Projekt, przedstawiony pod koniec stycznia przez KE, przewiduje m.in. otwarcie pasażerskich rynków kolejowych na konkurencję od 2019 roku i promocję niezależnego zarządcy infrastruktury wraz z instytucjonalnym rozdziałem między nim a przewoźnikiem.
Komisja Europejska zapowiedziała kompleksowy pakiet środków, mający zapewnić lepszą jakość oraz zwiększyć wybór usług kolejowych w Europie.
- Koleje europejskie zbliżają się do bardzo ważnego punktu – mówi odpowiedzialny za transport wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Siim Kallas. - Wobec stagnacji lub regresji w transporcie kolejowym na wielu europejskich rynkach mamy przed sobą prosty wybór. Możemy teraz podjąć trudne, niezbędne do restrukturyzacji europejskiego rynku kolejowego decyzje, aby wesprzeć innowacje i świadczenie lepszych usług. Umożliwi to ponowny rozwój kolei z korzyścią dla obywateli, przedsiębiorstw i środowiska. Lub możemy wybrać inną drogę. Możemy zaakceptować nieodwracalny rozwój sytuacji prowadzący do Europy, w której koleje są luksusową zabawką kilku bogatych państw, niedostępną dla większości w obliczu braku środków publicznych.
Uproszczona administracja
Aby tego uniknąć Komisja zapowiedziała zmiany w czterech głównych obszarach. W ramach wdrożenia skutecznych standardów i zatwierdzania KE zamierza ograniczyć koszty administracyjne przedsiębiorstw kolejowych i ułatwić wchodzenie na rynek nowym podmiotom. Tzw. punktem kompleksowej obsługi ma być Europejska Agencja Kolejowa, która będzie odpowiedzialna za wydawanie ważnych na terenie całej Unii zezwoleń na wprowadzenie pojazdów do obrotu oraz certyfikatów bezpieczeństwa dla operatorów. Nowe rozwiązanie pozwoliłoby oszczędzić 20 proc. czasu wchodzenia nowych podmiotów na rynek oraz 20 proc. kosztów oraz okresu ważności zezwoleń dla taboru.
Koniec z monopolem
KE proponuje również otwarcie krajowych przewozów pasażerskich dla innych przewoźników i usług od 2019 roku. W ten sposób przedsiębiorstwa kolejowe mogłyby oferować usługi i brać udział w przetargach na równych prawach. Komisja przekonuje o finansowych korzyściach tego elementu projektu: 40 mld euro do 2035 roku i do ok. 16 mld dodatkowych pasażerokilometrów.
Rozdział zarządcy i przewoźnika
Komisja proponuje również wzmocnienie pozycji zarządcy infrastruktury, operacyjnie i finansowo niezależnego od przewoźnika kolejowego. Dzięki temu możliwe będzie sprawne i bezkonfliktowe zarządzanie siecią, mające stanowić podstawę do budowania prawdziwie europejskiej sieci połączeń.
Troska o siłę roboczą
Priorytetem jest tu powstanie nowych i lepszych miejsc pracy. Kluczowe byłoby również wprowadzenie ochrony dla pracowników w przypadku przejęcia umowy o świadczenie usług publicznych przez nowego wykonawcę – ten miałby obowiązek zatrudnienia pracowników.
