Branża kolejowa w Europie Wschodniej znajduje się w okresie coraz bardziej intensywniej modernizacji, głównie dzięki planom rządowym, które stawiają na zwiększenie konkurencyjności transportu kolejowego.
Promowanie kolei jako zrównoważonego rozwiązania kompatybilnego z innymi środkami transportu ma wysoki priorytet w Unii Europejskiej. Program transeuropejskich sieci transportowych (ang. Trans-European Transport Networks, TEN-T), obejmujący rozwój systemów transportu drogowego, kolejowego, powietrznego oraz wodnego dla potrzeb projektów UE, zakłada łączne inwestycje wysokości 6 848 mln euro w Europie Wschodniej.
Według najnowszej analizy Frost & Sullivan, globalnej firmy doradczej, pt. Analiza możliwości dla rynku kolejowego w Europie Wschodniej: Perspektywa 360 stopni (ang. Opportunity Analysis of the Eastern European Rail Market: A 360-degree Perspective), wynika, iż w regionie, obejmującym Polskę, Czechy, Węgry, Rumunię i Ukrainę, do 2020 roku planowane są inwestycyjne o wartości 33 mld euro dla projektów rozwoju infrastruktury, z czego prawie 70 procent będzie związane z modernizacją linii kolejowych.
Nakłady te są niezbędne ze względu na starzejącą się infrastrukturę – przeciętny wiek systemów sygnalizacji w Europie Wschodniej to 30 lat – a niski poziom wsparcia władz samorządowych przyczynił się do pogłębienia nienajlepszej sytuacji w branży, która utknęła w błędnym kole. Firmy kolejowe nie będą rentowne bez nowoczesnej infrastruktury, która zapewniłaby wzrost udziału państwa w transporcie kolejowym. Jednocześnie zainteresowanie państwa koleją pozostaje na niskim poziomie, ponieważ nie jest ona postrzegana jako środek transportu przynoszący zyski.
– Kraje Europy Wschodniej muszą dużo zainwestować, aby zwiększyć konkurencyjność i zapewnić zrównoważony rozwój kolejnictwa – stwierdza Shyam Raman analityk rynku motoryzacji i transportu firmy Frost & Sullivan. – Stopniowe odnowienie i wymiana przestarzałego taboru oraz zmodernizowanie infrastruktury na bardziej niezawodne i wyposażone w nowoczesne systemy będzie mieć kluczowe znaczenie dla podwyższenia efektywności, bezpieczeństwa i ilości realizowanych przewozów pasażerskich i towarowych – dodaje.
Realizacja wytycznych UE, które sprzyjają współpracy między sektorem publicznym i prywatnym, również pomoże przedsiębiorstwom branży kolejowej pokonywać wyzwania technologiczne, a tym samym nadal rozwijać się. Przykładowo, projekt Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym (ang. ERTMS) zobowiązuje wszystkie państwa członkowskie UE do zastąpienia istniejących systemów sygnalizacyjnych nowymi rozwiązaniami zgodnymi ze standardami ERTMS.
Ponadto, modele biznesowe nowej generacji na nowo zdefiniują propozycje biznesowe, stymulując rozwój technologii i produktów. Dostawcy technologii wkraczają na rynek poprzez zawiązywanie spółek z lokalnymi firmami, wpływając tym samym na dynamikę całej branży. Pozyskiwanie lokalnych firm ułatwia działania rynkowe producentów globalnych.
– Aby odnieść sukces na tym wolno rozwijającym się rynku, wielu producentów towarów musi współpracować ze sobą przy projektach realizacji różnych elementów oferty zamiast konkurować niezależnie – zauważa Raman. – Muszą również wykazać się wyjątkową zdolnością adaptacji, ponieważ dostawcy drugiego i trzeciego szczebla będą prawdopodobnie bardzo rozdrobnieni i przez to podatni na ryzyko w tym niepewnym etapie rozwoju rynku kolejowego w Europie Wschodniej – dodaje.
Wraz ze wzrostem efektywności i wydajności operacyjnej w branży kolejowej, łączna długość eksploatowanych linii i taboru kolejowego zmniejszy się w ciągu kilku najbliższych lat. Po roku 2020 oczekuje się gwałtownego zwiększenia tempa wzrostu rynku.
