekuje się podpisania umowy pożyczki między Republiką Czeską (Ministerstwem Finansów) a EBI, a także umowy pożyczki między Ministerstwem Finansów a Państwowym Funduszem Infrastruktury Transportowej (SFDI). Pożyczka powinna zostać udzielona Republice Czeskiej reprezentowanej przez Ministerstwo Finansów i przekazana SFDI w formie kredytu.
"Zrobiliśmy kolejny ważny krok w kierunku możliwości zaciągnięcia korzystnych kredytów z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w ciągu najbliższych pięciu lat, pierwszy prawie 25 mld koron już w przyszłym roku. Pieniądze powinny zostać skierowane na inwestycje w cyfryzację i automatyzację transportu kolejowego, elektryfikację linii kolejowych oraz wsparcie dla przewozów regionalnych - mówi minister finansów Zbyněk Stanjura i dodaje: "Optymalizację instrumentów dłużnych państwa w obecnych burzliwych czasach uważam za wysoce celową i ekonomiczną. W związku ze zmiennością na rynkach finansowych oczekujemy, że warunki pożyczki będą korzystniejsze niż standardowe instrumenty finansowania państwowego."
UE nowej generacji
Na mocy porozumienia finansowanie EBI będzie wykorzystywane do współfinansowania i uzupełniania środków Unii Europejskiej dostępnych w ramach programu UE Next Generation oraz wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027, w szczególności instrumentu na rzecz odbudowy i odporności (RRF), programu operacyjnego Transport 2021-2027 oraz instrumentu "Łącząc Europę" (CEF).
Wiceprezes EBI Lilyana Pavlova powiedziała: "Podpisany protokół ustaleń pozwoli nam wspólnie znaleźć najbardziej efektywne modele zaangażowania EBI w plany rządu czeskiego dotyczące modernizacji krajowej sieci kolejowej. EBI chce jeszcze bardziej zwiększyć nasze dotychczasowe wsparcie dla modernizacji czeskiej sieci kolejowej i przyczynić się do powstania bezpieczniejszych, bardziej ekologicznych i niezawodnych alternatyw transportowych, które mogą przynieść korzyści zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorstwom czeskim. Uważamy, że jest to kluczowe dla zrównoważonego i długoterminowego rozwoju gospodarczego i społecznego kraju i UE. To memorandum podkreśla rolę EBI jako wiarygodnego partnera, na którym Republika Czeska może nadal polegać w budowaniu zrównoważonej i ekologicznej przyszłości dla swoich obywateli."
Kluczowy krok w kierunku ożywienia gospodarczego
W ramach poszczególnych pożyczek EBI priorytetowo traktowane będą duże projekty, takie jak główne korytarze kolejowe i węzły TEN-T, w przypadku których infrastruktura jest zelektryfikowana lub w przypadku których elektryfikacja jest planowana w ciągu dziesięciu lat, lub w przypadku których infrastruktura zostanie dostosowana do bezemisyjnej eksploatacji pociągów w ciągu dziesięciu lat.
Do 2030 r. środki te mogą również wspierać linie kolejowe o znaczeniu regionalnym, na których infrastruktura nie jest zelektryfikowana, a także inwestycje w cyfryzację i automatyzację w celu optymalizacji wykorzystania potencjału kolejowego oraz poprawy bezpieczeństwa i interoperacyjności. Pozwoli to również na integrację i wzajemne połączenie różnych rodzajów transportu w systemie transportowym.
Rząd postrzega inwestycje w infrastrukturę transportową jako jeden z kluczowych kroków w celu ożywienia obecnej gospodarki, która została dotknięta przez inflację i rosnące ceny energii. Znajduje to również odzwierciedlenie w budżecie Państwowego Funduszu Infrastruktury Transportowej, który rząd zatwierdził w rekordowej kwocie 150,9 mld koron. Część budżetu w wysokości 30,7 mld zostanie zabezpieczona kredytem z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, a także poprzez obligacje wyemitowane przez SFDI. Struktura i parametry tego finansowania zostaną przedstawione rządowi do zatwierdzenia.
