Rada Dyrektorów EBI wyraziła w połowie lipca ostateczną zgodę na udzielenie kredytu w wysokości do 250 mln EUR na rzecz projektu Divača-Coper Second Track (drugi tor na linii Divača-Coper), przy czym podpisanie umowy kredytowej ma nastąpić pod koniec 2023 r. Uruchomienie kredytu EBI ma nastąpić w 2025 r. Kredyt EBI stanowi 21% wartości inwestycji, przy czym wartość inwestycji szacowana jest na 1 109 mln EUR według cen bieżących.
Chociaż Rada Dyrektorów EBI zatwierdziła już kredyt dla 2TDK w dniu 15 maja 2019 r., nałożyła szereg dodatkowych warunków do ostatecznego zatwierdzenia kredytu, w tym wymóg gwarancji państwowej, podpisanej koncesji i umowy SLA (Service Level Agreement) z SŽ-Infrastruktura, wyboru inspektora nadzoru budowlanego w drodze procedury konkurencyjnej, rewizji modelu transportu, ograniczenia szacunkowej wartości robót budowlanych oraz odpowiedniej aktualizacji modelu finansowego i ekonomicznego.
Ponadto EBI określił również warunki rozpoczęcia wypłaty kredytu, którymi były: zakończenie prac drążeniowych we wszystkich tunelach, zamknięcie całej struktury finansowej i zakończenie procedur środowiskowych oraz zapewnienie środków finansowych w związku z inwestycjami w rozbudowę portu Koper.
Spółka 2TDK spełnił większość powyższych warunków podpisania umowy kredytowej w drugiej połowie 2021 r., kiedy to do EBI przedłożono Studium Wykonalności i doprecyzowano wartość głównych robót budowlanych, zgodnie z podpisanymi umowami. Ze względu na wzrost cen materiałów i nośników energii oraz inflację, 2TDK musiało również przystąpić do drugiej zmiany Planu Inwestycyjnego (NIP2), określając nową wartość inwestycji wraz z określeniem źródeł finansowania, a NIP2 został przyjęty na Walnym Zgromadzeniu Spółki w dniu 25 maja 2023 r. Plan Inwestycyjny 2TDK (NIP2) został zmieniony w dniu 25 maja 2023 r. w celu odzwierciedlenia wzrostu cen materiałów i nośników energii oraz inflacji.
EBI, jako jedna z głównych międzynarodowych instytucji finansowych, oprócz wszystkich warunków, które musiał spełnić 2TDK, dodatkowo zweryfikował zarzuty społeczeństwa obywatelskiego i osób, które się do niego zwróciły, zarówno w odniesieniu do przestrzegania norm środowiskowych, jak i do różnych zarzutów dotyczących przejrzystości projektu. Po dokładnym przeglądzie, weryfikacji i zbadaniu wszystkich dokumentów Rada Dyrektorów Banku potwierdziła w dniu 20.06.2023 r., bez żadnych zastrzeżeń, że warunki przyznania kredytu EBI zostały spełnione.
Obecnie eksploatowany odcinek linii z portu Koper do Divaca jest częścią transeuropejskiej sieci korytarzy TEN-T. Przebiega on przez górzysty teren i jest podatny na osuwiska. Ponadto istnieje ryzyko pożaru z powodu możliwego iskrzenia podczas gwałtownego hamowania klockami na stromych zjazdach. Nowa linia zostanie zbudowana jako jednotorowa, ale nie można wykluczyć położenia drugiego toru w przyszłości.
Budowa nowej linii zwiększy przepustowość trasy do 212 pociągów na dobę. Roczny ruch towarowy szacowany jest na 36,9 mln ton.
Projekt obejmuje budowę około 26 km nowych torów i modernizację około 1 km istniejącej linii kolejowej w rejonie stacji Divacha. Maksymalne nachylenie nowej linii wyniesie 17 ‰ (26 ‰ na istniejącym odcinku). Linia będzie przebiegać przez siedem tuneli (najdłuższy z nich będzie miał długość 6 714 metrów), wybudowanych zostanie również 1,3 km obiektów mostowych.
Główne prace budowlane rozpoczęły się już w maju 2021 r., a drążenie tuneli rozpoczęło się we wrześniu tego samego roku. Pierwszy tunel został ukończony w czerwcu 2022 r., a drugi i trzeci odpowiednio w listopadzie 2022 r. i marcu 2023 r.
2TDK, d.o.o., spółka będąca w 100% własnością państwa, jest spółką projektową zajmującą się budową drugiego toru, z siedzibą w Lublanie. Spółka została powołana przez rząd Republiki Słowenii w marcu 2016 r. w celu przeprowadzenia wszystkich niezbędnych działań zarówno na etapie przygotowania, jak i budowy drugiego toru oraz zarządzania nim w okresie obowiązywania umowy koncesyjnej.
Model finansowania projektu infrastrukturalnego za pośrednictwem spółki projektowej jest nowością w praktyce wdrażania inwestycyjnych projektów kolejowych w Słowenii, ale nie za granicą. Taki model jest regularną praktyką w przypadku dużych projektów infrastrukturalnych w Unii Europejskiej, na przykład w Austrii, Niemczech, Danii itp. Utworzenie spółki projektowej pozwala na odciążenie budżetu państwa, udział krajów położonych w głębi lądu oraz możliwość ubiegania się o niektóre nowe przetargi europejskie, w których można uzyskać do 30% dotacji europejskich na budowę drugiego toru kolejowego. Jest to sposób finansowania projektu, który stanowi skok naprzód w finansowaniu publicznej infrastruktury kolejowej, podobny do skoku naprzód, jaki utworzenie Dars stanowiło 20 lat temu w budowie słoweńskiego systemu autostrad. Wejście w życie ustawy Track II stwarza warunki do nadrobienia zaległości rozwojowych w zakresie modernizacji sieci kolejowej w Słowenii.
Wraz z wejściem w życie ustawy, 2TDK stało się inwestorem projektu Second Track, prowadzi prace przygotowawcze, inżynierię finansową i wszystkie niezbędne prace budowlane, a po zakończeniu budowy będzie zarządzać infrastrukturą w okresie koncesji. Po 45 latach, kiedy umowa koncesyjna wygaśnie, Republika Słowenii będzie właścicielem całej publicznej infrastruktury kolejowej, która składa się na Second Track, wraz z całym sprzętem i instalacjami niezbędnymi do jej sprawnego działania.
