Powstanie Kolei Dużych Prędkości w Rosji wydaje się być niezagrożone. Jednak sytuacja polityczna w tym kraju i sankcje nałożone przez Zachód powodują zwrot w kierunku dalekiego wschodu. Pojawia się coraz więcej sygnałów, że sporą część kontraktów przy budowie nowych linii zdobędą firmy chińskie.
Biorąc pod uwagę ilość kilometrów planowanych tras oraz szacowane koszty inwestycyjne, skala projektu jest imponująca. Według Strategii Transportowej Rosji do 2030 roku planowane jest zbudowanie szybkiej kolei z Moskwy do Jekaterynburga, Adler, Sankt Petersburga oraz z Kazania do Samary. Pierwszeństwo ma jednak ponad 800 kilometrowy odcinek z Moskwy do Kazania, z którego w 2018 roku skorzystają miliony kibiców mistrzostw świata w piłce nożnej.
Zwrot na wschód
Ze względu na sankcje i ochłodzenie relacji politycznych na linii Rosja – Zachód, Moskwa wsparcia przy budowie kolei dużych prędkości szuka w Chinach. W październiku 2014 roku Rosjanie podpisali memorandum z chińskimi partnerami dotyczące rozwoju korytarza szybkiej kolei Moskwa – Pekin. W grudniu 2014 roku rząd Rosji przyznał RŻD 6 mld rubli (92 mln dolarów) na prace projektowe dotyczące budowy trasy Moskwa-Kazań. Będzie to pierwszy odcinek szybkiego korytarza kolejowego liczącego 7000 km, który połączy stolice obu krajów. Wartość inwestycji szacowana jest na 1,5 bln juanów (około 242 mld dolarów).
To znacząca wolta Kremla, biorąc pod uwagę, że jeszcze w 2013 roku przedstawiciele RŻD i koncernu Alstom podpisali list intencyjny w sprawie zacieśnienia współpracy branży kolejowej pomiędzy Europą a Rosją. To znacząco osłabia nadzieję zachodnich firm na udział w projekcie i pozyskanie znacznej ilości kontraktów. To jednak nie zamyka drogi firmom ze Starego Kontynentu, które od wielu lat zaangażowane są w inwestycje torowe w Rosji.
– Zainteresowanie projektem KDP w Rosji jest bardzo widoczne zarówno wśród lokalnych, jak i zagranicznych firm. Działa to także w drugą stronę. Koleje Rosyjskie chcą wykorzystać doświadczenie krajów posiadających szybkie koleje, a także zastosować w projekcie inwestycji zaawansowane technologie, które spełniają bardzo wymagające warunki techniczne, eksploatacyjne i klimatyczne. Zarówno rozwiązania dla taboru jak i infrastruktury muszą przejść szereg badań eksploatacyjnych. Pod koniec 2013 roku zostaliśmy zaproszeni przez władze RŻD do projektu badawczego, który zakłada zabudowanie na próbnym odcinku w Szczerbince systemu Tines na torze szlakowym. To dla nas duże wyróżnienie, a także ogromne wyzwanie – mówi Tomasz Szuba, prezes Tines.
Lokomotywa ciągnąca gospodarkę
Linia z Moskwy do Kazania ma przecinać siedem różnych regionów Rosji. Znajdzie się na niej 15 stacji, w tym stacja w Moskwie, we Włodzimierzu, Niżnym Nowogrodzie, w Czeboksarach i w Kazaniu. Budowa linii umożliwi skrócenie czasu podróży między Moskwą a Kazaniem z 14 godzin do 3,5 godziny.
Kazań liczący ponad milion mieszkańców jest jednym z największych ośrodków przemysłu maszynowego, chemicznego oraz spożywczego w Rosji. To jedno z większych centrów produkcji lotniczej. W mieście tym znajdują się dwie duże wytwórnie: Kazańskie Zjednoczenie Przemysłu Lotniczego oraz Kazańska Fabryka Śmigłowców. To także ważny ośrodek naukowy liczący 11 wyższych uczelni oraz liczne instytuty naukowe. Program budowy Kolei Dużych Prędkości, którego pierwsza linia ma połączyć stolicę Rosji z Kazaniem oznacza ogromne zmiany dla rozwoju regionu Kazania, a także miast-stacji położonych wzdłuż planowanej trasy: Władimira i Niżny Nowogrodu. Projekt KDP wpłynie tym samym bezpośrednio na wzrost gospodarki kraju, powiązania terytoriów Rosji i mobilność mieszkańców. Oczekiwany jest także wzrost zatrudnienia i ponad 300 tysięcy nowych miejsc pracy. Wzdłuż tej trasy koncentruje się 30 proc. (ok. 40 mln) populacji kraju. Rocznie ma z niej korzystać 10,5 mln pasażerów.
Moskwa – Kazań to nie wszystko. Poza magistralą, która przebiegnie przez sześć regionów: Moskwę, region podmoskiewski, Włodzimierz, Niżny Nowogród, Tatarstan oraz Udmurcję, planowana jest odnoga o parametrach linii dużych prędkości o długości 561 km z Kazania do Samary oraz modernizacja i poprawa parametrów linii łączących to miasto z położonymi na południu Saratowem i Wołgogradem. Ponadto, w programie ujęte jest także połączenie KDP z Moskwy do Sankt Petersburga, linią o długości 659 km. Jednak najbardziej ambitnym pomysłem jest budowa nowej linii dużych prędkości z Moskwy przez Tułę i Woroneż do Rostowa nad Donem, o długości ponad 1000 km, z możliwym przedłużeniem linii do Morza Czarnego, co oznaczałoby dojechanie szybką koleją do Soczi. To ogromne liczby, które mówią same za siebie. W przyszłości pierwsze skojarzenie z Kolejami Rosyjskimi nie będzie związane z kilkudniowymi podróżami Koleją Transsyberyjską, a z siecią magistrali dużych prędkości, które otworzą nowy etap historii kolei w Rosji.
Społeczeństwo popiera
Przeprowadzone w Rosji badania socjologiczne pokazały, że 85 proc. społeczeństwa popiera budowę Kolei Dużych Prędkości, a 50 proc. osób jest na „tak” dla dalszego rozwoju linii KDP o kolejne miasta-stacje. Wskazały również stosunek Rosjan do kwestii związanych z ochroną środowiska i świadomością oddziaływania transportu na otoczenie. W tym przypadku kolej jest najbardziej preferowaną formą transportu i ma szanse zdominować rynek rosyjskich usług przewozowych. Według danych statystycznych z Europy i Azji, kolej osiągająca prędkość do 400 km/h pochłania od 50-70 proc. całego ruchu pasażerskiego. Tym samym notowany jest spadek transportu lotniczego i samochodowego.
