Interdyscyplinarne programy badawcze w transporcie, logistyce i infrastrukturze oraz ocena możliwości ich finansowania ze środków krajowych i międzynarodowych do 2020 r. były tematem przewodnim seminarium, które odbyło się 24 czerwca w Ambasadzie Brytyjskiej w Polsce.
Seminarium zostało zorganizowane przez Fundację Centrum Analiz Transportowych i Infrastrukturalnych (CATI) – koordynatora Klastra Interdyscyplinarne Partnerstwo na rzecz Innowacyjnego Rozwoju Transportu i Infrastruktury oraz Brytyjsko-Polską Izbę Handlową pod patronatem Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Synergia nauki i przemysłu
Otwierając seminarium Pani Gill Atkinson, zastępca szefa Misji Ambasady Brytyjskiej w Polsce oraz Michael Dembiński, dyrektor ds. programowych Brytyjsko-Polskiej Izby Handlowej podkreślili potrzebę wzmocnienia pozycji UE w świecie w dziedzinie badań i technologii innowacyjnych oraz stworzenie jak najlepszych warunków do rozwoju działań naukowo-badawczych w okresie 2014 – 2020.
Prof. dr hab. Jacek Guliński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego określił perspektywy współpracy nauki i przemysłu w obszarze działań badawczych. Omówił również inicjatywy związane z realizacją unijnej strategii rozwoju innowacyjnej przedsiębiorczości w okresie 2014 - 2020, w tym w zakresie wsparcia klastrów i inicjatyw klastrowych. Synergia programów unijnych Strategia Europa 2020, Unia Innowacji, Europejska Przestrzeń Badawcza (ERA), Horyzont 2020 z regionalną infrastrukturą badawczą jest inwestycją w przyszły wzrost gospodarczy i wyższe zatrudnienie oraz odpowiedzią na wyzwania społeczne.
Finansowanie innowacji
Rafał Rowiński z Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce przedstawił założenia i priorytety unijnego programu finansowego Horyzont 2020, w ramach którego będą w dużej mierze finansowane działania innowacyjne.
Cele programów unijnych w zakresie klimatu, środowiska, energii, transportu etc. nie mogą być osiągnięte bez innowacji. Europa potrzebuje więcej i bardziej innowacyjnych małych i średnich przedsiębiorstw, a zatem i prywatnego inwestowania w kluczowe technologie wspierające innowacje w istniejących i powstających sektorach.
- Przełomowe rozwiązania powstają w interdyscyplinarnych działaniach i środowiskach, a obiecujące rozwiązania powinny być sprawdzane, demonstrowane i stosowane na dużą skalę – podkreślił Rafał Rowiński.
Międzynarodowe doświadczenia
- Na całym świecie innowacyjne technologie są podstawą funkcjonowania transportu, powinniśmy również do tego dążyć w naszym kraju - powiedział w czasie seminarium Bartłomiej Bodio, poseł na Sejm RP, członek Sejmowej Komisji Infrastruktury (INF).
Międzynarodowe programy wsparcia innowacji w transporcie oraz perspektywy ich rozwoju omówił podczas seminarium prof. Adam K. Prokopowicz z Fundacji Centrum Analiz Transportowych i Infrastrukturalnych (CATI).
- W Polsce nie brakuje kreatywności i generowania idei, ale nie potrafimy ich sprzedawać na światowym rynku jako innowacje. W sektorze transportowym podejmuje się liczne działania, lecz w sposób nieskoordynowany i nieefektywny. Dlatego tak ważna jest współpraca między sektorem nauki, biznesem i samorządami – twierdzi prof. Prokopowicz.
Dodaje również, że w planach jest stworzenie Międzynarodowego Programu Klastrowego z udziałem ekspertów, którzy podpowiedzą, jak wdrażać poszczególne projekty i osiągać z nich wymierne korzyści.
Marek Dalka z PNO Consultants przedstawił możliwości pozyskania dofinansowania innowacji ze źródeł międzynarodowych oraz programy pomocowe w obszarze innowacyjnych technologii. Zaś dr Agata Ciołkosz-Styk z Instytutu Geodezji i Kartografii w Warszawie zaprezentowała jeden z realizowanych programów w zakresie interdyscyplinarnych badań na rzecz innowacyjnych rozwiązań transportowych THE ISSUE. Projekt nawiązuje do kluczowych tematów
7 Programu Ramowego UE (wpływ transportu na mobilność w mieście, transport ekologiczny, środowisko oraz zdrowie, bezpieczeństwo i ochrona mieszkańców) i ma na celu zastosowanie w regionach europejskich wyników badań nad inteligentnymi rozwiązaniami transportowymi do osiągnięcia zrównoważonej gospodarki miejskiej.
Zdaniem dr Marcina Pawęski, prezesa The Chartered Institute of Logistics and Transport (CILT UK-Polska) stworzenie zintegrowanego systemu transportowego jest głównym wyzwaniem rozwoju infrastruktury transportowej w Polsce do roku 2020. Sprawne funkcjonowanie rynków transportowych zależy od rozwoju nowych technologii i stosowania najlepszych praktyk we wszystkich dziedzinach branży TSL.
Po co nam klaster?
Rozwój klastringu w Polsce jako efektywnej praktyki realizacji potencjału innowacyjnego nauki i przemysłu omówiła natomiast Joanna Podgórska, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności PARP. We współczesnej gospodarce klastry mogą stać się najważniejszymi ośrodkami innowacyjnego rozwoju tak firm, jak i regionów, bowiem duża liczba współpracujących podmiotów pozwala nie tylko zdobywać nowe rynki oraz poszerzać ofertę, ale i kumulować potencjał gospodarczy w skali krajowej i międzynarodowej. Słabe strony polskiego klastringu to przede wszystkim niska innowacyjność przedsiębiorstw w klastrze; mała liczba innowacji objętych ochroną prawną wprowadzonych w klastrze w ostatnich dwóch latach; słabe efekty współpracy z sektorem nauki (np. mała liczba spin offów w klastrach). Jak wynika z badań PARP, niewielka liczba klastrów realizuje wspólną aktywność rynkową w przygotowywaniu ofert dla odbiorców z zewnątrz oraz wspólnie pozyskuje zewnętrzne środki finansowe na projekty klastrowe.
Niewystarczająca jest też współpraca z innymi podmiotami regionalnych systemów innowacji, w tym instytucjami otoczenia biznesu.
Dr Mirosław Antonowicz z Akademii Leona Koźmińskiego, która w klastrze jest liderem grupy tematycznej Zarządzanie systemami transportowymi, zaprezentował uczestnikom seminarium projekt edukacyjny pt. Centrum Badawcze Innowacji w Transporcie, Logistyce i Infrastrukturze. Centrum jest innowacyjną formą kooperacji uczelni wyższych z sektorem transportowym i ma na celu m.in. uruchomienie w ALK studiów podyplomowych w zakresie transportu i logistyki w kontekście zagadnień innowacyjności.
- W Klastrze Interdyscyplinarne Partnerstwo na rzecz Innowacyjnego Rozwoju Transportu i Infrastruktury jesteśmy liderem grupy tematycznej dotyczącej nowoczesnego zarządzania mobilnością - mówi dr Ewa Wolniewicz-Warska z KAPSCH Telematic Services sp. z o. o. W ramach klastra zajmujemy się opracowaniem procedur standaryzacji, integracji oraz testowania, weryfikacji sprawności i jakości w zakresie wdrażanych systemów ITS. Oceniamy również możliwości optymalizacji kosztów rozwoju i implementacji rozwiązań monitoringu i kontroli ruchu drogowego w warunkach polskich poprzez zwiększenie efektywności wykorzystania istniejącej infrastruktury.
Ekologia i monitoring
Adam Wojczuk, dyrektor ds. handlu Lotos Asfalt akcentował ekologię, trwałość, ekonomię oraz bezpieczeństwo jako główne kierunki badawcze i rozwojowe w obszarze innowacyjnych technologii drogowych.
- Będąc liderem grupy tematycznej Klastra zajmujemy się tematem nawierzchni długowiecznych, które nie wymagają remontu w okresie 40-50 lat oraz nawierzchni obniżających hałas i zwiększających bezpieczeństwo (aquaplanning). Jako technologie innowacyjne w transporcie drogowym mogę wymienić recycling starych nawierzchni i wykorzystanie materiałów odpadowych; warm-mix-asphalt - obniżenie temperatur technologicznych przy wbudowywaniu nawierzchni, powodujące zmniejszenie energochłonności procesu oraz asfalty modyfikowane z dodatkiem destruktu gumowego – powiedział Adam Wojczuk.
Izabela Jeleń z Centrum Wiedzy Logistycznej Instytutu Logistyki i Magazynowania, który w klastrze jest liderem grupy Innowacyjne rozwiązania w logistyce i transporcie intermodalnym, podkreśliła ważność wypracowania wspólnych obszarów badawczych i tematów w zakresie logistyki, które mogłyby być finansowane przez Komisje Europejską w perspektywie do 2020 r.
- Mamy na celu zbudować Europejską Platformę Technologiczną w Logistyce, która pozwoli na globalne monitorowanie w czasie rzeczywistym środków transportu i ładunków. Jest to konieczne, jeśli chcemy w sposób zrównoważony wykorzystywać dostępne zasoby. Informacja w czasie rzeczywistym pozwoli także na zwiększenie wydajności procesów w łańcuchach dostaw, a także poprawi bezpieczeństwo samego przewozu - stwierdza Izabela Jeleń.
Rynki wschodnie i symulacja
Arkadiusz Żurek, prezes zarządu Instytutu INTL zwrócił uwagę na potencjał gospodarczy rynków wschodnich oraz możliwości wsparcia polskich firm przy rozpoczęciu aktywności biznesowej na rynkach transportowych Ukrainy i Rosji. Instytut INTL w ramach Klastra zajmuje się promowaniem i wdrażaniem innowacji oraz nowoczesnych rozwiązań logistycznych na rynkach wschodnich.
Symulację jako innowacyjną metodę analityczną mającą wpływ na proces decyzyjny zaprezentował uczestnikom seminarium Marcin Szybkowski z firmy Simulation Games Manufacture, która jest liderem grupy Klastra Rozwój proinnowacyjnych kompetencji i potencjału kadrowego w transporcie i infrastrukturze.
W czasie seminarium odbyło się oficjalne przyjęcie nowych członków Klastra Interdyscyplinarne Partnerstwo na rzecz Innowacyjnego Rozwoju Transportu i Infrastruktury. Dołączyły do niego Polskie Stowarzyszenie Telematyki i Transportu oraz spółka KOW media & marketing.
