Dobre pierwsze półrocze w przewozach pasażerskich i spadek zapotrzebowania na transport towarowy – tak można podsumować sytuację na rynku kolejowym w pierwszym półroczu 2023 r. W czerwcu z transportu kolejowego skorzystało ponad 31,2 mln osób i przewieziono prawie 18,1 mln ton towarów. W zestawieniu z czerwcem ubiegłego roku oznacza to wzrost o 4,8% w liczbie pasażerów i spadek o 11,2% w przewiezionej koleją masie ładunków.
PRZEWOZY PASAŻERSKIE
W czerwcu 2023 r. kolej jako środek transportu wybrało 31,2 mln pasażerów. W zestawieniu rok do roku to wynik wyższy o ponad 1,4 mln pasażerów (+4,8%). Praca przewozowa osiągnęła poziom ponad 2,3 mld pasażerokilometrów i była wyższa o 0,1 mld (+5,9%) niż w czerwcu 2022 r. Praca eksploatacyjna osiągnęła wartość 15,7 mln pociągokilometrów – to o 0,4 mln pociągokilometrów więcej (+2,7%) niż rok wcześniej. W czerwcu 2023 r. średnia odległość przejazdu pasażera wyniosła 74,3 km, co oznacza wzrost o 1 km w porównaniu do czerwca 2022 r.
Ostatni miesiąc pierwszego półrocza 2023 r. był nieznacznie słabszy pod względem liczby pasażerów w porównaniu z rekordowym majem. Ogółem z usług kolei skorzystało o 1,1 mln osób mniej (-3,4%). W zestawieniu miesiąc do miesiąca spadła również – o 0,2 mln pociągokilometrów (-1,1%) wielkość pracy eksploatacyjnej. Wzrosła natomiast, o 0,2 mld pasażerokilometrów (+8,4%), wielkość pracy przewozowej wykonanej przez pociągi pasażerskie, a także wydłużyła się, o 8,1 km, średnia odległość przejazdu pasażera.
„W całej Unii Europejskiej podkreślany jest wkład transportu kolejowego w ograniczanie emisji CO2, a także fakt, że pociąg to najbardziej efektywny energetycznie środek transportu dla dużej liczby osób. Często podróż koleją jest również tańszą opcją dojazdu niż w przypadku np. samochodu. Nie zawsze jednak niższa cena wystarcza, aby pociąg stał się środkiem transportu pierwszego wyboru. Należy stale poprawiać jakość usług kolejowych. Ważne pozostają czynniki związane z czasem podróży i punktualnością, czy też dogodnością przesiadek. Coraz większego znaczenia nabiera również potrzeba dalszej cyfryzacji usług, a także zapewnienie tzw. usług dodatkowych, podnoszących komfort podróżowania” – komentuje dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego.
W pierwszym półroczu 2023 r. z usług kolei skorzystało 181,6 mln pasażerów, wartość wykonanej pracy przewozowej wyniosła prawie 12 mld pasażerokilometrów, a pracy eksploatacyjnej 93,5 mln pociągokilometrów. W porównaniu do pierwszego półrocza 2022 r. są to wartości wyższe odpowiednio o: 23,5 mln (+14,9%) w liczbie pasażerów, niemal o 1,4 mld pasażerokilometrów (+13%) wg wykonanej pracy przewozowej oraz o prawie 1,7 mln (+1,8%) wg wykazanej pracy eksploatacyjnej.
PRZEWOZY TOWAROWE
W czerwcu 2023 r. koleją przewieziono prawie 18,1 mln ton ładunków, co w zestawieniu z 2022 r. oznacza spadek o 2,3 mln ton (-11,2%). Praca przewozowa osiągnęła wartość 4,9 mld tonokilometrów i była niższa o 0,4 mld tonokilometrów (-8,1%) wobec czerwca 2022 r. Praca eksploatacyjna osiągnęła wartość 6,9 mln pociągokilometrów – o ponad 0,5 mln (-6,8%) mniej niż rok wcześniej. Średnia odległość przewozu 1 tony ładunku wyniosła 271 km – o 9 km więcej niż w czerwcu 2022 r.
W zestawieniu miesiąc do miesiąca zauważalny jest spadek w masie przetransportowanych towarów o ponad 0,5 mln ton (-2,7%), mniejsza wartość pracy przewozowej o prawie 0,05 mld tonokilometrów (-1%) i zmniejszenie wykonanej pracy eksploatacyjnej o prawie 0,1 mln pociągokilometrów (-1%). Wzrosła natomiast średnia odległość przewozu 1 tony ładunku – o 5 km wobec maja 2023 r.
„Od lutego 2023 r. obserwowaliśmy spadki w przewiezionej koleją masie ładunków w zestawieniu poszczególnych miesięcy rok do roku. Wyniki pierwszego półrocza uwidaczniają wyzwania jakie stoją przed branżą transportową. Wojna w Ukrainie nadal determinuje ograniczenia na kierunkach blisko- i dalekowschodnich, co rzutuje na transport intermodalny. W kraju natomiast została ustabilizowana sytuacja z zapotrzebowaniem na transport węgla. Biorąc pod uwagę, że struktura przewozów w Polsce nadal znacząco różni się od wielu krajów europejskich, przewoźnicy kolejowi powinni poszukiwać nowych kierunków na rozwój. W ostatnim czasie rośnie potencjał przewozowy m.in. dla grup towarowych związanych z rolnictwem” – komentuje dr inż. Ignacy Góra, Prezes UTK.
W pierwszym półroczu 2022 r. koleją przewieziono ponad 115,2 mln ton towarów, praca przewozowa wyniosła 30,8 mld tonokilometrów, a praca eksploatacyjna osiągnęła wartość 42,4 mln pociągokilometrów. W zestawieniu rok do roku to spadek o prawie 9,9 mln ton (-7,9%) w masie towarów, wzrost o prawie 0,2 mld tonokilometrów (+0,6%) w wykonanej pracy przewozowej i spadek o 0,7 mln pociągokilometrów (‑1,7%) w pracy eksploatacyjnej.
Podstawowe dane eksploatacyjne dotyczące przewozów pasażerskich i towarowych zostały opublikowane na stronie Dane Kolejowe.
