Stowarzyszenie Ekspertów i Menedżerów Transportu Szynowego zwróciło się do Andrzeja Adamczyka, ministra infrastruktury i budownictwa z wnioskiem o rozpoczęcie prac nad przejęciem infrastruktury kolejowej na bezpośrednią własność Skarbu Państwa i Jednostek Samorządu Terytorialnego. Organizacja chciałaby jednocześnie zakazać jakiejkolwiek sprzedaży elementów infrastruktury, a także ustanowić prawo pierwokupu przez państwo i samorządy kluczowych jej składników.
W opinii Józefa Marka Kowalczyka, prezesa Stowarzyszenia w polskim systemie prawnym brakuje ustawowej gwarancji zachowania publicznej własności infrastruktury kolejowej. W rezultacie, od 2000 r. obserwujemy proces wyprzedawania poszczególnych składników majątkowych PKP. Błędem było to, że przed prywatyzacją PKP Cargo i PKP Energetyki nie dokonano wyłączenia z tych podmiotów ważnych składników infrastruktury, które w myśl obowiązujących przepisów powinny być wniesione do PKP PLK.
Przeciwdziałając wyprzedaży należy wprowadzić całkowity zakaz takich transakcji. Ponadto, dla odzyskania (przynajmniej częściowego) sprzedanych składników infrastruktury należy wprowadzić prawo ich pierwokupu przez Skarb Państwa i Jednostki Samorządu Terytorialnego.
Propozycje SEiMTS powinny zostać wprowadzone do ustaw o transporcie kolejowym oraz ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego PKP.
„Pragniemy podkreślić, że reforma systemu własności infrastruktury kolejowej jest punktem wyjścia do wyrównania warunków konkurencyjności transportu kolejowego z transportem samochodowym” – czytamy w piśmie przesłanym do ministra Andrzeja Adamczyka.
Nierozsądne, zdaniem Stowarzyszenia Ekspertów i Menedżerów Transportu Szynowego, jest kontynuowanie przez PKP PLK praktyk zastawiania linii kolejowych jako zabezpieczenia pod zaciągane kredyty bankowe, niezbędne dla sfinansowania wkładu własnego do inwestycji finansowanych ze środków unijnych. Utrzymywanie takich praktyk może w przyszłości skutkować niekontrolowaną prywatyzacją całości polskiej infrastruktury kolejowej. Aby zapobiec czarnemu scenariuszowi należy uchwalić i zrealizować operację jej przejęcia przez państwo i samorządy. Przy tej okazji PKP PLK należałoby oddłużyć.
W konsekwencji, finansowanie inwestycji stałoby się powinnością państwa i samorządu, tak jak to ma miejsce w przypadku dróg publicznych i autostrad.
SEiMTS wskazuje, że proponowane rozwiązania są zgodne z modelami własności infrastruktury kolejowej jakie obowiązują w większości starych państw UE. Eksperci deklarują, że są gotowi włączyć się w proces przygotowania tych zmian.
