Odpowiednio od 500 000 euro (na jedno zdarzenie) lub 2 000 000 euro (na wszystkie zdarzenia) do 20 000 000 euro (na jedno zdarzenie) lub co najmniej 40 000 000 euro (na wszystkie zdarzenia)– w tym przedziale zawierają się minimalne sumy gwarancyjne rocznego ubezpieczenia dla przewoźników kolejowych w unijnych krajach sąsiadujących z Polską. W naszym kraju dla większości przewoźników minimalna kwota ubezpieczenia to równowartość 2 500 000 euro. By prowadzić przewozy na terytorium innego państwa, przewoźnik musi spełnić wymogi ubezpieczeniowe obowiązujące w danym kraju.
Polscy przewoźnicy kolejowi, którzy zamierzają wykonywać przewozy na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, zobowiązani są do posiadania ochrony ubezpieczeniowej na warunkach przewidzianych w przepisach ustanowionych przez te państwa. Dyrektywa 2012/34/UE przyznaje państwom członkowskim swobodę w stanowieniu warunków dotyczących ubezpieczenia, które powinni posiadać przewoźnicy kolejowi. Wymagania, które należy spełnić w zakresie ubezpieczenia OC w innych państwach UE, potrafią znacząco różnić się od tych, które obowiązują na terytorium Polski na podstawie polskiego rozporządzenia w sprawie ubezpieczenia przewoźnika kolejowego.
W Polsce minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia wymaganego od przewoźników kolejowych, w okresie ubezpieczenia nie dłuższym niż 12 miesięcy, w odniesieniu do jednego zdarzenia i wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia, wynosi równowartość w złotych:
- 100 000 euro w odniesieniu do przewoźnika kolejowego posiadającego licencję na wykonywanie przewozów kolejowych, wykonującego przewozy wyłącznie po liniach kolejowych wąskotorowych;
- 250 000 euro w odniesieniu do przewoźnika kolejowego wykonującego przewozy wyłącznie po infrastrukturze kolejowej, której jest zarządcą;
- 2 500 000 euro w odniesieniu do pozostałych przewoźników.
Kwoty te ustalane są przy zastosowaniu kursu średniego euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski po raz pierwszy w roku, w którym umowa ubezpieczenia została zawarta.
Wymagania dotyczące ubezpieczenia w krajach UE sąsiadujących z Polską kształtują się następująco:
- na Litwie minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia wynosi 500 000 euro na jedno i 2 000 000 euro na wszystkie zdarzenia rocznie. Od 1 stycznia 2027 r. wysokość minimalnej sumy gwarancyjnej wzrośnie do 1 000 000 euro na jedno i 5 000 000 euro na wszystkie zdarzenia rocznie;
- w Czechach w obecnie obowiązującym rozkładzie jazdy pociągów minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia wynosi 50 000 000 koron czeskich (w przeliczeniu jest to około 2 100 000 euro);
- na Słowacji ubezpieczenie powinno „odpowiednio pokrywać zobowiązania przewoźnika kolejowego” (ale planowana w 2023 r. zmiana ustawy o transporcie kolejowym określa minimalną sumę gwarancyjną ubezpieczenia w wysokości 3 000 000 euro);
- w Niemczech suma gwarancyjna wynosi 20 000 000 euro od zdarzenia ubezpieczeniowego; suma gwarancyjna powinna być dostępna do wypłaty dwukrotnie w okresie obowiązywania ubezpieczenia.
Zgodnie z art. 3 ust. 4 rozporządzenia 2015/171 organ wydający licencje w danym państwie członkowskim lub zarządca infrastruktury może skontrolować, czy umowa ubezpieczenia z tytułu odpowiedzialności cywilnej zawarta przez przedsiębiorstwo kolejowe i zatwierdzona przez inne organy wydające licencje jest wystarczająca w tym danym państwie członkowskim. Jeżeli organ wydający licencje stwierdzi, że poziom pokrycia jest niewystarczający, może zażądać, aby przedsiębiorstwo kolejowe zawarło umowę dodatkowego ubezpieczenia.
ODWOŁANIA PRAWNE
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (Dz. Urz. UE. L Nr 343, str. 32 z późn. zm.);
- Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/171 z dnia 4 lutego 2015 r. w sprawie niektórych aspektów procedury wydawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym (Dz. Urz. UE. L Nr 29, str. 3);
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie ubezpieczenia przewoźnika kolejowego z dnia 25 maja 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1033)
