Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury i budownictwa, Władysław Ortyl, marszałek województwa podkarpackiego oraz Peter Chudik, przewodniczący Kraju Preszowskiego podpisali dokument inicjujący przywrócenie połączeń kolejowych między Łupkowem a Medzilaborcami. To pierwszy krok w kierunku reaktywacji regularnych przewozów osób publicznym transportem zbiorowym między Polską a Słowacją, które obecnie praktycznie nie funkcjonują.
Połączenie kolejowe z Łupkowa na Słowację zostało uruchomione w 1999 roku. Nastąpiło to po 56 latach przerwy, kiedy to w 1943 roku tunel kolejowy biegnący pod przełęczą Łupkowską został zaminowany i wysadzony. Od 11 marca 2011 roku na wniosek Kolei Słowackiej oraz Ministerstwa Infrastruktury, które było organizatorem przygranicznych połączeń, podjęto decyzję o likwidacji pociągu relacji Medzilaborce – Łupków. Faktycznie składy kursowały do końca 2010 roku.
Obecnie, pomimo zniesienia granic i otwarcia przepływu osób, przewozy autobusowe, jak i kolejowe paradoksalnie, między Polską a Słowacją zamarły. Zlikwidowano niemal wszystkie połączenia kolejowe. Przykładowo, przez przejście graniczne w Muszynie i Łupkowie nie kursuje ani jeden pociąg pasażerski.
Skutecznym rozwiązaniem tego problemu byłoby zawarcie polsko-słowackiej umowy międzynarodowej, na mocy której lokalne transgraniczne połączenia autobusowe i kolejowe (w tym połączenia użyteczności publicznej) byłyby traktowane jako połączenia krajowe w przypadku wykonywania ich do pierwszej (wyznaczonej szczegółowo w umowie) miejscowości przygranicznej po drugiej stronie granicy. Czy tak się stanie? Zobaczymy. Kolejny krok w celu przywrócenia tych połączeń należy teraz do Polsko-Słowackiej Komisji Międzyrządowej do spraw Współpracy Transgranicznej.
Okazją do dyskusji nt. promowania przewozów pasażerskich w obszarze przygranicznym Polski i Słowacji, a także rozwoju ruchu turystycznego w Bieszczadach jest wyjazdowe posiedzenie sejmowej komisji Infrastruktury na Podkarpaciu, poświęcone założeniom programu drogowego i kolejowego do roku 2023 ze szczególnym uwzględnieniem południowo-wschodniej części kraju. Wczoraj komisja obradowała w Zagórzu, dziś druga część posiedzenia odbywa się w Sanoku. Członkowie komisji wizytowali też polsko-słowackie przejścia graniczne w Krościenku oraz Radoszyce-Palota, oceniając ich potencjał komunikacyjny.
Na spotkaniu w Medzilaborcach strona słowacka prezentowała projekt „Szlak Szwejka”, biegnącego z Rzeszowa przez Zagórz, Medzilaborce, Koszyce, Użhorod do Miskolca. Peter Chudik, przewodniczący Kraju Preszowskiego wyraził zadowolenie, że strona polska jest zainteresowana rozwojem połączeń kolejowych ze Słowacją. Mówił, że to wizyta przełomowa, jednocześnie wyraził nadzieję na dalszy rozwój współpracy.
Z kolei marszałek Władysław Ortyl chciałby, aby wspólny przejazd szynobusem, który wyruszył ze stacji kolejowej w Zagórzu do Medzilaborec realnie przełożył się na uruchomienie pociągów pasażerskich między Podkarpaciem, a Krajem Preszowskim.
– Myślę, że dzisiaj będąc tu z delegacją rządową i z delegacjami samorządowymi, jaśniej i czytelniej patrzymy na przyszłość tych połączeń. Ze swojej strony będziemy starali się pokonać wszystkie problemy, które stoją na przeszkodzie do uruchomienia regularnych przewozów. Pomysł przyjazdu tu szynobusem zrodził się bardzo spontanicznie i bardzo dziękuję za to spotkanie. Ze swojej strony mogę powiedzieć, że będziemy dążyć do tego, abyśmy mogli częściej tu przyjeżdżać, oczywiście koleją – mówił marszałek.
W rozmowach w Medzilaborcach, oprócz marszałka Władysława Ortyla udział wzięli także minister Andrzej Adamczyk, posłowie z sejmowej komisji infrastruktury oraz przedstawiciele PKP PLK i Przewozów Regionalnych. Stronę słowacką reprezentowali Peter Chudik, przewodniczący Kraju Preszowskiego, Vladislav Visnowsky, burmistrz Miasta Medzilaborce, Milan Bajaj, starosta Powiatu Medzilaborce i Alena Blichova z Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Rozwoju Regionalnego Republiki Słowackiej.
Minister Adamczyk przypomniał, że rząd będzie wspierał rozwój infrastruktury kolejowej na Podkarpaciu. Na działania inwestycyjne na terenie województwa na lata 2016 – 2023 w ramach KPK przewidziano ponad 2,5 mld zł.
Uczestnicy posiedzenia Komisji Infrastruktury omówili również założenia Wojewódzkiego Funduszu Kolejowego. Jest to wspólna inicjatywa województwa podkarpackiego oraz samorządów, które położone są wzdłuż przebiegu linii kolejowych. Jej intencją jest współdziałanie samorządów oraz pomoc finansowa w realizacji zadań, które poprawią infrastrukturę okołokolejową. W ramach wdrożenia projektu, z jednostkami samorządu terytorialnego zostały podpisane listy intencyjne oraz porozumienia dotyczące zasad realizacji inwestycji. Zakłada się, że pierwsze inwestycje pojawią się już w 2016 r.
