Analiza reaktywacji połączeń pasażerskich na linii 35 Ostrołęka - Szczytno

13.12.2023 Warmińsko - Mazurski autobus szynowy SA133-018 podczas zmiany kierunku jazdy na stacji Szczytno, pociąg REGIO 95910/1 relacji  Braniewo - Chorzele. Fot. Szymon Suliński

2 stycznia 2013 roku przywrócone zostały pociągi pasażerskie na warmińsko-mazurskim odcinku Szczytno – Wielbark w liczbie 2 par. Częściowo reaktywacja połączeń związana była z powstaniem w Wielbarku fabryki mebli IKEA. Firma ta dofinansowała za ponad 150 tysięcy złotych  przywrócenie do stanu używalności niewykorzystywanego toru między Szczytnem a Wielbarkiem. W ramach prac naprawiono m.in. most, wycięto krzaki wzdłuż linii oraz wymieniono część podkładów. IKEA miała w planach korzystać z transportu kolejowego jednak niestety na planach się skończyło mimo wyłożenia pieniędzy na remont toru. Prawdopodobnie transport drogowy okazał się tańszy i efektywniejszy. Wprowadzony rozkład jazdy pociągów osobowych niestety nie pokrywał się z 3 zmianowym systemem pracy fabryki w Wielbarku. Brakowało trzeciej pary pociągów, która mogłaby dowieźć pracowników na nocną zmianę i odwieźć do domów ze zmiany popołudniowej. Już w marcu 2013 roku zmieniono rozkład jazdy  pociągów na odcinku Szczytno – Wielbark. Zmiany tłumaczono poprawą dla lokalnej społeczności komunikacji  ze Szczytnem i Olsztynem. Pierwszy pociąg odjeżdżał z Wielbarka dopiero po 9 rano, a popołudniowy przed godziną 18. Oferta zaledwie dwóch par pociągów do tego w niezbyt trafionych godzinach nie miała szans powodzenia i frekwencja była znikoma. Stąd też dnia 9 czerwca 2013 roku pociągi zniknęły z rozkładu jazdy. 

3 lata później 29 października 2016 roku nastąpiła druga reaktywacja połączeń do Wielbarka. Pociągi uruchamiano w relacji bezpośredniej z i do Olsztyna Głównego ale niestety tylko w weekendy… Taka oferta nie dawała dużych szans na uzyskanie nawet przyzwoitej frekwencji podróżnych. Połączenia zostały zlikwidowane już po 2 miesiącach dnia 24 grudnia 2016 roku!

 

 

Sposób przeprowadzenia obu reaktywacji połączeń kolejowych do zamieszkanego przez 3 tysiące mieszkańców Wielbarka można niestety stawiać za przykład – jak nie powinna wyglądać organizacja kolejowych przewozów pasażerskich… Obie próby można uznać za nietrafione. Oferta 2 par pociągów nigdy nie będzie atrakcyjna dla potencjalnych podróżnych, a w drugim przypadku tylko w weekendy to już całkowita porażka… Do tego jak można już po 2 miesiącach funkcjonowania zlikwidować połączenia, nie dając odpowiedniego czasu na pozyskanie podróżnych? Należało mieć nadzieję, że Województwo Warmińsko – Mazurskie będzie z tych sytuacji wyciągać odpowiednie wnioski.

W latach 2015-2016 w związku z rozbudową Portu Lotniczego Olsztyn – Mazury w Szymanach wyremontowany został 10 kilometrowy odcinek linii 35 od Szczytna do Szyman a także powstała nowa linia kolejowa 747 o długości 1,6 kilometra Szymany – Szymany Lotnisko. 21 stycznia 2016 roku pociąg osobowy dowiózł pierwszych podróżnych bezpośrednio do Portu Lotniczego. Obecnie do Szyman Lotnisko kursuje tylko jeden pociąg na dobę i to tylko przez 4 dni w tygodniu…. Ale na to przydałaby się oddzielna analiza.

 

 

Dalsza część linii 35 między Ostrołęką a Szymanami czekała na lepsze czasy i można powiedzieć, że w końcu się doczekała. W latach 2019-2023 gruntownej modernizacji została poddana mazowiecka część linii 35 – 56 kilometrowy odcinek Ostrołęka – Chorzele. Inwestycja warta około 347 mln złotych została sfinansowana ze środków unijnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014 – 2020. Na całym modernizowanym odcinku Ostrołęka - Chorzele położony został  nowy tor. Odbudowano stacje Grabowo, Jastrząbka i Chorzele na których oprócz toru głównego zasadniczego są po 2 tory główne dodatkowe umożliwiające krzyżowanie pociągów pasażerskich i towarowych. Posterunki ruchu sterowane są z nowego LCS Ostrołęka. Wybudowano nowe perony na stacjach Ostrołęka, Grabowo, Jastrząbka, Chorzele oraz przystankach osobowych Nowa Wieś Kościelna, Zabiele Wielkie, Parciaki, Olszewka i Raszujka. Powstał nowy 45-metrowy most kolejowy nad Narwią. Odcinek Ostrołęka – Chorzele dostosowany jest do prędkości 120 km/h dla pociągów pasażerskich i do 80 km/h dla towarowych

 11 czerwca 2023 roku uruchomione zostały pociągi pasażerskie na wyremontowanym odcinku Ostrołęka – Chorzele. Spółka Koleje Mazowieckie, która prowadzi przewozy na terenie Województwa Mazowieckiego uruchomiła 8 par pociągów osobowych relacji Ostrołęka – Chorzele – Ostrołęka kursujących codziennie, tylko jedna para pociągów nie kursuje w soboty. Kursy obsługiwane są przez autobusy szynowe serii VT627 i SA135. Jak na powrót połączeń po 22 latach oferta jest naprawdę dobra i może zaspokajać potrzeby okolicznych mieszkańców. Na stacji Ostrołęka można przesiadać się do pociągów w kierunku Tłuszcza i dalej do Warszawy. W pierwszych miesiącach funkcjonowania nowego połączenia wprowadzona została atrakcyjna taryfa biletowa. Pierwszego dnia zainteresowanie mieszkańców i turystów było bardzo duże co potwierdza jak ważny dla codziennego życia jest transport kolejowy.

Dla pełnego powrotu do życia linii 35 Ostrołęka - Szczytno pozostał jeszcze do wskrzeszenia 26 kilometrowy odcinek Chorzele - Wielbark - Szymany położony w znacznej większości na terenie Województwa Warmińsko - Mazurskiego. Na szczęście dostrzeżono potrzebę przywrócenia przejezdności całej linii 35 i PKP PLK zdecydowało o remoncie odcinka Chorzele - Wielbark ze środków własnych, a kawałek Wielbark - Szymany był o czym wspominałem wcześniej remontowany dzięki dofinansowaniu fabryki IKEA.

 

 

Prace na odcinku Chorzele - Wielbark rozpoczęły się wiosną roku 2023 i objęły wymianę toru na długości prawie 3 km oraz remont 5 obiektów inżynieryjnych  w tym mostów i przepustów. Ponad 21 km toru zostało wyregulowane za pomocą specjalnej maszyny. Prace zakładały również remont peronów w Wielbarku i Jesionowcu. Roboty objęły także 17 przejazdów kolejowo-drogowych. Całkowity koszt wyniósł ponad 45 mln złotych netto. Prace zostały zakończone jesienią 2023 roku, dzięki czemu możliwe stało się przywrócenie ruchu pociągów na początku z prędkością 60 km/h a docelowo ma być 80 km/h. Obecnie prowadzone są prace mające na celu przywrócenie do czynności ruchowych stacji Wielbark, która ma być sterowana przez LCS Szczytno.

10 grudnia 2023 roku wraz z wejściem w życie rocznego rozkładu jazdy pociągów 2023/2024 Warmińsko – Mazurski Zakład POLREGIO w Olsztynie uruchomił pociągi REGIO do Chorzeli, kursujące w relacji Olsztyn Główny – Chorzele – Olsztyn Główny z czego niektóre  do i z Braniewa (na linii Olsztyn Gutkowo – Braniewo również został przywrócony ruch pociągów pasażerskim o czym można przeczytać w moim artykule https://kurier-kolejowy.pl/aktualnosci/44042/powrot-pociagow-pasazerskich-na-linie-221-olsztyn-gutkowo---braniewo.html )

Rozkład jazdy POLREGIO na odcinku Olsztyn Główny – Chorzele w pierwszej edycji rocznego rozkładu jazdy 2023/2024 obowiązującej od 10 grudnia 2023 do 9 marca 2024 roku wygląda następująco:

 

Rozkład jazdy Kolei Mazowieckich na odcinku Ostrołęka – Chorzele w pierwszej edycji rocznego rozkładu jazdy 2023/2024 obowiązującej od 10 grudnia 2023 do 9 marca 2024 roku wygląda następująco:

 

 

Przywrócenie do życia linii kolejowej 35 Ostrołęka – Szczytno jest na pewno godne pochwały, stwarza wiele możliwości zarówno dla przewozów pasażerskich jak i dla towarowych. Gratulacje dla Województwa Mazowieckiego za pozyskanie unijnych środków dzięki którym odcinek Ostrołęka – Chorzele został wyremontowany w wysokim standardzie, infrastruktura na tym odcinku jest obecnie lepsza niż na wielu ważniejszych liniach w naszym kraju. Również należy pochwalić PKP PLK za przeprowadzone prace na odcinku Chorzele – Wielbark pozwalające na przywrócenie po latach ciągu komunikacyjnego Ostrołęka – Chorzele – Wielbark – Szczytno – Olsztyn Główny i to na większości w bardzo dobrym stanie technicznym (odcinek Olsztyn Główny – Szczytno jak i cała linia 219 też został gruntownie zmodernizowany).

Linia 35 Ostrołęka – Szczytno jest doskonałym przykładem jak w Polsce nie idą w parze -poprawa stanu infrastruktury z organizacją kolejowych przewozów pasażerskich. Zazwyczaj problemy powstają gdy dana linia kolejowa leży na ternie dwóch lub więcej województw. Organizatorami przewozów regionalnych na swoich terenach są Urzędy Marszałkowskie w związku z czym połączenia stykowe są problematyczne, regionalizacja jest niestety mocno widoczna.

Każdy powrót po latach kolejowych połączeń pasażerskich jest niezwykle ważny dla społeczeństwa,  każdy pojawiający się w rozkładzie jazdy pociąg bardzo cieszy i pozwala podjąć walkę z wykluczeniem komunikacyjnym oraz przekonać ludzi do korzystania z ekologicznego transportu zbiorowego. Jednak w przypadku linii 35 najbardziej razi brak porozumienia Województwa Mazowieckiego z Województwem Warmińsko – Mazurskim w sprawie uruchamiania bezpośrednich pociągów w relacji Olsztyn Główny – Ostrołęka – Olsztyn Główny. Takie połączenie istniało przed zawieszeniem przewozów w roku 2001. Byłaby to fajna relacja łącząca ponad 170 tysięczną stolicę Województwa Warmińsko – Mazurskiego z jednym z większych miast Mazowsza prawie 50 tysięczną Ostrołęką. A tak spółka Koleje Mazowieckie uruchamia pociągi w relacji Ostrołęka – Chorzele – Ostrołęka a spółka POLREGIO pociągi w relacji Olsztyn Główny - Chorzele - Olsztyn Główny a w niektórych przypadkach nawet do i z Braniewa. Sprawia to, że stacja Chorzele stała się ciekawym centrum przesiadkowym. Można chyba ją nazwać ewenementem w skali kraju, bowiem miejscowość Chorzele zamieszkuje zaledwie około 3 tysiące mieszkańców, do tego stacja jest oddalona od centrum w odległości ponad 2 kilometry. Analizując rozkład jazdy pociągów zwraca uwagę dysproporcja między ofertami obu przewoźników. Liczba 8 par pociągów spółki Koleje Mazowieckie jest naprawdę bardzo dobra i pozwala traktować kolej jako codzienny wygodny i poważny środek transportu . Jednak patrząc na ofertę Warmińsko – Mazurskiego Zakładu POLREGIO można mieć wiele zastrzeżeń… W dni powszednie oferowane są 4 pary pociągów, nie jest to zbyt bogata oferta, ale jak na początek można to jeszcze uznać za niezbędne minimum. Jednak patrząc jak sytuacja wygląda w weekendy można użyć stwierdzenia, że jest to kompromitacja… W soboty z Olsztyna do Chorzeli dojedziemy jednym pociągiem, a wrócić można dwoma, natomiast w niedziele i święta do dyspozycji są dwa pociągi, a na powrót aż jeden… Wprawdzie zamożność oby Województw jest na innym poziomie i na pewno Mazowieckie stać na większe dofinansowanie kolejowych przewozów pasażerskich niż Warmińsko – Mazurskie. Ale nie jest to wystarczające wytłumaczenie zaistniałej sytuacji. Organizacja transportu kolejowego w Województwie Warmińsko – Mazurskim od lat jest niestety na słabym poziomie i cechuje się skąpą ofertą przewozową. A przecież ten region słynie z walorów przyrodniczych i ekologiczny środek transportu jakim jest kolej powinien być traktowany priorytetowo. Oferta połączeń z Olsztyna do Chorzeli zwłaszcza w weekendy nie pozwala traktować kolei jako codziennego środka transportu. W organizacji połączeń kolejowych trzeba brać pod uwagę wiele czynników. Po pierwsze nie można zakładać, że wszyscy pracują standardowo od poniedziałku do piątku w godzinach 7.00 - 15.00. W wielu branżach pracownicy pracują na zmiany po 12 godzin, czy też po 8 w różnych przedziałach czasowych oraz przede wszystkim także w soboty, niedziele i święta. Po drugie z kolei chcieliby również korzystać nie tylko ludzie dojeżdżający do pracy i szkół, ale także osoby np. w celach turystycznych, jadące do instytucji kultury, na wydarzenia sportowe itp. Olsztyn jest bardzo atrakcyjnym miastem z licznymi jeziorami. Przykładowo rodzice z dziećmi mieszkający w Chorzelach, Wielbarku i okolicznych wsiach wzdłuż linii 35 chcieliby w weekend pojechać na wycieczkę do Olsztyna – jak mają wybrać pociąg jako środek transportu jeżeli spółka POLREGIO zapewnia taką ofertę?

 

 

Wprawdzie większość pociągów POLREGIO ma zapewnione skomunikowania na stacji Chorzele z pociągami Kolei Mazowieckich jednak patrząc na całokształt połączeń na linii 35 nie jest to w pełni atrakcyjne rozwiązanie. Podróżni w dzisiejszych czasach cenią sobie najbardziej połączenia bezpośrednie. Czytając wcześniej wywiady z władzami obu województw jako główny powód podawany jest brak odpowiedniej liczby taboru spalinowego do obsługi połączeń bezpośrednich Olsztyn Główny – Ostrołęka – Olsztyn Główny. Jednak zagłębiając się w rozkład jazdy można łatwo tą tezę obalić. Np. o godzinie 8.43 do Chorzel dojeżdża warmińsko-mazurski autobus szynowy z Braniewa i stoi w Chorzelach do godziny 10.46 o której to odjeżdża do Braniewa. W tym czasie autobus szynowy Kolej Mazowieckich odjeżdża z Chorzel do Ostrołęki o godzinie 8.51, dojeżdża do stacji końcowej o 9.40 po czym następny pociąg rusza z Ostrołęki o 9.52 i przyjeżdża do Chorzel o 10.41 – skomunikowania są zapewnione.  Jaki z tego wniosek? Pojazd POLREGIO zamiast stać w Chorzelach 2 godziny obsłużyłby w tym czasie bezpośrednią relację Braniewo - Olsztyn Główny - Ostrołęka - Olsztyn Główny - Braniewo, a pojazd Kolei Mazowieckich mógłby być wykorzystany do obsługi bezpośredniej relacji Ostrołęka - Olsztyn Główny - Ostrołęka. Przy odpowiednim zaplanowaniu rozkładu jazdy i obiegów taboru można zapewnić obsługę całego ciągu komunikacyjnego taką samą liczbą pojazdów. Przykładowo Koleje Mazowieckie obsłużyłyby 2 pary bezpośrednie Ostrołęka - Olsztyn Główny - Ostrołęka, a Warmińsko - Mazurskie POLREGIO 2 pary bezpośrednie  Olsztyn Główny – Ostrołęka – Olsztyn Główny. Dodatkowo Koleje Mazowieckie mogłyby dalej uruchamiać 4 pary w relacji Ostrołęka – Chorzele – Ostrołęka. Dałoby to łącznie 4 pary pociągów w całym ciągu Olsztyn Główny - Ostrołęka - Olsztyn Główny i 4 pary krótsze na terenie Województwa Mazowieckiego Ostrołęka – Chorzele – Ostrołęka. Obaj przewoźnicy mogliby wprowadzić wzajemne honorowanie biletów okresowych. Przy obecnym rozkładzie jazdy Koleje Mazowieckie potrzebują 2 autobusów szynowych do obsługi Chorzel, przy proponowanych przeze mnie rozwiązaniach wymiany z POLREGIO liczba taboru potrzebnego do obsługi połączeń nie uległaby zwiększeniu dzięki poprawie efektywności. Oczywiście założyć należy że Województwo Warmińsko – Mazurskie uruchomi pociągi we wszystkie dni tygodnia. Przy odpowiedniej analizie i zaangażowaniu można zapewnić atrakcyjną ofertę przewozową nawet na liniach jednotorowych, niezelektryfikowanych.

Czemu tak ciężko się porozumieć? Przy obecnym funkcjonowaniu połączeń na linii 35 trudno będzie uzyskać zadowalającą frekwencję podróżnych zwłaszcza na odcinku Chorzele - Wielbark - Szczytno. Przypominając opisane przeze mnie wcześniej nieudane już na starcie reaktywacje  połączeń do Wielbarka trudno odnieść wrażenie, że Województwo Warmińsko Mazurskie wyciąga wnioski…

Na odcinku mazowieckim linii 35 w ostatnim czasie występowały  problemy z dostępnością taboru związane z awariami oraz uszkodzeniami w wyniku wypadków na przejazdach  kolejowo – drogowych. Często kursy Ostrołęka – Chorzele – Ostrołęką były obsługiwane przez autobusową komunikację zastępczą co na pewno nie wpływa na atrakcyjność połączenia… Miejmy nadzieję, że problemy z taborem są przejściowe oraz że oba województwa porozumieją się w sprawie wspólnej organizacji połączeń. Dobrze byłoby również gdyby zainteresowanie linią 35 wykazała spółka PKP Intercity.