W 2016 r. Polacy chętniej jeździli pociągami niż rok wcześniej. Jednak stopień wykorzystania kolei w przewozie osób w naszym kraju jest niższy niż w krajach zachodnioeuropejski czy na Węgrzech – wynika z opracowania UTK.
Urząd Transportu Kolejowego opublikował „Sprawozdanie z funkcjonowania rynku transportu kolejowego w 2016 r.”. Wynika z niego, że w 2016 r. polski rynek transportu kolejowego rozwijał się dynamiczne. W przewozach pasażerskich zaobserwowano drugi rok z rzędu wzrost parametrów. W 2016 r. liczba pasażerów wzrosła o ponad 12 milionów z 280,3 do 292,5 mln, czyli o ponad 4%. To najlepszy wynik od 2002 r., kiedy to z usług kolei skorzystało 304 mln pasażerów.
– Ubiegły rok w kolejnictwie upłynął pod znakiem dużych wzrostów w transporcie pasażerskim i intermodalnym. W roku 2017 widać zachowanie tej tendencji, ale będzie to też rok wyzwań. Do najważniejszych należą te związane z rozstrzyganiem przetargów i podpisywaniem umów na modernizację linii kolejowych oraz prowadzeniem już rozpoczętych inwestycji. To od właściwego ich przygotowania i realizacji zależy kondycja branży oraz transportu kolejowego w 2017 roku oraz w latach następnych – ocenia Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, który skomentował sprawozdanie.
Polacy rzadko jeżdzą pociągami
Jednak z analizy UTK wynika, że na tle innych krajów europejskich średnia liczba podróży na statystycznego mieszkańca w Polsce jest niska i wynosi niecałe 8 podróży. Przeciętny mieszkaniec Europy wśród analizowanych krajów podróżuje koleją prawie 21 razy w ciągu roku.
– Widać, że wykorzystanie kolei jest wyższe w krajach Europy Zachodniej i niższe w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, aczkolwiek na tym tle wyróżnia się niemal dwa razy większe wykorzystanie kolei na Węgrzech niż w Polsce. Świadczy to na pewno o niewykorzystanym potencjale kolei w naszym kraju – stwierdzają autorzy Sprawozdania.
Popularność kolei w Polsce różni się znacząco w poszczególnych regionach. Najwyższy poziom wskaźnika wykorzystania kolei w 2016 r. odnotowano w województwie pomorskim, gdzie wynosił on 23,3. Drugie miejsce w tym zestawieniu zajęło województwo mazowieckie – 18,9. Kolejne województwo – wielkopolskie – osiągnęło poziom 8,2. Czwarte w kolejności województwo dolnośląskie ze wskaźnikiem 7,7 charakteryzowało się wykorzystaniem niewiele przekraczającym średnią.
– Najwyższy wskaźnik wykorzystania charakteryzował województwa o dobrze rozwiniętych sieciach kolei aglomeracyjnych i regionalnych, co przekłada się na odciążenie indywidualnego transportu samochodami osobowymi. Cztery pierwsze województwa w tym zestawieniu – pomorskie, mazowieckie, dolnośląskie i wielkopolskie – nie tylko odnotowały największy wskaźnik wykorzystania, ale również wykazały jego wzrost w okresie 2012-2016. Podobną sytuację w 2016 r. zaobserwować można było w województwie małopolskim, co jest głównie wynikiem rozpoczęcia działalności Kolei Małopolskich na początku rozkładu jazdy 2014/2015 – komentuje UTK.
Na Mazowszu najwięcej pasażerów
Jeśli chodzi o liczbę pasażerów to spośród polskich regionów, najwięcej pasażerów kolei jest na Mazowszu. W 2016 r. w województwie mazowieckim odprawiono 101,1 mln pasażerów.
– Chociaż w porównaniu do roku 2015 spadek liczby pasażerów wynosi tu 1,4 mln pasażerów (2,0 pkt procentowe udziału) najwięcej spośród wszystkich województw – to jest to pierwszy spadek po wieloletnim okresie wzrostów. Sytuacja ta była spowodowana remontami infrastruktury Chociaż w porównaniu do roku 2015 spadek liczby pasażerów wynosi tu 1,4 mln pasażerów (2,0 pkt procentowe udziału) najwięcej spośród wszystkich województw – to jest to pierwszy spadek po wieloletnim okresie wzrostów – wyjaśnia UTK.
Na drugim biegunie w 2016 r. było województwo małopolskie o największym wzroście wg liczby pasażerów i udziału, odpowiednio o 5 mln pasażerów i 1,6 pkt procentowego, spowodowanym głównie wzrostem liczby pasażerów regionalnych i aglomeracyjnych. Analogiczną sytuację można zaobserwować również w województwach dolnośląskim i wielkopolskim (wzrosty odpowiednio o 3,3 mln i 0,8 pkt procentowego udziału oraz 1,8 mln i 0,2 pkt procentowego udziału).
Tabor coraz nowocześniejszy
Na popularność kolei wpływ ma stan taboru. Średni wiek wagonów (w tym członów spalinowych i elektrycznych zespołów trakcyjnych) oraz elektrycznych zespołów trakcyjnych w 2016 r. wyniósł odpowiednio 24,8 roku (26,8 w 2015 r.) i 27,6 roku (względem 28,8 lat w 2015 r.). W przypadku taboru wagonowego spadek średniego wieku podobnie jak w roku poprzednim w największym stopniu związany był z coraz większym udziałem członów elektrycznych zespołów trakcyjnych w całości taboru wagonowego. W 2012 r. stanowił on niecałe 50,7%, by w 2016 r. wynieść 59,3%. W przypadku wagonów nie stanowiących części zespołów trakcyjnych średni wiek wyniósł 28,5 roku.
– Ważnym elementem związanym z rozwojem przewozów pasażerskich jest tabor odpowiadający wymaganiom klientów kolei. Wśród udogodnień, których istnienie wydaje się szczególnie istotne znajduje się klimatyzacja, system zamknięty toalet, dostęp do Internetu czy miejsca dla rowerów. Znaczna część taboru pasażerskiego nadal nie jest dostosowana do wymagań klienta. Szczególnie widoczny jest brak oczekiwanego wyposażenia w konwencjonalnych wagonach, nie wchodzących w skład zespołów trakcyjnych – zauważa UTK.
