Wnioskowany przez PKP Polskie Linie Kolejowe poziom stawek za dostęp do infrastruktury na rozkład jazdy 2015/2016 nie gwarantuje zahamowania spadku udziału kolei w przewozach towarowych – uważa Stowarzyszenie Menedżerów i Ekspertów Transportu Szynowego. Wysokie opłaty powodują, że pociągi są coraz mniej konkurencyjne. W związku z tym organizacja zaapelowała do Prezesa UTK o niezatwierdzanie nowego cennika.
Dramatyczny spadek przewozów ładunków trwa od lat, czego dowodzą prezentowane poniżej dane GUS.
Statystyki wskazują jednoznacznie, że po wejściu Polski do UE, w następstwie rozwoju gospodarczego kraju i dynamicznie rosnącej wymiany handlowej z zagranicą, głównie z Niemcami, rozpoczął się i trwa nadal boom na przewozy ładunków w transporcie lądowym.
– Od 2004 roku w Polsce jest potężny rynek przewozów ładunków, który stale rośnie – stwierdza Józef Marek Kowalczyk, prezes stowarzyszenia. – Skala wzrostu tego rynku za lata 2004- 2014 wyniosła 535,5 mln ton. To ponad dwukrotnie więcej niż wszystkie przewozy towarów koleją.
Całość tego ogromnego przyrostu przejął i nadal przejmuje wyłącznie transport samochodowy. Średnioroczny wzrost wożonych ładunków w tym sektorze wyniósł w analizowanym okresie 38,4 mln ton.
– Jakby tego było mało to kolej ze swoich, coraz skromniejszych przewozów, oddała transportowi samochodowemu ponad 50 mln ton ładunków. Średnio dziennie przybywa na drogach 105 tys. ton towarów. Gdyby kolej przejmowała ten wzrost to można byłoby z nich sformować każdego dnia 35 dodatkowych, ciężkich pociągów towarowych – podkreśla szef Stowarzyszenia Menedżerów i Ekspertów Transportu Szynowego.
Kolej stawała się z roku na rok mniej konkurencyjna na coraz dłuższe odległości. Ten niekorzystny trend wciąż trwa, co potwierdzają wyniki przewozowe w 2015 roku. Jaka jest tego przyczyna?
Według SEiMTS najważniejszym powodem tego negatywnego trendu są nadmiernie wysokie opłaty jakie ponoszą przewoźnicy kolejowi za dostęp do infrastruktury zarządzanej przez PKP PLK. Koszty korzystania z dróg publicznych są znacznie niższe, co skutkuje przejmowaniem całości przyrostu przewozów, jak również ładunków wożonych wcześniej przez kolej. Zdaniem organizacji, nowy cennik PLK cementuje ten stan, dlatego jest nie do przyjęcia.
Ponadto, SEiMTS proponuje, aby Polskie Linie Kolejowe jasno określiły, że wspomniane stawki dotyczą jedynie linii o szerokości torów 1435 mm oraz podały do publicznej wiadomości (przed zatwierdzeniem cennika) wysokość i przeznaczenie ulg w opłacie podstawowej za dostęp do infrastruktury – dla intermodalu decydujący powinien być fakt korzystania z dwóch środków transportu, a nie, jak obecnie, sam przewóz towarów w kontenerach.
Zastrzeżenia organizacji budzi znaczący wzrost opłat za postój pociągu na stacjach i przystankach oraz wygłaszanie komunikatów megafonowych oraz obsługę urządzeń informacji wizualnej. Przykładowo na stacjach kat. AIII wzrost opłaty łącznej za postój i wygłaszanie komunikatów wynosi 19 proc., zaś sumaryczny koszt postoju, komunikatu i informacji wizualnej – aż 23 proc.
– Brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia na tak duży wzrost opłat – uważa Józef Marek Kowalczyk.
Poza tym, w zasadach kalkulacji stawek założono spadek liczby postojów dla pozostałych pojazdów kolejowych z napędem i składów manewrowych pasażerskich z 340 tys. do 270 tys., a także spadek liczby rozrządzanych wagonów na stacjach wyposażonych w czynne górki rozrządowe z 1,6 mln do 1,35 mln. Jednocześnie PLK przewiduje spadek liczby formowanych składów ze 114 tys. do 95 tys. oraz wolumenu czynności rozładunkowych z 500 tys. do 430 tys.
– Z tego wynika, że w przedłożonym przez PLK cenniku, PLK założyła duży i niczym nie uzasadniony wzrost opłat dodatkowych. Takie rozwiązanie jeszcze bardziej pogrąży rynek kolejowy – zaznacza prezes SEiMTS.
Stąd, stowarzyszenie wnosi, aby nie zatwierdzać nowych stawek oraz apeluje do Prezesa UTK o podjęcie inicjatywy zmian legislacyjnych w zakresie systemu stanowienia stawek, które przywróciłyby konkurencyjność kolei względem pozostałych gałęzi transportu.
