Trudno sobie wyobrazić, aby w nieodległej przyszłości wielickie odgałęzienie kolejowe odzyskało niegdysiejsze wzięcie u pasażerów. Pięciu milionów pasażerów w roku – co w latach PRL było na tej trasie normą – nikt z pewnością już nie zdoła przewozić…
Kraków Drożdżownia leży na jednej z najstarszych linii w Małopolsce – uruchomionym już w 1857 r. szlaku z Krakowa do Wieliczki. Miasto znane dziś jako cel zwiedzających czynną nieprzerwanie od średniowiecza kopalnię soli, nie miało w tamtych latach charakteru ośrodka turystyki. Było ważnym ośrodkiem przemysłu. Doprowadzenie torów do kopalni ułatwiło transport cennego produktu do składów solnych w Podgórzu i Niepołomicach. Za sprawą powstania odgałęzienia do Wieliczki, w Bieżanowie szybko zamieszkało wielu pracowników kolei, w konsekwencji czego ta podkrakowska wieś zyskała nieoficjalną nazwę „kolonia kolejarzy”.
Jak powstał przystanek
Przystanek Drożdżownia powstał przy okazji inwestycji – w Bieżanowie (samodzielnej wówczas wsi graniczącej z Podgórzem, miastem również niezależnym od Krakowa) istniała w okresie budowy żelaznego szlaku gorzelnia dworska, którą na początku XX w. właściciel majątku obejmującego Bieżanów i Płaszów, baron Karol Czecz de Lindenwald (poseł na Sejm Krajowy Galicji, marszałek Rady Powiatowej w Wieliczce, wiceprezes Galicyjskiego Towarzystwa Rolniczego), postanowił przekształcić w bardziej zyskowną wytwórnię drożdży. Baron nie zdążył wprawdzie zrealizować zamiaru (zmarł w 1910 r.), ale budowę dokończył w 1920 r. jego syn Jan. Już w 1923 r. drożdżownia podupadła na tyle, że niezbędne okazało się jej odsprzedanie Tomaszowi Legierskiemu, od którego, po bankructwie, fabrykę przejął okocimski magnat piwny – baron Jan Goetz. Potentat nie zamierzał prowadzić interesu. Zdemontował urządzenia i przeniósł je do Okocimia. Puste zaś pomieszczenia odsprzedał przedsiębiorcom żydowskim z zastrzeżeniem, że przez ćwierć wieku nie uruchomią w nich wyrobu drożdży. Jednak nabywcy kupili niezbędną aparaturę i wznowili działalność, a kiedy interes rozkręcił się, poszerzyli profil produkcji o galalit wykorzystywany do robienia galanterii w rodzaju guzików czy grzebieni. Najprawdopodobniej w tych właśnie czasach powstał przystanek Bieżanów Drożdżownia. Nazwę Kraków Bieżanów Drożdżownia nadano mu dopiero po II wojnie, kiedy Bieżanów był już częścią Krakowa (nastąpiło to w 1941 r.).
To już historia…
Drożdżownia przetrwała okupację (została wtedy przejęta przez Niemców), okres PRL (po znacjonalizowaniu zmodernizowano ją i rozbudowano, od 1964 r. działała w strukturach Krakowskich Zakładów Przemysłu Spirytusowego, wytwarzała rocznie ponad 6000 ton drożdży – dla porównania, w najlepszych latach przed wojną jej produkcja nie przekraczała 400 ton w roku), ale nie poradziła sobie w wolnorynkowej rzeczywistości III RP. Wraz z macierzystą firmą drożdżownia stała się w 1991 r.
Krakowskim Przedsiębiorstwem Przemysłu Spirytusowego i Drożdżowego „Polmos”, przemianowanym następnie na Destylernię „Polmos” w Krakowie. W 2000 r. wydzielono ją jako Wytwórnię Drożdży Piekarskich w Krakowie Bieżanowie, a w 2005 r. sprzedano zagranicznemu inwestorowi – firmie Lallemand. Właściciel trzech drożdżowni – w Lublinie, Józefowie i Bieżanowie – zamknął wkrótce dwie firmy, w tym bieżanowską.
Przystanek wciąż przydatny
Dziś pamięć o zakładzie przenosi jedynie przystanek kolejowy – o randze mocno zmarginalizowanej w porównaniu z tą sprzed lat. Od 2005 r. w Krakowie Bieżanowie Drożdżowni nie ma nawet kasy biletowej, zaś obecność pracowników kolejowych wynika jedynie z konieczności obsługi rogatek przegradzających ruchliwą ulicę łączącą miasto z najstarszą częścią dawnego Bieżanowa. Na szczęście nadal trwa ruch na historycznej trasie do Wieliczki. Zelektryfikowany w 1960 r. szlak był zablokowany na długi czas w konsekwencji katastrofy w Kopalni Soli, do której doszło w 1992 r. W 2001 r. ruch wznowiono, a w 2012 r. – w ramach projektu „Zintegrowany system transportu zbiorowego w aglomeracji krakowskiej” zrealizowanego przez PKP PLK wespół z gminą Wieliczka na odcinku Kraków Bieżanów – Wieliczka Rynek Kopalnia – wymieniono nawierzchnię, sieć trakcyjną, zbudowano nowe urządzenia sterowania ruchem, stworzono system informacji pasażerskiej, założono przystanek Wieliczka Bogucice. Dzięki temu w 2014 r. nowy operator – Koleje Małopolskie – mógł rozpocząć świadczenie swoich usług. Firmowane przez niego szynobusy zapewniają dziś obsługę trasy i powodują, że Kraków Bieżanów Drożdżownia, przystanek o historii długiej i bogatej, wciąż bywa przydatny.
