Od początku roku do końca września przewieziono łącznie 172,9 mln ton ładunków, zaś zrealizowana praca przewozowa to 46,3 mld tonokilometrów. Grupą z największym udziałem według masy w przewozach ładunków był Węgiel kamienny, brunatny, ropa naftowa i gaz ziemny. Towary z tej grupy stanowiły 30,42% wg masy i 21,01% wg przewiezionej pracy przewozowej. W okresie styczeń-wrzesień 2023 r. łącznie przetransportowano 57,7 mln ton ładunków przypisanych do tej grupy, co oznacza spadek o 7,1 mln ton (11%) w porównaniu do analogicznego okresu 2022 r. W największym stopniu spadły przewozy węgla kamiennego.
III kwartale 2023 r. łącznie przewieziono 57,6 mln ton ładunków, zaś praca przewozowa wyniosła 15,4 mld tonokilometrów. Oznacza to wzrost w porównaniu do II kwartału 2023 r. odpowiednio o 2,8 mln ton i 0,7 mld tonokilometrów, a zarazem w porównaniu z III kwartałem 2022 r. jest to spadek w zakresie przewiezionych ładunków o 4,7 mln ton (7,5%) i pracy przewozowej o 0,6 mld tonokilometrów (3,5%). W II kwartale 2023 r. przewieziono 54,8 mln ton ładunków (wzrost o 2,8 mln ton).
Masa towarów w największej z grup przewożonych ładunków, Węgiel kamienny, brunatny, ropa naftowa i gaz ziemny, w III kwartale 2023 r. wyniosła 17,5 mln ton, a praca przewozowa wykonana przy ich transporcie to 3,2 mld tonokilometrów. Dla porównania w III kwartale 2022 r. przewieziono 20,1 mln ton ładunków z tej grupy i wykonano pracę przewozową na poziomie 3,9 mld tonokilometrów. Oznacza to spadek rok do roku o 13,0% wg masy i 17,1% wg pracy przewozowej. Udział w rynku towarów z grupy Węgiel kamienny, brunatny, ropa naftowa i gaz ziemny w III kwartale 2023 r. to 30,42% wg przewiezionej masy i 21,01% wg wykonanej pracy przewozowej. Dominującym produktem w tej grupie jest węgiel kamienny i to spadek przewozów tego surowca wpłynął przede wszystkim na zmniejszenie przewozów w stosunku do roku ubiegłego.
Drugą pod względem wielkości przewozów grupą towarów były Rudy metali i pozostałe produkty górnictwa i kopalnictwa. W III kwartale 2023 r. przewieziono 16,8 mln ton ładunków należących do tej grupy i wykonano pracę przewozową na poziomie 4,2 mld tonokilometrów. W III kwartale 2022 r. masa przewiezionych ładunków z ww. grupy wyniosła 17,6 mln ton, a wykonana praca przewozowa osiągnęła 4,4 mld tonokilometrów. W tym przypadku również odnotowano spadek o 4,9% w zakresie przewiezionej masy i 4,1% w przypadku wykonanej pracy przewozowej. Udział towarów z grupy Rudy metali i pozostałe produkty górnictwa i kopalnictwa stanowił w III kwartale 2023 r. 29,14% wg masy oraz 27,39% wg pracy przewozowej.
Trzecią pod względem wielkości była grupa towarów Koks, brykiety, produkty rafinacji ropy naftowej, gazy wytwarzane metodami przemysłowymi z udziałem na poziomie 13,86% wg przewiezionej masy i 19,13% wg wykonanej pracy przewozowej. Czwartą z kolei grupą były Towary nieidentyfikowalne z udziałem 9,31% wg przewiezionej masy i 12,72% wg wykonanej pracy przewozowej.
Należy odnotować, że blisko 0,7 mln ton towarów przewieziono w grupie produkty spożywcze, napoje i wyroby tytoniowe, co jest jednym z najwyższych wyników w przewozach ładunków z tej grupy od 2016 r.
„Najbardziej charakterystyczny w wynikach przewozowych za III kwartał 2023 r. jest spadek przewozów węgla kamiennego w stosunku do lat poprzednich. Mniejsze zapotrzebowanie na przewóz tego surowca wynika z postępującego spadku wydobycia oraz z posiadania zapasów węgla importowanych do Polski po wybuchu wojny w Ukrainie w 2022 r. Warto jednak zauważyć, że obecnie transport węgla odbywa się na większe odległości niż w latach wcześniejszych. Drugą rzeczą, na którą warto zwrócić uwagę, jest wzrost przewozów w grupie produktów rolnictwa, łowiectwa, leśnictwa, rybactwa i rybołówstwa. Od blisko dwóch lat zwiększa się udział zboża w tej grupie – we wcześniejszych latach było to ok. 15-25% przewozów w ramach całej grupy, a w latach 2022-2023 udział ten stanowił już ok. 60%-75%” – zauważa dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego. „Dane za III kwartał 2023 r. oraz za pierwsze dziewięć miesięcy tego roku wskazują, że koleją przewożonych jest mniej towarów. Można jednak zauważyć, że III kwartał 2023 r. był lepszy od II kwartału 2023 r., ponieważ zarówno masa przewiezionych towarów, jak i wykonana praca przewozowa wzrosły” – dodaje dr inż. Ignacy Góra.
W porównaniu do analogicznego III kwartału 2022 r. tylko grupy:
- produkty spożywcze, napoje i wyroby tytoniowe;
- koks, brykiety, produkty rafinacji ropy naftowej, gazy wytwarzane metodami przemysłowymi;
- chemikalia, produkty chemiczne, włókna sztuczne, wyroby z gumy i tworzyw sztucznych, paliwo jądrowe;
- wyroby z pozostałych surowców niemetalicznych;
- odnotowały wzrost przewiezionej masy i wzrost wykonanej pracy przewozowej.
Z kolei w grupach:
- produkty rolnictwa, łowiectwa, leśnictwa, rybactwa i rybołówstwa;
- maszyny, urządzenia, sprzęt elektryczny i elektroniczny;
- sprzęt transportowy;
- meble, pozostałe wyroby gotowe;
- surowce wtórne, odpady komunalne;
- towary mieszane, bez spożywczych;
- towary nieidentyfikowalne;
odnotowano wzrost pracy przewozowej przy jednoczesnym spadku przewiezionej masy, co wskazuje na przewożenie mniejszych ładunków na większe odległości (wzrost średniej odległości przewozu jednej tony towaru).
