Sprawniejsza realizacja inwestycji kolejowych i szybsze dopuszczenie pociągów do użytku publicznego – to niektóre ze zmian podpisanej 3 lutego przez Bronisława Komorowskiego, prezydenta RP nowelizacji ustawy o transporcie kolejowym.
Celem ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw jest usprawnienie procedur służących realizacji inwestycji w transporcie kolejowym. Zasadnicza część nowelizacji wprowadza zmiany mające na celu ułatwienie prowadzenia określonych postępowań administracyjnych i przyjmowania dokumentów programowych związanych z realizacją procesu inwestycyjnego na kolei.
Na mocy nowelizacji, jednostki samorządu terytorialnego staną się podmiotami praw i obowiązków określonych w rozdziale 2b ustawy o transporcie kolejowym, regulującym szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych. Nowela umożliwi ponadto czasowe korzystanie z nieruchomości niezbędnych do dokonania przebudowy i modernizacji infrastruktury kolejowej przez inwestora realizującego inwestycje kolejowe, co wpłynie na poprawę tempa realizacji inwestycji.
Ustawa wyposaża jednostki samorządu terytorialnego w uprawnienia inwestora, w tym w możliwość wydania przez wojewodę decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej także na wniosek jednostek samorządu terytorialnego, a także w możliwość nabywania nieruchomości. Nowelizacja umożliwiła ponadto opiniowanie wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej przez zarządcę drogi publicznej, zapewniając mu czynny udział w procedurze związanej z ustaleniem lokalizacji inwestycji kolejowej, co istotne będzie w przypadku przechodzenia praw do dróg i obiektów inżynierskich.
Wprowadzając udogodnienia dla inwestora, ustawa jednocześnie nakłada na właścicieli nieruchomości oraz zarządców dróg publicznych (a więc także jednostek samorządu terytorialnego) obowiązki, w tym daleko idące ograniczenia. Przede wszystkim, nowelizacja wprowadza możliwość korzystania przez podmioty realizujące inwestycję z nieruchomości niezbędnych do dokonywania przebudowy i modernizacji infrastruktury kolejowej na czas realizacji i eksploatacji inwestycji, bez konieczności ich podziału i wywłaszczania na rzecz Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia (z wyjątkiem art. 1 pkt 8, który wchodzi w życie z dniem 21 maja 2015 r.).
